Xuất khẩu thủy sản tự tin cán mốc 11 tỷ USD

Tôm duy trì vị trí đầu tàu

Xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2025 ghi nhận bước tiến quan trọng, đạt hơn 9,5 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ.

Theo bà Lê Hằng - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP), trong bức tranh xuất khẩu 10 tháng qua, tôm tiếp tục giữ vững vị trí đứng đầu với kim ngạch đạt trên 3,9 tỷ USD, trong đó xuất khẩu tôm hùm ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ.

"Đây là mặt hàng có mức tăng trưởng bứt phá hiếm thấy, đạt trên 712 triệu USD, tăng tới 134% so với cùng kỳ. Sự bùng nổ này xuất phát từ nhu cầu cực lớn của thị trường Trung Quốc và Hồng Kông đối với phân khúc tôm sống, tôm cao cấp phục vụ cho khối nhà hàng, khách sạn (HORECA)", bà Lê Hằng nhận định.

Bên cạnh đó, cá tra vẫn duy trì ổn định với khoảng 1,8 tỷ USD. Cá rô phi nổi lên như một điểm sáng đầy tiềm năng với mức tăng trưởng ấn tượng 220%, đạt 62 triệu USD. Cá rô phi đang dần được định hình là ngành hàng chiến lược mới của Việt Nam khi nhu cầu tại Mỹ và châu Âu ngày càng mở rộng.

Các nhóm hàng khác cũng ghi nhận tín hiệu tích cực: mực và bạch tuộc hồi phục rõ rệt (đạt hơn 627 triệu USD); chả cá và surimi tăng trưởng 24% (đạt 291 triệu USD). Ngược lại, cá ngừ giảm gần 4% (đạt 791 triệu USD) do "nút thắt" thiếu hụt nguyên liệu cá ngừ vằn và gián đoạn chuỗi cung ứng từ xung đột Trung Đông.

Về thị trường, bà Lê Hằng nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của Trung Quốc và Hồng Kông trong năm 2025.

"Với kim ngạch vượt 2 tỷ USD sau 10 tháng, tăng hơn 32%, thị trường này thực sự là điểm tựa cho ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt là các mặt hàng tươi sống như tôm hùm, cua và cá biển. Nhu cầu tiêu thụ dịp cuối năm tại đây vẫn đang mở ra dư địa lớn", bà Hằng phân tích.

Trong khi đó, xuất khẩu sang Mỹ đang bước vào giai đoạn thử thách cam go. Dù tổng kim ngạch 10 tháng vẫn đạt 1,66 tỷ USD, nhưng đà giảm đã lộ rõ từ quý III do tác động của thuế chống trợ cấp (CVD) và thuế chống bán phá giá. Nhiều doanh nghiệp đã buộc phải điều chỉnh lượng hàng xuất sang Mỹ để tránh rủi ro thua lỗ.

Ngoài ra, các thị trường khác vẫn duy trì đà tăng trưởng tốt: Nhật Bản đạt gần 1,45 tỷ USD nhờ tiêu thụ mạnh hàng chế biến sâu, EU đạt 985 triệu USD nhờ nới lỏng rào cản kỹ thuật, Hàn Quốc đạt 725 triệu USD. Đặc biệt, khối thị trường CPTPP (Canada, Australia, Nhật Bản) tiếp tục là khu vực tăng trưởng nhanh nhất nhờ tận dụng tốt ưu đãi thuế quan.

Phải tái cơ cấu để đi đường dài

Phó Tổng Thư ký VASEP cảnh báo năm 2026 sẽ còn nhiều chông gai. Thị trường Mỹ được dự báo là "điểm nóng rủi ro" với các quy định khắt khe từ Đạo luật bảo vệ động vật biển có vú (MMPA) dự kiến áp dụng từ đầu năm 2026, cộng thêm áp lực thuế CVD kéo dài. Bên cạnh đó, "thẻ vàng" IUU tại thị trường EU và sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ như Ấn Độ, Ecuador, Indonesia cũng là những bài toán khó.

"Để duy trì tăng trưởng dài hạn, doanh nghiệp Việt Nam không còn cách nào khác là phải chủ động tái cơ cấu thị trường, tránh phụ thuộc vào một thị trường đơn lẻ. Đồng thời, cần tập trung phát triển mạnh sản phẩm giá trị gia tăng, đầu tư công nghệ chế biến sâu và nâng cao các tiêu chuẩn bền vững", bà Lê Hằng khuyến nghị.

Với đà tăng trưởng hiện tại của các nhóm hàng chủ lực, VASEP tin tưởng xuất khẩu thủy sản cả năm 2025 sẽ cán đích thành công ở mốc 11 tỷ USD, tạo đà tâm lý vững vàng để bước vào năm 2026 đầy thử thách.