Lào Cai: 10 năm trăn trở với giấc mơ khởi nghiệp

Đồng bào các dân tộc vùng cao Lào Cai có rất nhiều bài thuốc quý. Nếu như trước đây đồng bào chỉ sử dụng trong gia đình thì hiện nay, một số hộ đã liên kết với các công ty dược để sản xuất tinh dầu trên quy mô lớn.

HTX Mường Kim đang liên kết với nhiều hộ dân để trồng gừng, đồng thời cung ứng giống, phân bón, chuyển giao KH-KT trồng, chăm sóc và ký cam kết thu mua sản phẩm cho người dân với giá 3.000 - 5.000 đồng/kg.

Khởi nghiệp với gừng gió

Tận dụng tối đa mọi khoảng trống trên đất vườn, chị Nguyễn Thị Hạnh đã trồng gừng từ 4 năm nay. Trồng gừng gió sau 2 năm cho thu hoạch củ 1 lần. So với những cây nông nghiệp khác, trồng gừng đỡ công chăm sóc, làm cỏ, bón phân và có thể tận dụng mọi khoảng đất trống để trồng.

Từ thực tế trồng gừng cho HTX Mường Kim trong những năm qua, chị Hạnh nhận thấy cây trồng này có ưu điểm nổi trội là chịu hạn tốt, khác hoàn toàn so với cây ngô. Vì vậy, nhiều khu vực vùng cao, nông dân đã chuyển đổi từ trồng ngô sang trồng cây gừng gió. Việc trồng gừng gió đã tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Nhờ vậy, các hộ dân yên tâm xây dựng vùng nguyên liệu bền vững cho HTX.

Tinh dầu gừng gió là một trong hàng chục loại tinh dầu đang được sản xuất tại HTX Mường Kim. Một lọ nhỏ 50 ml được HTX bán lẻ với giá 50.000 đồng, nếu nhập số lượng lớn sẽ được chiết khấu theo tỷ lệ phần trăm. Cách làm này của HTX nhằm hướng đến mục tiêu người sử dụng luôn mua được sản phẩm với giá ổn định ở mọi thời điểm và có thể dễ dàng phát triển sản phẩm đến tất cả các địa phương trong cả nước.

Cùng với sản phẩm tinh dầu gừng gió, hiện HTX đang chưng cất nhiều sản phẩm tinh dầu khác, như tinh dầu màng tang, chùa dù, sả zava, bưởi, ngùng lải... Để nâng cao hiệu quả chưng cất tinh dầu, HTX đã đầu tư xây dựng nhà xưởng, thiết bị nồi đun bằng điện, các loại máy băm, thái nhỏ, lò sấy nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, gia tăng khả năng cạnh tranh trên cơ sở phát huy lợi thế của địa phương.

Dược liệu sau khi thu hoạch được chế biến hoàn chỉnh thành sản phẩm ngay tại xưởng. Các quy trình sản xuất đều được khép kín, kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm vệ sinh và chất lượng sản phẩm.

Hiện tại, HTX Mường Kim đang sản xuất hai dòng sản phẩm là sản phẩm khô và sản phẩm tinh dầu nguyên chất. Để chủ động được vùng nguyên liệu, HTX đã liên kết với người trồng nguyên liệu ở các khu vực lân cận, với khoảng 40 ha gừng gió ở các xã Quang Kim, Mường Vi, Pa Cheo, Dền Thàng, Y Tý.

Giám đốc Vàng Văn Sưởng được vinh danh và được tặng Bằng khen của Ủy ban Dân tộc

Việc đổi mới mô hình trồng dược liệu và sản xuất tinh dầu đã giúp người dân trong xã có việc làm thường xuyên và đem lại thu nhập ổn định. Vào mùa vụ thu hoạch dược liệu, HTX tạo việc làm cho 20 - 30 lao động thời vụ và khoảng 6 lao động thường xuyên.

Hành trình 10 năm

“Đằng sau thành công của HTX Mường Kim là hành trình gần 10 năm trăn trở và khởi nghiệp thành công với việc phát triển sản phẩm tinh dầu dược liệu. Điểm xuất phát của hành trình cũng là cái duyên và may mắn đối với tôi”, anh Vàng Văn Sưởng chia sẻ.

Năm 2010, dự án “Nâng cao năng lực tự chủ về sức khỏe cho đồng bào dân tộc thiểu số” của Oxfam (Italia), được triển khai tại xã Mường Vi và Rèng Thàn, trong đó có nội dung “Bảo tồn và phát triển cây thuốc cổ truyền”. Gia đình anh Sưởng được chọn làm thí điểm.

Cán bộ của dự án đã giúp anh dựng vườn thuốc Nam và chọn cây gừng tía để thử nghiệm chiết xuất tinh dầu. Gần 10 năm vừa nghiên cứu tìm cách chiết xuất được nhiều nhất lượng tinh dầu, vừa xoay sở tìm đầu ra cho sản phẩm, được anh ví von như hành trình “lửa thử vàng, gian nan thử sức”.

Tháng 5/2018, Vàng Văn Sưởng được vinh danh và được tặng Bằng khen của Ủy ban Dân tộc trong chương trình Gala khởi nghiệp: “Khát vọng khởi nghiệp - Bừng sáng bản làng”. HTX Mường Kim được trao tặng Bằng khen của Ủy ban Dân tộc về việc khởi nghiệp phát triển kinh tế bản làng.

Mục tiêu hướng tới của HTX Mường Kim là mở rộng quy mô HTX, tăng số lượng thành viên HTX lên con số 100 vào năm 2020, phát triển vùng nguyên liệu an toàn để đáp ứng cho nguyên liệu đầu vào.

Theo Hoàng Lê/Thời báo Kinh doanh