Dầu thô của Nga vẫn đang chảy trên toàn cầu

Các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ đã mua nhiều lô dầu thô Urals của Nga trong tháng 3/2022, loại có thể thay thế cho các loại dầu Trung Đông mà họ thường mua từ Abu Dhabi và Iraq. Trong khi đó, các nhà chế biến tư nhân của Trung Quốc được cho là vẫn đang nhắm mục tiêu vào thứ dầu mà họ ưa thích ở phía đông nước Nga - có khả năng bởi mức giá thấp.

Kể từ khi xảy ra xung đột Nga - Ukraine vào cuối tháng 2/2022, thị trường luôn xoay quanh hai câu hỏi quan trọng: Moscow sẽ bán bao nhiêu dầu thô, và cho ai? Người mua trên khắp Châu Âu đã dừng mua để phản ứng lại cuộc xung đột Nga – Ukraine, nhưng chưa rõ các khu vực khác, đặc biệt là châu Á, trung tâm của nhu cầu nhập khẩu dầu thế giới - sẽ mua bao nhiêu?

John Driscoll, chiến lược gia trưởng thuộc JTD Energy Services Pte., cho biết: "Dầu Nga có vẻ rất hấp dẫn", và cho biết thêm rằng quan điểm của ông là các biện pháp chống lại nước này sẽ dẫn tới việc hạn chế việc mua dầu thô của họ. Tuy nhiên, "Các nhà kinh doanh tháo vát có thể tìm cách vận chuyển được dầu từ Nga - Trung Quốc sẽ không bị đe dọa bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ và sẽ vẫn là nhà nhập khẩu dầu thô lớn nhất của Nga. Ấn Độ sẽ là nước tiếp theo".

Ít nhất là hiện tại, những gì đang diễn ra với việc mua và bán dầu của Nga cho thấy các thương nhân đang bớt dần lo ngại về nguy cơ thiếu hụt nguồn cung.

Thương mại hợp pháp

Hiện tại, không có biện pháp trừng phạt nào trực tiếp cấm mua, nhưng có sự lo ngại về những điều sẽ xảy ra nếu chiến tranh còn kéo dài. Việc cung cấp tài chính, bảo hiểm và vận chuyển xăng dầu của Nga cũng trở nên phức tạp hơn nhiều do các biện pháp trừng phạt mà phương Tây đã áp đặt.

Các quan chức châu Âu đang tranh luận về ý tưởng cấm vận đối với hoạt động bán dầu của Nga, mặc dù khối này vẫn chia rẽ về vấn đề ​​này, và Đức phản đối một động thái như vậy.

Tuy nhiên, cho đến hiện tại, các nhà giao dịch có vẻ đang nghĩ rằng dòng chảy của dầu Nga cho thấy thị trường sẽ không bị thắt chặt như những lo sợ ban đầu.

Theo các nhà giao dịch, một loạt các lời chào hàng bán dầu Trung Đông đã diễn ra trên thị trường giao ngay châu Á trong thời gian gần đây. Điều quan trọng là, điều đó đi kèm với sự sụt giảm nhu cầu của Trung Quốc trong bối cảnh dịch Covid-19 dẫn đến tình trạng phong tỏa, và giá dầu biến động quá thất thường khiến nhiều người mua không chú ý nhiều đến những lời chào hàng đó.

Dầu Trung Đông

Chênh lệch giá bán dầu Trung Đông bán ra, một chỉ báo chính cho thấy nhu cầu đối với dầu của khu vực này, đã giảm xuống sau khi tăng mạnh hồi đầu tháng 3. Dầu thô Upper Zakum của Abu Dhabi kỳ hạn giao tháng 5 đã được PTT của Thái Lan mua với giá cao hơn khoảng 7,50 USD/thùng so với giá tham chiếu dầu Dubai trong tuần qua, thấp hơn mức 10 USD của 2 tuần trước đó.

Dầu thô từ Vịnh Ba Tư được cho là sự lựa chọn tự nhiên của người mua châu Á trong trường hợp không có dầu của Nga.

