Sai phạm tại Samco: Tiền tỉ ngân sách ném qua cửa sổ

Thất thoát ngân sách hàng tỉ đồng

Theo kết luận thanh tra, doanh thu hoạt động chính tại Công ty Bến xe Miền Đông (thuộc Samco) là doanh thu qua bến và bốc xếp. Công ty Bến xe Miền Đông thực hiện việc thu tiền qua bến đối với các loại xe tham gia vận chuyển hành khách theo giá của UBND TP.HCM quy định. Tuy nhiên, việc quản lý hoạt động xe ra vào bến có nhiều sai phạm, gây thất thoát ngân sách.

Bến xe Miền Đông, công ty con của Samco, theo Thanh tra TP.HCM hiện đã gây thất thoát ngân sách hàng tỉ đồng từ hoạt động xe xuất bến (ảnh: DL)

Cụ thể, Công ty Bến xe Miền Đông ký hợp đồng khai thác dịch vụ tại Bến xe Miền Đông với 199 đơn vị vận tải, với nhiều loại xe từ 16 – 50 chỗ ngồi. Các đơn vị vận tải đăng ký tuyến với Sở GTVT và khi ra vào bến phải nộp phí dịch vụ. Mức phí quy định của UBND thành phố, tùy theo số ghế của mỗi xe và cự ly vận tải hành khách. Giá thấp nhất là 3.100 đồng/ghế, cao nhất là 8.400 đồng/ghế.

Thế nhưng, khi lực lượng Thanh tra TP chọn ngẫu nhiên 58 ngày trong các năm 2015, 2016, 2017 thì nhận thấy số lượt xe xuất bến trong ngày nhiều hơn số lượt xe xuất bến được thu phí dịch vụ xuất bến. Chênh lệch số lượt xuất bến và số lượt thu phí dịch vụ xuất bến dao động từ 97 – 206 lượt/ngày. Tổng số lượt xe không thu phí dịch vụ khi xuất bến trong 58 ngày là 10.072 lượt.

Chỉ tính đơn giá thấp nhất là 3.100 đồng/ghế và đối với xe ít chỗ nhất là 16 chỗ thì phí dịch vụ của mỗi lần xe xuất bến là 49.600 đồng/lượt. Bình quân mỗi ngày có 174 lượt xe xuất bến không thu phí dịch vụ thì Bến xe Miền Đông đã để thất thoát tiền nhà nước hơn 8,6 triệu đồng/ngày. Như vậy, trong 58 ngày kiểm tra ngẫu nhiên thì Bến xe Miền Đông đã để “lọt” khoảng nửa tỷ đồng. Nếu kiểm tra hết 1.095 ngày của 3 năm nói trên thì số tiền thất thoát có thể sẽ lên tới nhiều tỉ đồng ngân sách.

Vì vậy, Thanh tra TP nêu rõ, việc cho xe xuất bến về đơn vị nhằm đảm bảo các điều kiện xuất bến chờ chuyến kế tiếp mà không thu phí dịch vụ xe xuất bến là không có cơ sở. Vì thực tế Bến xe Miền Đông không chứng minh xe về đơn vị hay thực hiện chuyến đi.

Chưa hết, theo kết luận thanh tra: Từ năm 2008 đến nay, Tổng công ty Samco đã ký các Biên bản thỏa thuận vay vốn, hợp đồng vay vốn với Công ty Bến xe Miền Đông với tổng số tiền vay là 34 tỷ đồng nhằm mục đích bổ sung vốn kinh doanh cho Tổng công ty. Công ty Bến xe Miền Đông cho doanh nghiệp khác vay lại là không đúng quy định của Bộ Tài chính.

Ngoài ra, việc Công ty Bến xe Miền Đông cho các siêu thị, dịch vụ ăn uống, quầy vé thuê mặt bằng trong khu vực tòa nhà văn phòng là không đúng quy định. Thanh tra thành phố đã lập biên bản làm việc với Tổng công ty Samco và Công ty Bến xe Miền Đông. Đồng thời, yêu cầu hai doanh nghiệp này nộp số tiền hơn 3,2 tỷ đồng vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra thành phố tại Kho bạc Nhà nước TP.HCM vì cho thuê tòa nhà văn phòng không đúng quy định trong 3 năm 2015, 2016, 2017.

