Thương mại hóa 5G không dễ dàng

DNVN - Vấn đề thương mại hóa 5G không phải là câu chuyện dễ dàng bởi chi phí đầu tư của doanh nghiệp viễn thông lớn, thời gian thu hồi dài và mô hình kinh doanh hoàn toàn mới cần có thời gian để tiếp cận thị trường.

'Cú hích' từ Nghị quyết 57

Tại tọa đàm “Thương mại hóa 5G đã tác động đến kinh tế Việt Nam ra sao?” do ICT Press Club tổ chức ngày 29/12, ông Nguyễn Quốc Khánh, Phó Trưởng ban Công nghệ, Tập đoàn VNPT chia sẻ: Cuối năm 2024 VNPT đã khai trương 5G và trong năm 2025 tập đoàn đã thực hiện được cam kết với Chính phủ là tăng tốc triển khai để sang năm sẽ phủ sóng 55-60% dân số, ưu tiên vào các khu đô thị, các khu công nghiệp, cầu cảng, sân bay...

Ông Nguyễn Tuấn Huy – Phó Trưởng ban công nghệ Tổng công ty MobiFone.

Theo ông Nguyễn Tuấn Huy – Phó Trưởng ban công nghệ Tổng công ty MobiFone, trong năm 2025 MobiFone cũng đã triển khai phủ sóng 5G, chủ yếu tại một số khu công nghiệp và một số khu đô thị. Dù mới chỉ ở những bước đầu tiên nhưng 5G đã tạo ra nền tảng cho nền kinh tế số, cho những mô hình kinh doanh mới, giải pháp số mới. Ông Huy cho rằng, năm 2026, thực hiện đúng tinh thần của Nghị quyết 57 thì 5G mới thực sự là bùng nổ.

"Ví dụ như chúng tôi đang tham gia phát triển thành phố thông minh tại Hà Nội. Đề án Smart City sẽ tạo ra rất nhiều những mô hình kinh doanh mới cho Thủ đô Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung sau này. Rồi ví dụ với kinh tế tầm thấp, dùng UAV để giao hàng, xe tự lái trong các khu đô thị mới. Cả nước ta đang triển khai khoảng 250 đại công trình lớn, có những công trình rất lớn ví dụ như là "siêu" khu đô thị Olympic. Chúng ta hoàn toàn có thể triển khai một khu đô thị thông minh từ những bước đầu tiên của Smart City 3.0 dựa trên dữ liệu, dựa trên thời gian thực và những mô hình tự động hóa. Năm 2026 chúng tôi sẽ triển khai mạnh", ông Huy chia sẻ.

Tại tọa đàm, bà Nguyễn Hà Thành – Phó TGĐ Viettel Telecom cho hay: Ngày 22/12 vừa qua, Viettel đã được Bộ Khoa học Công nghệ ghi nhận về việc Viettel đã hoàn thành vượt mức cam kết với Bộ và Chính phủ về việc triển khai 5G. Đến những ngày cuối cùng của tháng 12 thì trong năm 2025 Viettel đã triển khai được 23.500 trạm 5G (chỉ riêng trong năm 2025). Và với số lượng 6.500 trạm 5G đã triển khai từ năm trước thì tính đến thời điểm hiện nay Viettel có 30.000 trạm đã được triển khai. Dự kiến năm 2026 Viettel sẽ triển khai thêm 15.000 trạm nữa. Như vậy là vùng phủ ngoài trời đã đạt được 90% và vùng phủ trong nhà đạt được 70%.

Bà Nguyễn Hà Thành – Phó TGĐ Viettel Telecom.

Cũng theo bà Hà Thành, hạ tầng 5G được Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 03 của Chính phủ xác định đây là một hạ tầng chiến lược quan trọng. Do đó Viettel đã coi việc đầu tư hạ tầng 5G giống như một sự đảm bảo cho hạ tầng số của quốc gia. Sắp tới Viettel sẽ tiếp tục đầu tư sâu hơn nữa để thực sự trở thành hạ tầng có thể tạo ra được sự bùng nổ của các ứng dụng cho 5G, phục vụ không chỉ cho người dân mà còn cho cộng đồng doanh nghiệp, cho công tác điều hành của chính quyền các cấp...