Ngay sau khi Nga thực hiện quân sự ở Ukraine, ngày càng nhiều người mua trở nên cảnh giác với dầu của Nga mặc dù giá dầu Nga giảm giá kỷ lục sau khi Mỹ cấm nhập khẩu dầu của Nga và hãng Shell bị chỉ trích nặng nề do mua dầu Ural. Shell, cùng với TotalEnergies và BP, nằm trong số những người mua dầu châu Âu đã lùi bước trong những thương vụ này.

Dòng chảy từ Viễn Đông

Trong tình hình giao dịch và vận chuyển có nhiều vấn đề như hiện tại, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) nhận định vẫn còn quá sớm để đánh giá khối lượng dầu thô của Nga thực tế sẽ "chảy" sang Châu Á trong những tháng tới. IEA tuần qua cho biết sản lượng dầu của quốc gia này được dự báo sẽ giảm khoảng 1/4 trong tháng 4, gây ra cú sốc nguồn cung lớn nhất trong nhiều thập kỷ.

Tuy nhiên, vẫn có một số chuyến dầu đến châu Á, ít nhất là vào lúc này.

Các chuyến tàu chở dầu thô Sokol kỳ hạn giao tháng 5 - một loại dầu khác của vùng Viễn Đông nước Nga - đang được chuẩn bị cho một số khách hàng ở Đông Bắc Á, những người đã ký các hợp đồng dài hạn và theo các thỏa thuận của cổ đông, thong tin từ các thương nhân mua bán loại dầu này cho biết.

Các lô dầu kỳ hạn tháng 5 của ESPO từ miền đông nước Nga đang được giảm giá tại sàn Dubai – nơi loại dầu này được giao dịch, với giá rẻ hơn nhiều so với dầu Trung Đông. Các thương nhân cho biết những nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc được coi là khách hàng tiềm năng nhất trong những thương vụ này, mặc dù chưa có giao dịch nào được ghi nhận ở tháng 3 trong bối cảnh tính minh bạch của thị trường bị giảm sút.

Dòng chảy dầu của Nga có vẻ không bị tắc nghẽn nghiêm trọng như lo sợ ban đầu.

Nhu cầu của Trung Quốc

Yếu tố khiến cho các hoạt động chốt mua diễn ra chậm chạp là bởi nhu cầu của các nhà máy lọc dầu Trung Quốc hiện đang rất thấp, trong đó các nhà máy độc lập đang hoạt động ở công suất tối thiểu do dịch Covid-19 bùng phát dẫn tới các lệnh phong tỏa/giãn cách xã hội.

Ở Trung Quốc, các nhà máy tư nhân chiếm 1/4 công suất chế biến dầu của cả nước. Theo công ty tư vấn ngành dầu mỏ - OilChem, các nhà máy tư nhân đang hoạt động với công suất thấp nhất 5 năm. Thậm chí có ít nhất 2 trong số các công ty này đã bán lại dầu thô đã mua của Tây Phi và Mỹ Latinh vào đầu tháng 3, một động thái rất hiếm khi xảy ra.

Các thị trường Tây Phi, Châu Âu

Các nhà giao dịch Trung Quốc cho biết nhu cầu dầu từ các khách hàng nước này giảm cũng cản trở việc mua dầu của Tây Phi, khiến giá chào bán dầu thô của Angola giảm khá nhiều. Họ cho biết một số ít dầu của Angola, kỳ hạn giao tháng 4, hiện vẫn chưa bán được.

Trong khi đó, tại Châu Âu, các thương nhân cho biết tác động của việc thiếu đi các thùng Ural không quá sâu sắc và không làm cho thị trường trở nên khan hiếm đến mức như lo sợ trước đây, bởi hầu hết các nhà máy lọc dầu ở châu Âu đã đảm bảo lượng hàng cần thiết của họ cho đến giữa tháng tới.

Tham khảo: Bloomberg, Japantimes