Khi doanh nghiệp kiện cơ quan nhà nước

 Một số vụ tiêu biểu

- Ngày 21-2-2013, Chi cục QLTT Hà Nội thu giữ gần 6.000 hộp sữa Danlait của Công ty TNHH Mạnh Cầm để kiểm tra. Sau hơn 3 tháng không được bảo quản đúng, số hàng hóa này hư hỏng rất nhiều. Trong khi chưa có kết luận kiểm định từ cơ quan chức năng, các cá nhân thuộc Chi cục QLTT Hà Nội đã có nhiều phát biểu về chất lượng sản phẩm và hoạt động kinh doanh của Công ty Mạnh Cầm.

Lãnh đạo công ty cho biết đã khởi kiện ông Vương Trí Dũng, Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT Hà Nội, vì cho rằng những chỉ đạo của ông đã gây thiệt hại cho họ tính đến thời điểm này là hơn 26 tỉ đồng.

- Ngày 18-9-2013, Cục Thuế TP HCM ấn định số thuế phải nộp của Công ty TNHH Timatex Việt Nam là hơn 56,75 tỉ đồng. Để thu hồi nợ thuế, tiền phạt và chậm nộp, cục thuế cưỡng chế thi hành bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản của công ty tại ngân hàng và thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng.

Timatex Việt Nam cho biết đã quyết định khởi kiện Cục Thuế TP HCM bởi từng gửi khiếu nại nhưng không hiệu quả.

- Tháng 7-2014, TAND TP HCM tuyên y án sơ thẩm hủy bỏ quyết định của Chánh Thanh tra Bộ Tài chính đối với Công ty CP Dịch vụ Phú Nhuận (Maseco). Maseco được hưởng ưu đãi đầu tư và kê khai nộp thuế thu nhập DN theo chính sách ưu đãi đầu tư nhưng Thanh tra Bộ Tài chính cho rằng DN này kê khai không đúng thuế thu nhập DN nên truy thu thuế.

Maseco đã khởi kiện, yêu cầu hủy bỏ quyết định của Thanh tra Bộ Tài chính...

 Góc nhìn: Cảnh báo quan chức về văn hóa ứng xử

Vụ Công ty TNHH Mạnh Cầm đang kiện ông Vương Trí Dũng, Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT Hà Nội, đòi bồi thường các thiệt hại vật chất, tinh thần được cho là hậu quả trực tiếp của các hành vi ứng xử của bị đơn trong quá trình thực thi công vụ, đặc biệt là thiệt hại từ những lời bình phẩm bất lợi làm giảm sút uy tín của doanh nghiệp (DN).

Để biết ai là người có lý trong vụ này, còn phải chờ phán quyết của tòa án. Tuy nhiên, vụ kiện này - cũng như nhiều vụ việc tương tự xảy ra trong thời gian gần đây - cho thấy sự cần thiết của việc cảnh báo đối với quan chức về văn hóa ứng xử trong quan hệ xã hội.

DN sống được và có điều kiện khuếch trương cơ nghiệp kinh doanh phần lớn là nhờ uy tín xã hội tạo ra, không thể có được trong ngày một ngày hai mà phải trải qua một quá trình “cày ải” gian khổ trên thương trường. Nếu việc xây dựng uy tín, tên tuổi mất nhiều thời gian, công sức, chi phí thì việc giảm sút, thậm chí đánh mất luôn tên tuổi, uy tín lại có thể diễn ra rất nhanh và dễ dàng. Bởi vậy, mới có chuyện các đối thủ cạnh tranh bằng cách bôi đen thương hiệu của nhau thông qua những hành vi tạo dựng chuyện bê bối: bỏ ruồi, nhặng vào đĩa thức ăn, chai nước;  làm hàng giả, hàng nhái thương hiệu với chất lượng kém...

Việc lên tiếng đánh giá công khai của quan chức cũng được cho là phương thức mà người ta có thể sử dụng khi cần hạ thấp hoặc nâng cao tên tuổi, uy tín của DN. Lý do là tiếng nói của quan chức thường được tin cậy nhờ được bảo đảm bằng cương vị nắm giữ và quyền lực gắn với cương vị đó. Có những tiếng nói đủ mạnh, chỉ cần được các phương tiện truyền thông ghi nhận và phát đi rộng rãi ra công chúng một lần cũng đủ làm tiêu tan một tên tuổi gầy dựng trong nhiều năm.

Vụ kiện nêu trên còn cho thấy nhận thức về quan hệ giữa người dân thường và người nắm quyền lực công đã có dấu hiệu thay đổi. Từ chỗ thụ động, chấp nhận sự đối xử của cơ quan có thẩm quyền theo kiểu trong nhờ đục chịu, người dân đã mạnh dạn nắm lấy và sử dụng các công cụ pháp lý được trao cho mình để đòi hỏi sự công bằng, một khi nhận thấy việc làm đó là chính đáng.

Trong xã hội có tổ chức, mọi chủ thể đều có quyền mưu cầu lợi ích cho bản thân theo những cách thức không trái luật và có quyền thụ hưởng lợi ích thu được với sự bảo hộ của nhà chức trách. Nếu bỗng dưng mất mát về vật chất, tinh thần mà không phải do nguyên nhân khách quan hay lỗi của bản thân, người thiệt hại có quyền tìm cho được người nào đó đã gây ra tổn thất cho mình để đòi bồi thường. Nguyên tắc này đặt cơ sở cho việc thiết lập trật tự, an toàn xã hội, công bằng xã hội. Nó cũng mang ý nghĩa một lời nhắc nhở đối với mỗi thành viên xã hội về sự cần thiết phải thận trọng, biết giữ chừng mực trong ứng xử để tránh thiệt hại cho thành viên khác.

Ý nghĩa cảnh báo được đặc biệt nhấn mạnh đối với quan chức - những người nhờ sự hỗ trợ của quyền lực mà tiếng nói có sức lan tỏa và được lắng nghe, cũng như hành vi có khả năng tác động to lớn đối với xã hội so với người dân bình thường.

Nguyễn Ngọc Điện