Giả “chết” để trốn thuế

* Luật sư Tạ Quang Tòng (phó chủ nhiệm Đoàn luật sư Đắk Lắk):

 

Nên sửa luật

 

Doanh nghiệp nợ thuế là quan hệ hành chính nên ngành thuế không thể khởi kiện các doanh nghiệp này ra tòa theo pháp luật dân sự; cũng không thể xử lý hình sự hành vi trốn thuế vì doanh nghiệp khai báo đầy đủ, có nhận nợ.

 

Chính vì thiếu chặt chẽ trong các quy định Luật thuế, Luật doanh nghiệp, Bộ luật hình sự... đối với các hành vi trốn thuế, chiếm dụng thuế nên nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng kẽ hở để chiếm dụng thuế mà vẫn không bị xử lý. 

 

Từ thực trạng này, theo tôi, các cơ quan tố tụng cần ngồi lại với nhau, đưa ra giải pháp để ngành thuế được ủy quyền khởi kiện đòi các khoản tiền nợ thuế do các doanh nghiệp chây ì theo pháp luật dân sự.

 

Ngoài ra, cần quy định thêm tội không nộp thuế cho Nhà nước vì thuế VAT là thuế gián thu, do người mua nộp qua người bán. Việc người bán chiếm dụng tiền thuế này là đã phạm tội không nộp thuế cho Nhà nước, có thể xử lý hình sự để tránh thất thu.

TP.HCM cũng đau đầu với hiện tượng “giả chết” để trốn thuế

 

Ông Nguyễn Đình Tấn, cục trưởng Cục Thuế TP.HCM, thừa nhận tình trạng doanh nghiệp nợ thuế giải thể rồi lập doanh nghiệp mới đã xuất hiện từ nhiều năm nay và ngày càng phổ biến, nhưng việc giải quyết vẫn còn hết sức lúng túng.

 

“Nếu đại diện của doanh nghiệp thành lập mới là những người từng là chủ doanh nghiệp bỏ trốn thì Cục Thuế yêu cầu phải thanh toán số nợ còn thiếu rồi mới cấp mã số thuế mới. Nhưng trên thực tế các doanh nghiệp này thường đưa người nhà ra làm chủ pháp nhân của doanh nghiệp mới nên rất khó xử lý” - ông Tấn nói.

 

Ông Tấn thừa nhận hiện tượng các doanh nghiệp ngừng kinh doanh sau khi nợ thuế hoặc bị truy thu với số tiền lớn rồi thành lập công ty khác đã ảnh hưởng rất nhiều đến công tác quản lý thu nợ thuế của đơn vị.

 

Các doanh nghiệp này bỏ khỏi trụ sở kinh doanh đã đăng ký doanh, không làm thủ tục giải thể, đóng mã số thuế.

 

Theo quy định, nếu doanh nghiệp chấm dứt hoạt động mà chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế, phần thuế nợ còn lại do chủ sở hữu doanh nghiệp chịu trách nhiệm nộp. Nếu chủ doanh nghiệp là cá nhân không khai báo việc chấm dứt hoạt động của doanh nghiệp và không thực hiện nghĩa vụ thuế được coi là hành vi trốn thuế và bị xử phạt.

 

Tuy nhiên, thực tế đa số không xác định được địa chỉ chủ doanh nghiệp bỏ trốn nên cơ quan thuế không thể thu hồi nợ đọng thuế cũng như áp dụng xử phạt theo pháp luật.

 

Trước đây, khi Cục Thuế TP còn kết nối dữ liệu với Sở Kế hoạch - đầu tư, những trường hợp đăng ký kinh doanh mới còn vướng khoản nợ cũ sẽ được báo cáo ngay cho bộ phận cấp giấy phép kinh doanh.

 

Tuy nhiên theo ông Tấn, hiện nay việc thành lập doanh nghiệp mới dễ dàng hơn, thủ tục cấp phép một cửa nên việc liên thông này không còn. “Điều cần nhất là tăng kết nối thông tin giữa các ngành, chia sẻ thông tin doanh nghiệp nợ thuế để kịp phát hiện doanh nghiệp đã có tiền sử hành vi trốn thuế hay kinh doanh bất hợp pháp khi xem xét cấp giấy phép” - ông Tấn nói.