Kiến nghị đấu thầu rộng rãi các "khu đất vàng" thuộc sở hữu Nhà nước

Hiệp hội bất động sản TP. HCM  (HoREA) vừa có văn bản kiến nghị gửi các bộ, ngành và UBND Tp.HCM về cơ chế thực hiện phương thức xã hội hoá đầu tư theo hình thức BT, PPP, BOT.

Theo HoREA, việc các nhà đầu tư việc thực hiện chủ trương xã hội hóa để huy động các nguồn lực trong nước và nước ngoài để phát triển hệ thống hạ tầng đô thị, hạ tầng giao thông, các dự án chỉnh trang đô thị thông qua phương thức xã hội hóa đầu tư theo các hợp đồng BT, BOT đã sử dụng được nguồn vốn xã hội hóa rất lớn, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và các địa phương, nhất là  trong điều kiện nguồn lực ngân sách có hạn.

Mặc dù vậy, bên cạnh mặt tích cực, việc làm trên cũng đã phát sinh những mặt còn hạn chế. Trong đó, có rất nhiều công trình BT, BOT được chỉ định nhà thầu, nhà đầu tư. Nguồn vốn chủ sở hữu của nhiều nhà thầu, nhà đầu tư chỉ chiếm khoảng 10%, còn lại khoảng 90% vốn đầu tư xây lắp là vay ngân hàng, tiềm ẩn rủi ro và có thể ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành công trình.

Bên cạnh đó, HoREA cũng cho rằng, việc thực hiện phương pháp chỉ định nhà thầu, nhà đầu tư theo các hợp đồng BT, BOT khá phổ biến trong thời gian qua đã bộc lộ những mặt hạn chế, có thể dẫn đến phát sinh tiêu cực, lợi ích nhóm, tác động đến môi trường đầu tư kinh doanh, và lợi ích xã hội.

Cụ thể, nhà đầu tư được hưởng lợi hai lần như mong muốn. Một là khi nhận thầu thi công công trình và hai là lúc đầu tư kinh doanh các khu đất đối ứng ở những địa điểm đắc địa và đã được tăng cường hệ thống hạ tầng giao thông.

Bên cạnh đó, các nhà thầu, nhà đầu tư này đã tránh được thủ tục kép khi lựa chọn nhà thầu xây lắp công trình và lựa chọn chủ đầu tư dự án bất động sản: Khi được chỉ định làm nhà thầu xây lắp mà không phải qua thủ tục đấu thầu rộng rãi trong nước, quốc tế để lựa chọn nhà thầu (đầu B: xây dựng); Khi được chỉ định nhà đầu tư dự án bất động sản các khu đất đối ứng mà không phải qua thủ tục đấu thầu rộng rãi trong nước, quốc tế để lựa chọn nhà đầu tư.

Ngoài ra, theo HoREA, tính minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh của môi trường kinh doanh bị sụt giảm, tác động tiêu cực đến niềm tin của nhà đầu tư trong nước, nước ngoài, và có thể gây thiệt hại ngân sách nhà nước.

Trên cơ sở đó, HoREA kiến nghị cần thực hiện phổ biến hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước hoặc đấu thầu rộng rãi quốc tế để lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư đối với các dự án dưới hợp đồng BT, BOT; kể cả các khu đất vàng trong quá trình thực hiện thu hồi quỹ đất do sắp xếp lại, xử lý trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh mà tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước.

Đồng thời, hạn chế tối đa việc chỉ định nhà thầu, chỉ định nhà đầu tư đối với các trường hợp trên đây và chỉ thực hiện việc chỉ định nhà thầu, nhà đầu tư trong các trường hợp đặc biệt theo điều 26 Luật Đấu thầu, để tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh.

Nên đọc