Theo đánh giá của TS Mai Liêm Trực - nguyên Thứ trưởng thường trực Bưu chính Viễn thông, 5G tại Việt Nam đã được triển khai vượt dự kiến. Đồng quan điểm, ông Nguyễn Duy Lâm – Chuyên gia cao cấp về giải pháp viễn thông, Huawei Việt Nam cho rằng 5G Việt Nam đang đi rất nhanh và đã có một số ứng dụng được triển khai.

Bao giờ 5G được thương mại hóa mạnh tại Việt Nam?

Theo đại diện Huawei Việt Nam, trên toàn cầu, việc triển khai 5G chia thành 3 nhóm dịch vụ chính: 5G to C (Consumer - Người tiêu dùng), 5G to home, 5G to B (Business - Doanh nghiệp). Chúng ta phát triển ứng dụng thương mại điện tử cũng là học theo kinh nghiệm từ các quốc gia khác. Giai đoạn đầu của sự tiếp nhận công nghệ mới. Các ứng dụng 2C rất dễ triển khai, ví dụ người dùng có thể dùng 5G để livestream. Tại Trung Quốc, đóng góp lớn nhất cho data là streaming, livestream lễ hội, văn hóa nên sự phát triển ở Việt Nam cũng đang đi giống các nước khác.

Các ứng dụng tiếp theo như 5G to B (smart city, factory) cần có thời gian. Sự phát triển của 2B khó hơn vì cần sự tham gia của doanh nghiệp và định hướng của Nhà nước. 5G to B muốn phát triển mạnh mẽ cần sự tham gia của cả xã hội. Nếu doanh nghiệp chưa nhiệt tình, chưa nhìn thấy lợi ích trước mắt sẽ không tham gia. Ví dụ, Chính phủ định hướng, phương tiện truyền thông tuyên truyền và cung cấp lợi ích, tác động đến doanh nghiệp để họ nhìn thấy lợi ích. Sự đồng thuận của cả xã hội mới thúc đẩy được 5G, phụ thuộc nhiều vào chính sách của Chính phủ, nhà mạng, doanh nghiệp.

Các chuyên gia, nhà báo tham dự tọa đàm.

Ông Nguyễn Anh Cương – Phó Cục trưởng Cục Viễn thông, Bộ KH&CN nhấn mạnh, Việt Nam đã nghiên cứu ban hành Khung kiến trúc về hạ tầng số. Gần đây nhất có hạ tầng về viễn thông, internet (trong đó là có hạ tầng mạng cố định, hạ tầng mạng 5G, hạ tầng mạng 4G), hạ tầng dữ liệu, lưu trữ dữ liệu và hạ tầng vật lý số - hạ tầng IoT. Nghị quyết 57 của Chính phủ đặt ra mục tiêu là triển khai 5G nhanh trên toàn quốc. Chúng tôi rất ghi nhận sự nỗ lực của các doanh nghiệp trong vấn đề phát triển 5G.

Theo quan điểm của ông Lâm Thanh - Tổng Giám đốc TikTok Việt Nam, 5G không chỉ kết nối thiết bị mà còn kết nối các ước mơ của những người nông dân. Khi 5G được triển khai trên khắp cả nước, nông sản Việt Nam sẽ có thể vươn xa.

"Nhờ 5G đã có những mô hình kinh doanh mới. Chúng tôi đã đi đến vùng Sìn Hồ, Sin Suối Hồ (Lai Châu), thấy bà con dân tộc lại là những người ứng dụng công nghệ rất mạnh mẽ để tiêu thụ nông sản. Trước đây tôi nghĩ ở đô thị, ứng dụng 5G mới mạnh mẽ. Thực tế cho thấy ứng dụng 5G đã thay đổi cách kinh doanh truyền thống sang kinh doanh số ở những khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa lại phát triển rất mạnh mẽ", ông Lâm Thanh chia sẻ.

Tại tọa đàm, các chuyên gia cũng cho rằng phát triển 5G không phải câu chuyện riêng của công nghệ 5G mà còn là các nền tảng, công nghệ khác. Thương mại hóa 5G thành công hay không thì các doanh nghiệp, khách hàng cuối phải chấp nhận đi cùng nhà mạng, thay đổi tổ chức của mình, sự đầu tư cũng như môi trường sản xuất kinh doanh thì lúc đó mới thành công.