Cửa sáng tăng vốn cho ngân hàng thương mại từ chính sách nới 'room' ngoại

Nghị định số 69/2025/NĐ-CP của NHNN có hiệu lực từ ngày 19/5/2025 chỉ áp dụng cho các ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân. Do đó, trong số bốn ngân hàng tham gia, bao gồm HDBank (HDB), MBBank (MBB), Vietcombank (VCB) và VPBank (VPB), giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài (FOL) mới sẽ không áp dụng cho VCB - một ngân hàng quốc doanh.

Việc được nới "room" ngoại lên 49% từ mức 30% hiện hành sẽ tạo điều kiện để các ngân hàng này tiếp cận nguồn vốn quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tăng vốn để duy trì hệ số an toàn vốn (CAR) đang trở nên cấp thiết.

VIS Rating nhận định, trong trường hợp HDB, MBB và VPB duy trì tốc độ tăng trưởng tài sản cao hơn trung bình ngành (trên 25%) và giữ vững khả năng sinh lời trong vòng hai năm tới, họ sẽ cần bổ sung thêm vốn chủ sở hữu. Nếu không có các phương án tăng vốn kịp thời, CAR của nhóm ngân hàng này có thể giảm từ 150 đến 300 điểm cơ bản vào cuối năm 2026.

Hiện nay, phần lớn các ngân hàng vẫn phụ thuộc vào lợi nhuận giữ lại và phát hành trái phiếu cấp 2 để tăng vốn. Tuy nhiên, theo VIS, sự tham gia của nhà đầu tư chiến lược nước ngoài sẽ không chỉ giúp bơm vốn mà còn nâng cao năng lực quản trị rủi ro, mở rộng tiếp cận nguồn vốn quốc tế và hỗ trợ thực thi chiến lược kinh doanh dài hạn.

Thực tế đã chứng minh vai trò của vốn ngoại trong nâng cao năng lực ngân hàng. Với sự đồng hành của Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC), VPBank đã nâng quy mô cho vay doanh nghiệp FDI lên gấp 3 lần trong năm 2024. Mới đây nhất, vào ngày 5/5/2025, ngân hàng này đã công bố huy động thành công khoản vay hợp vốn trị giá 1 tỷ USD do SMBC và một số ngân hàng nước ngoài thu xếp, phục vụ mục tiêu tài chính bền vững.

Dù vậy, không phải ngân hàng nào cũng dễ dàng gọi được vốn ngoại. VPBank từng mất gần 2 năm để hoàn tất thương vụ bán 15% cổ phần cho SMBC vào năm 2023. HDBank cũng đang tìm kiếm nhà đầu tư nước ngoài suốt 5 năm qua, trong khi MBB hiện chưa công bố kế hoạch cụ thể liên quan đến đối tác chiến lược ngoại. Vì vậy, VIS cho rằng trong ngắn hạn, các ngân hàng này vẫn sẽ phụ thuộc vào lợi nhuận giữ lại và trái phiếu để bổ sung vốn.

Riêng với Vietcombank – không nằm trong phạm vi áp dụng của nghị định mới – tỷ lệ sở hữu nước ngoài vẫn giữ ở mức 30%. Tuy nhiên, ngân hàng này dự kiến sẽ chào bán thêm 6,5% vốn trong giai đoạn 2025–2026, trong đó có đối tác chiến lược Mizuho. Nếu thành công, CAR của Vietcombank có thể tăng thêm hơn 200 điểm cơ bản so với hiện tại.

VIS Rating nhấn mạnh, nới room ngoại không chỉ tạo dư địa tăng vốn mà còn là cú hích chiến lược giúp các ngân hàng tái cơ cấu củng cố năng lực tài chính, nâng cao vị thế cạnh tranh và thúc đẩy tăng trưởng bền vững trong bối cảnh hội nhập sâu rộng vào thị trường tài chính toàn cầu.