Tìm giải pháp lành mạnh hóa thị trường phân bón Việt

Hiện mỗi năm nước ta cần khoảng 11 triệu tấn phân bón. Tuy vậy, thực tế nguồn cung đang tăng gấp 3 lần so với nhu cầu này. Điều đáng lo ngại là có khoảng 50% số phân bón trên thị trường hiện nay có nguy cơ là hàng kém chất lượng. Tại ĐBSCL, từ đầu năm đến nay, qua công tác kiểm tra, lấy mẫu, ngành chức năng phát hiện có đến hàng chục mẫu phân bón không đảm bảo chất lượng, trong đó có cả trường hợp phân bón giả, tập trung nhiều nhất là nhóm sản phẩm NPK.

Theo ngành chức năng, hành vi sản xuất, kinh doanh phân bón giả bị xử phạt hành chính rất cao, thậm chí còn truy cứu trách nhiệm hình sự. Vì vậy, phần lớn sản phẩm phân bón nếu có vi phạm chủ yếu là kém chất lượng, người mua khó có thể phát hiện được bằng mắt thường.

Ảnh: M.P.

Phân bón giả, kém chất lượng không chỉ gây thiệt hại kinh tế cho nông dân mà còn có nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường đất đai, đe dọa nghiêm trọng đến sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp. Tuy nhiên, công tác kiểm tra, xử lý vấn nạn này không đơn giản do có quá nhiều bất cập.

Mặc dù có thị trường tiêu thụ lớn với hàng trăm nhà máy sản xuất, sản phẩm phân bón Việt Nam vẫn yếu thế trong cuộc cạnh tranh với mặt hàng ngoại nhập. Việc có hàng triệu tấn phân bón ngoại dễ dàng tấn công và chiếm lĩnh thị trường nước ta mỗi năm đang đặt ra nhiều thách thức cho ngành phân bón Việt Nam.

Tại các đại lý vật tư nông nghiệp, không quá khó tìm được những sản phẩm phân bón ngoại nhập. Các chuyên gia lo ngại vì có những sản phẩm phân bón nước ta sản xuất được nhưng vẫn nhập khẩu và dễ dàng chiếm lĩnh thị trường nội địa. Phân bón Việt Nam đang dần mất đi tính cạnh tranh bởi ngoài sức ép từ sản phẩm ngoại nhập, các "ông lớn" của ngành phân bón trong nước còn phải gồng mình chiến đấu trước vấn nạn làm giả, làm kém chất lượng, đặc biệt, hoạt động sản xuất đang gặp nhiều khó khăn.

Hiện mỗi năm Việt Nam xuất khẩu khoảng 930.000 tấn phân bón, nhưng lượng nhập khẩu là hơn 4 triệu tấn. Con số này sẽ chưa dừng lại đây nếu những khó khăn, tồn tại của ngành phân bón trong nước không sớm được tháo gỡ. Việt Nam là quốc gia nông nghiệp. Việc phụ thuộc vào nguồn phân bón ngoại nhập vừa tiềm ẩn rủi ro vừa gia tăng chi phí cho nông dân. Do đó, việc cấp bách hiện nay của ngành phân bón nước ta là phải nâng cao sản lượng, chất lượng sản phẩm bằng những giải pháp cụ thể.

Không chỉ cung cấp nguồn phân bón chất lượng phục vụ cho nông dân trong nước, những sản phẩm phân bón thông minh còn có thể cạnh tranh xuất khẩu. Có thể thấy, việc đầu tư công nghệ sản xuất hiện đại là giải pháp căn cơ giúp nâng cao chất lượng, sản lượng phân bón nước ta, qua đó góp phần làm lành mạnh hóa ngành phân bón Việt Nam.