Giá đồng giảm sâu và giá dầu tuột dốc tác động như thế nào?

 

Các chuyên gia dự báo giá đồng trung bình sẽ  giao động ở mức 2,8-2,9 USD/Libra trong năm 2015. Với mức giá này, thất thu cho ngân sách quốc gia trong năm nay sẽ vào khoảng từ 1,2-1,5 tỷ USD. Tương đương với khoảng 1,15% tổng thu. Nếu không được bù lại bằng cách tăng khối lượng đồng khai thác và xuất khẩu, thì thâm hụt ngân sách trong năm nay sẽ vào khoảng 3%, tăng hơn 1,1% so với năm 2014, là mức cao nhất kể từ năm 2009 (4,4%) lại nay. 

 

Hậu quả là sẽ gây ra nhiều khó khăn cho Chính phủ trong việc thực thi các chính sách trợ cấp và an sinh xã hội, cũng như việc hoàn thành mục tiêu cân băng ngân sách quốc gia vào năm 2018 như cam kết của Tổng thống Bachelet trong chương trình hành động của Chính phủ.

 

Ngoài ra, nếu giá đồng đứng ở mức 2,8 USD/Libra, thì tổng xuất khẩu sẽ giảm khoảng 3,2-3,5 tỷ USD trong năm nay. Trong bối cảnh giá đồng như vậy, Chính phủ Chile đang đang xem xét lại việc tái khởi động cơ chế bình ổn giá đồng cho các công ty nhỏ và vừa hoạt động trong ngành khai thác và chế biến đồng. Đây là một công cụ điều tiết giá đồng khi có biến động về giá trên thị trường thế giới. Hàng năm vào khoảng đầu tháng 9, Bộ tài chính dựa trên sự biến động của giá đồng trong năm, lập ra mức giá đồng tham chiếu cho năm tiếp theo để làm cơ sở xây dựng luật ngân sách cũng như tính toán các nguồn thu thuế từ khai thác và chế biến đồng. Trong trường hợp giá đồng trên thị trường thế giới thấp hơn giá tham chiếu, Chính phủ sẽ hỗ trợ tín dụng cho các công ty nhỏ và vừa hoạt động trong ngành này. Trường hợp ngược lại, các công ty đó phải nộp cho ngân sách nhà nước 40% khoản lợi nhuận thu được do giá đồng cao hơn giá tham chiếu. Cơ chế này đã được vận hành rất hiệu quả trong các năm 1998 và 2003, và giai đoạn sau đó là từ tháng 11/2008-10/2010. Trong cả hai trường hợp nêu trên, khi giá đồng phục hồi trở lại, các doanh nghiệp nhỏ và vừa đã hoàn trả đầy đủ các khoản tín dụng đã được nhà nước hỗ trợ.

 

Ngược lại việc giá dầu tuột dốc như hiện nay là một yếu tố tích cực đối với kinh tế quốc gia. Các nhà kinh tế đều có chung nhận xét rằng, nếu giá mỗi thùng dầu giảm 1 USD thì sẽ giúp Chile tiết kiệm được 30 triệu USD trong tổng kim ngạch nhập khẩu. Trung bình hàng năm, kim ngạch nhập khẩu xăng dầu cho tiêu thụ trong nước vào khoảng 5 tỷ USD. Trên 96% lượng dầu tiêu thụ trong nước là từ nguồn nhập khẩu . Với mức giá như hiện được duy trì cho đến cuối năm, sẽ giúp Chile giảm được khoảng 2,5 tỷ USD tổng trị giá nhập khẩu và giúp GDP của Chile tăng thêm khoảng 0,5% GDP trong năm 2015.

 

So sánh mặt tích cực tác động lên kinh tế Chile từ việc giá dầu tuột dốc và mặt tiêu cực do giá đồng giảm như hiện nay, nguyên Bộ trưởng Bộ Tài chính Chile Felipe Larain nhận xét, mặc dầu giá dầu giảm sâu hơn rất nhiều so với giá đồng dự kiến trong năm nay, nhưng lợi ích thu được từ việc giá dầu giảm không bù lại được tổn thất đối với kinh tế Chile do giá đồng hạ vì đồng là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Chile, chiếm hơn 50% tổng kim ngạch xuất khẩu và hơn 25% tổng thu ngân sách quốc gia. Giá đồng giảm sẽ kéo theo đầu tư vào ngành này giảm, khiến việc tạo thêm việc làm mới gặp nhiều khó khăn, nguồn thu giảm dẫn tới bội chi ngân sách sẽ tăng và đồng nội tệ sẽ tiếp tục mất giá.