Không gian làm việc chung - mô hình sáng tạo trong nền kinh tế chia sẻ

“Miếng bánh” đang được phân chia thị phần

Theo báo cáo của CBRE, tính đến tháng 4/ 2018 có khoảng 19 không gian làm việc chung (KGLVC) ở Hà Nội và 15 không gian làm việc chung ở Tp.HCM đến từ 23 đơn vị điều hành, trong đó có 2 đơn vị điều hành đến từ nước ngoài. Số lượng KGLVC tăng lên 62% và ghi nhận tỷ lệ tăng trưởng trung bình 55% trong vòng 5 năm qua. Cho đến cuối năm 2018, Hà Nội và Tp.HCM sẽ chiếm lần lượt 56% và 44% của tổng nguồn cung 45 không gian làm việc chung.

Các đơn vị điều hành trong nước như Toong, UP, Circo, Regus và Dreamplex đều đang mở rộng thị phần mạnh mẽ thể hiện qua việc các nhà vận hành này đang chia lẻ thị phần khi so sánh với năm 2017.

Ngoài ra, các đơn vị điều hành như NakedHub từ Trung Quốc hay Hive từ Hồng Kông đều đang khẳng định thương hiệu của mình trên thị trường. Hive lên kế hoạch mở thêm một cơ sở nữa trong trung tâm Tp. HCM cuối năm 2018. Nakedhub sẽ khai trương tổng cộng 2 cơ sở trong Tp. HCM và Hà Nội trong Quý 2/2018. Các đơn vị điều hành Co - working khác cũng đang tìm kiếm cơ hội gia nhập thị trường Việt Nam trong 2 năm sắp tới.

Theo CBRE Việt Nam, 91% người sử dụng KGLVC đều là thế hệ Y, những người có độ tuổi dưới 35. Tỷ lệ này cao hơn so với trung bình thế giới là 67%. Con số này cũng phản ánh lượng dân số trẻ của Việt Nam so với nhiều nước trong khu vực.

Còn theo khảo sát của Deskmag trong năm 2012, hơn 50% thành viên KGLVC  trên toàn thế giới là những freelancer - người làm việc tự do. Tại Việt Nam, khảo sát cho thấy 54% người sử dụng là người sáng lập hoặc nhân viên của các công ty khởi nghiệp và gần 14% là người làm việc tự do hoặc tự kinh doanh. Các doanh nghiệp khởi nghiệp này bao gồm cả công ty trong nước và nước ngoài. Hơn 55% người sử dụng làm việc trong ngành CNTT, phần còn lại phân bố ở các ngành du lịch, tài chính kinh tế, giáo dục, marketing, bất động sản v.v.

Thiết kế không gian và tiện ích hấp dẫn

Một không gian làm việc hiện đại, năng động và nhiều tiện ích đang được các chủ đầu tư chú ý và khai thác. Toong Nguyễn Thị Minh Khai cải tạo một nhà xưởng của nhà máy in cũ được chú trọng thiết kế đưa không gian mở của các quán cafe xanh vào.

Bà Nguyễn Minh Hà - Quản lý thương hiệu của Toong cho biết, hiện nay Toong đang mở rộng mô hình này đến các thành phố lớn, điểm nhấn của Toong có thiết kế trẻ trung, ấn tượng. Tại Hà Nội, Toong Hoàng Đạo Thúy lấp đầy 90%, Tràng Thi là 82%, tại Tp. HCM Toong Nguyễn Thị Minh Khai mới khai trương từ 4/2018 đã có tỷ lệ lấp đầy 75%. Bà Hà đánh giá, về cơ bản, thị trường Tp. HCM đón nhận mô hình coworking space nhanh và tích cực hơn so với thị trường Hà Nội. Tốc độ lấp đầy các địa điểm của Toong kể từ khi mới khai trương cũng có sự khác biệt tương đối lớn ở 2 thành phố. Một phần vì khi mở địa điểm đầu tiên ở Hà Nội vào 8/2015, Toong là chuỗi KGLVC quy mô lớn đầu tiên, cần thời gian để thích ứng thị trường, do Hà Nội là thị trường ít cởi mở hơn so với Tp. HCM.

Trong khi đó, Circo tập trung vào việc mở rộng các cơ sở của họ tại các vị trí đắc địa dễ dàng di chuyện đến khu vực trung tâm nhằm khai thác sự tiện lợi về vị trí cho khách thuê của họ. UP lại có xu hướng thu hút các công ty khởi nghiệp tương đối mới và non trẻ. Do đó, họ chọn các vị trí sẽ có các doanh nghiệp khởi nghiệp trẻ. UP hợp tác với Trường Đại học bách khoa Tp. HCM để hình thành một KGLVC và vườn ươm doanh nghiệp khởi nghiệp trẻ có các dịch vụ hỗ trợ pháp lý và nhân sự.

Còn Regus có cách lựa chọn khác, tập đoàn này luôn lựa chọn các tòa nhà hạng A mở mô hình Coworking space. Cuối năm 2017, đã khai trương văn phòng thứ 8 tại tòa nhà xanh Deutsches Haus tại Q1, Tp. HCM. Regus đã nâng cao lợi thế của mình khi khách hàng ký hợp đồng tại 1 điểm  nhưng có thể làm việc tại nhiều điểm trên toàn quốc và 3.000 điểm trên toàn thế giới.

Các KGLVC thường tính giá thuê trên đầu người hoặc trên chỗ ngồi, hơn là trên m2 như cách thuê văn phòng thông thường. Các gói dịch vụ chính bao gồm ghế linh hoạt, ghế cố định, và phòng làm việc riêng. Đối với ghế linh hoạt, tiền thuê được tính theo ngày hoặc theo tháng trong khi các lựa chọn còn lại được áp dụng thuê theo tháng một vài nơi thậm chí còn cung cấp gói thuê theo giờ đối với người sử dụng không phải là thành viên. Chính giá thuê rẻ hơn thuê văn phòng riêng đã khiến cho mô hình này tăng trưởng khá nhanh. Hiện giá thuê văn phòng làm việc riêng đã tăng lên từ 30 - 50% tại một số cơ sở trong các quận trung tâm.

 Nhìn về tương lai, KGLVC tại Việt Nam sẽ tiếp tục đà tăng trưởng cả về nguồn cung lẫn loại hình đặc thù hướng đến nhóm khách thuê trọng điểm của họ. Nguồn cầu cao cũng như thị trường còn trẻ khi so sánh với các nước khác trong khu vực là tiền đề cho các hoạt động mua bán và sát nhập giữa các KGLVC trong nước và nước ngoài sẽ diễn ra sôi nổi trong thời gian tới - Chuyên gia của CBRE đánh giá.