Cà Mau: Lúa lại 'được mùa rớt giá'

DNVN - Vào những ngày trung tuần tháng tháng 9 nông dân tại nhiều xã, phường trong tỉnh Cà Mau đã tập trung nhân lực, máy móc để khẩn trương thu hoạch vụ lúa hè thu năm 2025. Tuy năng suất lúa đạt sản lượng khá cao gần 10 tấn/ha nhưng nông dân chưa được vui vì được mùa “rớt giá” vừa không có lãi, vừa “gánh” nhiều chi phí khác trong sản xuất.

Ngành hàng cà phê Đắk Lắk: Bài toán 'khát' nhân lực chất lượng cao / Đề xuất quy định về chính sách tài chính trong Trung tâm tài chính quốc tế

Trên cánh đồng lúa chín vàng mơ xã Vĩnh Thanh, tỉnh Cà Mau vào những ngày trung tuần tháng 9, tranh thủ trời nắng nhiều máy gặt đập liên hợp và nhân công được huy động để cố gắng thu hoạch dứt điểm diện tích lúa hè thu để chạy mưa bão.

Có thể nói những chiếc máy cắt gần như hoạt động hết công suất, còn các máy chở lúa liên lục băng qua những thửa ruộng lầy bùn do mưa bão để đến nơi tập kết bán lúa cho thương lái. Trước diễn biến thất thường của mưa bão, không khí thu hoạch trên những đồng lúa càng trở nên khẩn trương hơn.

Thu hoạch lúa hè thu ở xã Vĩnh Thanh, tỉnh Cà Mau.

Nông dân Trần Minh Châu (ấp Tường Thắng B, xã Vĩnh Thanh) sản xuất 4 ha lúa, chủ yếu là giống OM18 và Đài Thơm 8. Cuối vụ, năng suất lúa đạt hơn 800kg/1 công, với giá bán dao động từ 5.300 - 5.500 đồng/1 kg.

Ông Châu bộc bạch: “Sau hơn 3 tháng bán mặt cho đất, bán lưng cho trời hàng ngày bám sát đồng ruộng để chăm sóc cây lúa từ lúc gieo giống cho đến thu hoạch cứ tưởng sẽ có một mùa bội thu nhưng thương lái chỉ thu mua với giá hơn 5 ngàn đồng/kg. Giá lúa như trên còn thua vài trái chuối nướng (3 trái chuối bán được 10 ngàn đồng - PV). Trong khi đó để làm ra 1kg lúa nông dân phải đầu tư phân, thuốc, máy cày, máy cắt từ 2,5 đến 3 triệu đồng/công ruộng”.

Cùng cảnh ngộ, ông Dương Văn Tươi (ấp 15, phường Láng Tròn) cho biết, gia đình tôi có 2 ha đất sản xuất, vụ hè thu này anh sạ giống lúa OM18 thu hoạch đạt 40 giạ lúa/công, trừ chi phí phân, thuốc, nhân công 3 triệu đồng/công, khi thu hoạch giá lúa chỉ 5.600 đồng/kg, gia đình không còn lợi nhuận.

“Làm nông dân sản xuất lúa phải gánh trên đôi vai đủ thứ thiệt thòi, nào là giá lúa bấp bênh, giá vật tư tăng cao. Với giá lúa trên, thu nhập của người làm ruộng thua xa người làm thuê, mướn. Vì tuổi cao nên tôi phải bám ruộng, vườn, nhà cửa để sản xuất, lo cho con học hành, nếu không tôi đi làm thuê còn thu nhập cao hơn sản xuất lúa”, ông Tươi ngán ngẩm.

Lại một vụ "được mùa rớt giá" khiến người nông dân không được vui.

Theo ông Đoàn Văn Gia - Phó Chủ tịch UBND xã Phước Long, vụ hè thu năm nay, toàn xã có diện tích sản xuất hơn 5.000 ha, năng suất bình quân từ 5 đến 6 tấn/ha. Vào đầu vụ khi thu hoạch thương lái thu mua 6.700 đồng/kg, với giá lúa này nông dân có lợi nhuận 2,5 triệu đồng/công. Ai cũng phấn khởi nhưng niềm vui chưa được bao lâu giá lúa rớt thê thảm làm cho nông dân khốn đốn, nhất là những hộ chưa thu hoạch, giá lúa vừa thấp lại bị ảnh hưởng thời tiết mưa giông nhiều gây ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng nên thương lái mua cầm chừng.