Thanh tra TP cho biết thêm, việc định giá tài sản tại Công ty Bến xe Miền Đông do Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Đông Á thực hiện cũng chưa chính xác và chưa đúng giá trị thực tế. Cụ thể, giá trị còn lại của Phòng vé – Kế hoạch Điều độ được Công ty Đông Á định giá là hơn 303 triệu đồng (trong khi đó giá thực là hơn 444 triệu đồng), thấp hơn 140 triệu đồng. Bên cạnh đó, nhiều hạng mục khác cũng được định giá thấp hơn thực tế hàng trăm triệu đồng.

Sai phạm “khủng” tại Công ty thành viên

Một công ty thành viên khác của Samco là Công ty TNHH Một thành viên (DNNN) Cảng Bến Nghé cũng có nhiều sai phạm khi bị thanh tra.

Cụ thể, Công ty Cảng Bến Nghé hợp tác với Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn và các cổ đông khác thành lập Công ty Cổ phần Tân Cảng – Phú Hữu. Hình thức cho Công ty Cổ phần Tân Cảng Phú Hữu thuê lại toàn bộ Cảng Phú Hữu, thực chất là hợp tác thành lập pháp nhân mới. Sau đó, Cảng Bến Nghé cho thuê lại cơ sở hạ tầng nêu trên là thực hiện không đúng ý kiến chỉ đạo của UBND TP.HCM.

Công ty TNHH Một thành viên Cảng Bến Nghé, công ty con của Tổng công ty Samco, cũng mắc hàng loạt sai phạm khi bị thanh tra (ảnh: DL).

Bởi vì, UBND thành phố chỉ cho phép Công ty Cảng Bến Nghé hợp tác với Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn, không phải hợp tác với Công ty Cổ phần Tân Cảng – Phú Hữu. Do đó, việc Công ty Cảng Bến Nghé cho Công ty Cổ phần Tân Cảng – Phú Hữu thuê toàn bộ cơ sở hạ tầng của cảng Phú Hữu là không đúng đối tượng, không đúng quy định.

Ngoài ra, theo Thanh tra TP.HCM, khi thực hiện cổ phần hóa, Công ty Cảng Bến Nghé đã thực hiện chỉ định thầu gói thầu tư vấn đo vẽ hiện trạng và xác định giá trị % còn lại công trình tại cảng Bến Nghé là không đúng quy định. Bởi vì, quá trình định giá tài sản, xác định diện tích công trình nhà, đất liên quan việc xác định tài sản giá trị doanh nghiệp do Công ty TNHH Dịch vụ Kiểm toán và Tư vấn UHY thực hiện với Công ty Cảng Bến Nghé chưa chính xác và chưa đúng thực tế. Việc xác định giá trị doanh nghiệp của Công ty Cảng Bến Nghé cũng có nhiều sai sót. Cụ thể, công ty tham gia xác định tỷ lệ chất lượng tài sản còn lại không có thẻ thẩm định viên về giá.

Bên cạnh đó, máy móc, thiết bị, hệ thống điện, phương tiện vận tải,… đang hoạt động bình thường nhưng lại được đánh giá tỉ lệ chất lượng còn lại chỉ “20%”, đây là tỉ lệ chất lượng còn lại tối thiểu. Do đó, lực lượng thanh tra cho rằng, việc xác định tỉ lệ chất lượng còn lại của Công ty Cảng Bến Nghé là không hợp lý và chưa có căn cứ.

Chưa hết, theo Thanh tra TP, Công ty Cảng Bến Nghé cũng phân bổ chi phí đối với công cụ, dụng cụ có thời gian sử dụng trên 2 năm là không hợp lý. Do đó, thanh tra đề nghị loại khỏi chi phí năm 2016 số tiền hơn 231 triệu đồng và tăng thuế thu nhập doanh nghiệp số tiền hơn 46 triệu đồng. Thanh tra thành phố đã lập biên bản và tạm giữ số tiền thuế thu nhập doanh nghiệp tăng thêm nói trên tại Kho bạc Nhà nước TP.HCM.