Khai thác quặng trái phép ở Thanh Hóa: Huyện nói có phép, tỉnh nói không?

Cty Kim Phát xả chất thải ngầu đỏ xuống thượng nguồn suối Cha từ lúc nửa đêm tới sáng. Hiện trường suối Cha vẫn còn màu nước đỏ au, đặc quánh chảy chậm về hạ lưu làm cho hàng trăm hộ dân mất nguồn nước sinh hoạt, khó khăn về nguồn nước tưới tiêu... Người dân đã làm đơn gửi lên chính quyền địa phương, nhưng chỉ nhận được sự im lặng. “Hằng đêm, khoảng 2 giờ sáng, lợi dụng lúc dân bản ngủ, Cty Kim Phát tháo chất thải từ mỏ quặng xuống suối, chảy ầm ầm như thác đổ” - ông Quách Văn Chương - trưởng thôn Đầm, xã Lương Nội, cho biết.

 

Ông Chương dẫn chúng tôi đi về phía hạ nguồn con suối, kể: "Thôn Đầm có tổng 11,7ha đất trồng lúa nhưng vụ hè thu vừa qua, người dân phải bỏ hoang 3,7ha vì không thể lấy được nước từ suối Cha lên tưới như trước đây. Ngoài ra, niên vụ vừa qua thôn có tới 20/89ha đất trồng mía do dùng nước suối ô nhiễm tưới nên cây mía bị bó gốc, bó lá, chậm phát triển. Ông Trương Văn Thơm - Trưởng thôn Môn, xã Hạ Trung - nói: "Xã Hạ Trung thuộc hạ lưu suối Cha có hàng trăm hộ dân đang hứng chịu cảnh tàn phá môi trường của Cty Kim Phát”.

 

Về sự việc trên, ông Hoàng Văn Sứ - Chủ tịch UBND xã Hạ Trung - thừa nhận: “UBND xã Hạ Trung đã cử đoàn công tác - do phó Chủ tịch xã dẫn đầu - đi kiểm tra thực tế. Chất thải của Cty Kim Phát đổ xuống suối Cha gây ô nhiễm, ảnh hưởng nặng nề tới nguồn nước tưới tiêu của địa phương chúng tôi. Cả xã Hạ Trung có 6/8 thôn bị ảnh hưởng bởi nguồn chất thải của Cty Kim Phát”. Ngược lại, ông Cao Minh Chức - Chủ tịch UBND xã Lương Nội - nói: “Nguyên nhân dẫn đến việc nguồn chất thải của Cty Kim Phát chảy ra suối là do trời mưa, các hồ chứa của Cty này trở nên quá tải, tràn ra ngoài. Mới đây đoàn cán bộ của huyện, xã cũng đã lên kiểm tra, không có vấn đề gì xảy ra cả".

 

 

Chúng tôi đã lội bộ chục kilômét vượt rừng ngược lên đỉnh núi, để trực tiếp chứng kiến cảnh Cty Kim Phát đang đào, tuyển quặng trái phép. Từ khoảng cách ước chừng lên tới 2km, đã nghe rõ tiếng máy móc nổ rền vang. Tới gần mới hay, những chiếc máy xúc đang múc quặng thô lên từ lòng núi. Đập vào mắt là những chuyến xe chở quặng quá khổ, quá tải lao từ trên đỉnh núi cao xuống rồi hạ ben đổ quặng thành đống lớn. Thực tế tại hiện trường, chất thải ngầu đỏ trong các hố chứa ở Cty Kim Phát đã chảy tràn qua bờ. Tại bể lắng cuối cùng, Cty Kim Phát đào đắp rất sơ sài. Để rồi mỗi khi đêm về Cty Kim Phát lại tháo chất thải tươi sống đổ ra dòng suối Cha “đầu độc” cuộc sống người dân. Ngày 24.3.2011, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành QĐ số 903/QĐ-UBND về việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản và cho thuê đất tại xã Lương Nội, huyện Bá Thước cho Cty TNHH MTV Khoáng sản Hoàng Anh Thanh Hóa (Cty KSHA). Sau đó, Cty KSHA chuyển nhượng toàn bộ mỏ này cho Cty Kim Phát chủ động đào quặng. Tại QĐ nêu trên, Cty KSHA chỉ phải nộp 50 triệu đồng tiền lệ phí cấp giấy phép. Trong khi doanh nghiệp này được quyền khai thác với thời gian 3 năm 23.4.2011-23.4.2014 để đào đãi 120.000 tấn quặng sắt trên diện tích hơn 25ha đất, quả thật rẻ mạt. Khi giấy phép đã hết hạn, Cty Kim Phát vẫn tiếp tục đào đãi quặng trái phép.

 

Vậy nhưng ông Phạm Văn Ấn - Phó Trưởng phòng TNMT huyện Bá Thước - khẳng định: “Mỏ quặng của Cty Kim Phát đang hoạt động bình thường. Sau khi khảo sát, đánh giá lại trữ lượng thì mỏ này thuộc đối tượng nhỏ lẻ nên được UBND tỉnh cấp phép bổ sung, gia hạn”. Trong khi đó, ông Phạm Văn Hoành - Trưởng phòng Tài nguyên khoáng sản thuộc Sở TNMT Thanh Hóa - cho biết: Đến nay, QĐ 903/QĐ - UBND đã hết hạn từ ngày 23.4.2014. Vì vậy, nếu Cty Kim Phát vẫn tổ chức khai thác quặng sắt là không đúng với quy định của pháp luật”. Ông Hoành hứa: Sở TNMT sẽ phối hợp với chính quyền địa phương yêu cầu Cty Kim Phát dừng khai thác và giám sát việc dừng khai thác của Cty này.