Nhiều thương lái cho rằng, do gạo khó xuất khẩu được với một số đối tác nước ngoài nên họ chưa dám thu mua mạnh vì sợ bị lỗ nặng, với vai trò chính quyền địa phương cũng tìm các đầu mối thu mua giá lúa được cao hơn nhưng thương lái không mua giá cao vì lý do này khác nên địa phương gặp khó.

Không riêng khu vực tỉnh Bạc Liêu trước đây, mà các xã ở tiểu vùng III - Bắc Cà Mau như, Khánh Bình, Khánh Hưng, Đá Bạc nông dân cũng lâm trong cảnh khổ do ảnh hưởng thời tiết mưa nhiều. Ông Thái Văn Đượm có 20 công ruộng vừa cắt xong nhưng lúa không bán được, do thương lái không mua, giá cả bấp bênh, ông quyết tâm phơi khô lúa dự trữ chờ khi nào giá lúa tăng cao thì mới bán cho thương lái. Theo ông Đượm, chỉ có cách “neo” lúa một thời gian tại nhà thì mai ra mới bán được giá cao vì không ai còn lúa để bán cho thương lái.

Ông Phạm Văn Mười - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau cho biết, đến thời điểm này toàn tỉnh Cà Mau đã thu hoạch lúa hè thu hơn 77.000 ha/94.000 ha, đạt trên 80% diện tích canh tác, sản lượng bình quân trên 450.000 tấn. Hiện nay, đối với diện tích lúa hè thu chưa thu hoach, phải chịu ảnh hưởng nặng do thời tiết mưa, giông, nhiều trà lúa bị đổ sập nằm bẹp trên đồng, chất lượng lúa bị giảm nên thương lái thu mua giá thấp hơn so với các hộ dân thu hoạch đầu vụ.

Trước tình hình trên ngành nông nghiệp và môi trường, ngành công thương của tỉnh và các địa phương phối hợp chặt với các đầu mối thu mua lúa cho nông dân để có chi phí cho sản xuất mùa vụ sau. Mặt khác, UBND tỉnh cũng chỉ đạo các hợp tác xã nông nghiệp tăng cường, chủ động kết nối các đầu mối thu mua lúa xuất khẩu khi nông dân thu hoạch lúa tránh tình trạng như thời gian qua lúc thì mua giá này, lúc mua giá khác, làm cho nông dân phải điêu đứng trước mùa vụ như vụ lúa hè thu vừa qua.

Lúa chất lượng cao vẫn được giá

Theo Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Hồng Phát (xã Vĩnh Thanh, tỉnh Cà Mau), được chi cục trồng trọt và bảo vệ thực vật tỉnh lựa chọn làm điểm thực hiện mô hình sản xuất lúa chất lượng cao phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, với diện tích dưới 50 ha.

Để đẩy mạnh tiến độ thu hoạch, hợp tác xã đã điều thêm máy gặt đập liên hợp, với tổng cộng 4 máy hoạt động hết công sức cả ngày lẫn đêm để tránh rủi ro do bởi mưa bão. Tuy giá lúa sụt giảm so với vụ trước nhưng nhờ ký hợp đồng với công ty thu mua nên thành viên của hợp tác xã vẫn được nhận giá cao hơn từ 1 - 2 nghìn đồng so với thị trường. Đồng thời, đảm bảo thu hoạch hết toàn bộ diện tích gần 50 ha lúa của người dân.

“Tuy mô hình mới giúp giảm chi phí nhưng do thời tiết diễn biến phức tạp dẫn đến sâu bệnh xuất hiện nhiều, từ đó ảnh hưởng đến chi phí của nông dân. Bên cạnh đó đến thời gian thu hoạch, thời tiết mưa bão làm chậm tiến độ cắt lúa. Ngoài ra, tình trạng triều cường dâng khiến việc vận chuyển máy móc vào ruộng gặp nhiều khó khăn, nhất là những cây cầu, cống có chiều cao thấp, ghe muốn vào ruộng phải bơm nước vào, bơm nước ra, mất nhiều công đoạn”, Ông Nguyễn Hồng Phúc - Chủ tịch Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Hồng Phát cho biết.

Trước diễn biến khó lường của mùa mưa bão năm nay, nông dân nhiều nơi tiếp tục có một vụ mùa kém vui. Đây cũng là bài học kinh nghiệm để bà con thay đổi tư duy, phương thức sản xuất theo hướng thuận thiện và nhất là tuân thủ khuyến cáo của ngành nông nghiệp để nâng cao hiệu quả, tính bền vững trong sản xuất.