Doanh nghiệp châu Âu lạc quan về tăng trưởng kinh tế Việt Nam

Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) vừa công bố báo cáo Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) quý II/2024, đưa ra góc nhìn đa chiều về bối cảnh kinh tế của các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam.

Dù Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng GDP mạnh mẽ nửa đầu năm nhưng BCI của các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đã có sự giảm nhẹ từ 52,8 trong quý I xuống 51,3 trong quý II/2024.

Cuộc khảo sát của EuroCham cho thấy một bức tranh tổng hợp, phản ánh cả khả năng phục hồi và những thách thức đang diễn ra.

Cụ thể, về điều kiện kinh doanh hiện tại, trong khi một số ít công ty báo cáo tình hình kinh tế là “rất tệ”, giảm từ 8% xuống 6%, số công ty mô tả là “không tốt” lại tăng nhẹ từ 24% lên 26%. Mặc dù vậy, đa số (68%) vẫn duy trì quan điểm từ trung lập đến tích cực về điều kiện kinh doanh của họ.

Về triển vọng hiện tại, mặc dù nhận định chung về triển vọng kinh tế của Việt Nam trong quý III/2024 là lạc quan một cách thận trọng (45%), các doanh nghiệp tư nhân vẫn do dự về triển vọng của chính họ, với 45% còn lại là trung lập và 23% bày tỏ lo ngại.

Với triển vọng dài hạn, kết quả khảo sát cho thấy, gần 70% doanh nghiệp bày tỏ sự lạc quan về tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong 5 năm tới. Sự tự tin này được phản ánh qua tỷ lệ các doanh nghiệp sẽ đề xuất Việt Nam là điểm đến đầu tư.

Tuy sự hào hứng của doanh nghiệp có phần giảm nhẹ, nhưng Việt Nam vẫn là một điểm đến đầu tư hấp dẫn. Phần lớn các lãnh đạo doanh nghiệp (gần 70%) khuyến nghị Việt Nam là điểm đến đầu tư. Điều này cho thấy sự tín nhiệm của các doanh nghiệp nước ngoài vào môi trường kinh doanh. Tâm lý tích cực này của các doanh nghiệp có thể là động lực mạnh mẽ cho các nhà đầu tư mới từ nước ngoài cân nhắc đầu tư vào Việt Nam.

Dù các doanh nghiệp châu Âu vẫn lạc quan về tiềm năng của Việt Nam nhưng cuộc khảo sát nêu bật những thách thức pháp lý kéo dài cản trở tăng trưởng và đầu tư của doanh nghiệp.

Các vấn đề chính được doanh nghiệp xác định bao gồm những quy định mơ hồ được giải thích theo nhiều cách khác nhau, thủ tục hành chính rườm rà, khó khăn trong việc xin giấy phép và phê duyệt; những thách thức về thị thực và giấy phép lao động cho người lao động nước ngoài; phê duyệt trùng lặp hoặc không nhất quán giữa các cấp chính quyền.

Về giấy phép lao động và thị thực cho người nước ngoài, mặc dù Nghị định số 70 đã được ban hành vào tháng 9/2023 nhằm đơn giản hóa thủ tục cấp phép lao động và thị thực cho người lao động nước ngoài, nhưng chỉ có 3,3% số doanh nghiệp được hỏi cho biết có những cải thiện đáng kể.

Trong khi một nửa số doanh nghiệp được hỏi đánh giá có một số tiến bộ thì 1/4 doanh nghiệp cho thấy không có thay đổi nào. Vì vậy, EuroCham cho rằng, cải thiện vấn đề này là rất quan trọng để thu hút nhân tài quốc tế và thúc đẩy trao đổi kiến ​​thức.

Liên quan đên Nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân (PDPD) được triển khai gần đây, EuroCham cho biết, nghị định đã khiến các doanh nghiệp. Một phần tư số người tham gia khảo sát thừa nhận chưa hiểu đầy đủ các yêu cầu của nghị định và chỉ 1/3 cảm thấy tự tin vào khả năng tuân thủ của mình. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải có sự hướng dẫn và hỗ trợ rõ ràng hơn từ các cơ quan chức năng để bảo đảm quá trình chuyển đổi và tuân thủ diễn ra suôn sẻ.

Để thu hút thêm FDI và kích thích tăng trưởng kinh tế, các doanh nghiệp được khảo sát cho rằng, Chính phủ Việt Nam cần hợp lý hóa các quy trình hành chính và thủ tục; tăng cường sự rõ ràng trong quy định pháp luật để giảm bớt việc giải thích không chính xác; phát triển cơ sở hạ tầng cốt lõi (đường, cảng, cầu...); đơn giản hóa thủ tục cấp thị thực, giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài; bảo đảm ổn định chính trị và an ninh.

Để bảo đảm tăng trưởng dài hạn và thu hút vốn đầu tư nước ngoài, cần tinh giản bộ máy hành chính, ban hành luật, chính sách rõ ràng và ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng.

Đánh giá về kết quả khảo sát, ông Dominik Meichle - Chủ tịch EuroCham Việt Nam cho biết, tiềm năng kinh tế của Việt Nam là không thể phủ nhận và cộng đồng doanh nghiệp châu Âu vẫn tin tưởng vào sự tăng trưởng dài hạn của Việt Nam.

"Mặc dù cuộc khảo sát của chúng tôi chỉ ra những lĩnh vực cần cải thiện, nhưng chúng tôi tin rằng bằng cách hợp tác để giải quyết các rào cản hành chính và quy định, chúng ta có thể tạo ra một môi trường kinh doanh hiệu quả và hấp dẫn hơn, mang lại lợi ích cho cả cộng đồng doanh nghiệp châu Âu và Việt Nam", Chủ tịch EuroCham nhấn mạnh.