“Vướng mắc pháp lý” chiếm 70% khó khăn của các doanh nghiệp bất động sản

NHNN tổ chức “Hội nghị về công tác tín dụng đối với lĩnh vực BĐS” để lắng nghe và xem xét giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong việc tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp BĐS, người mua nhà và nhà đầu tư nhằm thực hiện Nghị quyết 01/NQ-CP ngày 3/1/2023 của Chính phủ, Chỉ thị 03/CT-TTg ngày 27/1/2023 của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị 01/CT-NHNN ngày 17/1/2023 của Thống đốc NHNN.

Đặc biệt là ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trong cuộc gặp mặt đầu xuân ngành Ngân hàng ngày 27/1/2023 nhấn mạnh ngành Ngân hàng cần rà soát, điều chỉnh chính sách phù hợp, tháo gỡ khó khăn về tín dụng, nợ xấu, trái phiếu doanh nghiệp, nhà ở xã hội và cho công nhân. Tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển thị trường BĐS cả về phía người bán và người mua.

Báo cáo của HoREA gửi đến hội nghị có nội dung kiến nghị NHNN cho phép doanh nghiệp BĐS được tái cơ cấu khoản nợ vay tín dụng đến hạn và được vay vốn tín dụng mới nếu có tài sản bảo đảm với lãi suất vay hợp lý.

Theo đó, HoREA cho rằng, thị trường BĐS đang rất khó khăn. Có thể nói năm 2022 là năm “khó khăn khắc nghiệt nhất” và năm 2023 là năm “quyết định sống, còn” đối với các doanh nghiệp BĐS nên cần có các giải pháp đồng bộ về thể chế pháp luật, về thủ tục hành chính, về thị trường vốn, trước hết là giải pháp về tín dụng.

Doanh nghiệp cần được hỗ trợ giải quyết “nút thắt” về dòng tiền để bảo đảm tính thanh khoản, trước hết là nhu cầu và nguyện vọng của tất cả các doanh nghiệp BĐS mong muốn được tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng để vượt qua giai đoạn cực kỳ khó khăn.

“Vướng mắc pháp lý” chiếm 70% khó khăn của các doanh nghiệp BĐS. Tiếp theo là vấn đề “trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đến hạn” và các khoản vay tín dụng đến hạn kéo theo rủi ro chuyển thành “nợ xấu” hoặc “nhảy nhóm nợ xấu hơn”.

HoREA cho rằng, có một số quy định của NHNN hoặc quy định riêng của các ngân hàng thương mại cần được xem xét sửa đổi, bổ sung để phù hợp với yêu cầu của tình hình thực tiễn hiện nay.

Cụ thể, nhiều ngân hàng thương mại yêu cầu doanh nghiệp BĐS phải có Giấy phép xây dựng (“giấy phép con”) làm khó cho doanh nghiệp BĐS và không nằm trong điều kiện để được vay vốn tín dụng.

Thông tư 08/2020/TT-NHNN quy định các tổ chức tín dụng chỉ được sử dụng tối đa nguồn vốn huy động ngắn hạn, tiết kiệm để cho vay trung dài hạn theo tỷ lệ “Từ ngày 1/10/2022 đến ngày 30/9/2023: 34%; Từ ngày 1/10/2023: 30%” đã dẫn đến hệ quả các tổ chức tín dụng càng bị giảm nguồn vốn tín dụng cho vay trung dài hạn.

HoREA đề nghị NHNN xem xét áp dụng tương tự các giải pháp rất thiết thực và hiệu quả của Thông tư 14/2021/TT-NHNN (hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19) để áp dụng cho các doanh nghiệp BĐS năm 2023.

Đề nghị NHNN xem xét ban hành Thông tư (mới) tương tự Thông tư 14/2021/TT-NHNN cho phép doanh nghiệp BĐS được tái cơ cấu khoản nợ vay tín dụng đến hạn trong thời hạn từ 12-24 tháng, giữ nguyên nhóm nợ và được vay vốn tín dụng mới có tài sản bảo đảm.

Trước các yêu cầu từ phía HoREA, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú khẳng định, NHNN không chỉ đạo siết tín dụng vào lĩnh vực BĐS mà là kiểm soát chặt chẽ rủi ro tín dụng vào một số lĩnh vực, một số phân khúc có tỉ lệ rủi ro cao trong ĐBS như đầu cơ, doanh nghiệp có tính chất đầu cơ, có thể gây ra tình trạng bong bóng hay đóng băng thị trường.

“Chúng tôi cần kiểm soát chặt vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến cả hệ thống và nền kinh tế. Các ngân hàng thương mại và các doanh nghiệp, tập đoàn BĐS đều là quan hệ cộng sinh, hai bên cùng hợp tác chia sẻ để tháo gỡ khó khăn chung.

Mối quan hệ này được ví như chung một chiếc thuyền, thuyền chìm thì doanh nghiệp chìm, ngân hàng cũng chìm. Thuyền chạy nhanh, doanh nghiệp thắng lợi, ngân hàng thắng lợi. Chúng tôi muốn làm rõ vì sao có thông tin việc tiếp cận tín dụng BĐS khó khăn”, ông Tú nói.

Ông Tú cho rằng, hiện nay, room tín dụng đã dư dả, không còn vấn đề về hạn mức room tín dụng ảnh hưởng đến cho vay BĐS. NHNN chỉ quy định tăng trưởng tín dụng cho toàn nền kinh tế, không quy định riêng room cho lĩnh vực BĐS, các ngân hàng chủ động cấp tín dụng cho lĩnh vực BĐS.

Việc cơ cấu nợ rất có ý nghĩa đối với doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc cơ cấu nợ này không chỉ ưu ái cho lĩnh vực BĐS. BĐS chưa phải là đối tượng ưu tiên cấp tín dụng, nên đề xuất này từ phía HoREA là rất khó. Tuy nhiên, NHNN cũng sẽ tiếp thu và nghiên cứu. Vấn đề này cần Chính phủ điều hành.

NHNN không tán thành đề xuất ngân hàng thương mại mua lại trái phiếu BĐS do phải bảo đảm an toàn cho hệ thống.

Theo ông Tú, thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục tổ chức các hội thảo chuyên đề về tín dụng trong một số lĩnh vực như doanh nghiệp nhỏ và vừa, các vùng kinh tế còn khó khăn.