LHQ đề xuất hạn chế quyền phủ quyết của Thường trực Hội đồng Bảo an
(DNVN) - Cao ủy LHQ về Nhân quyền Zeid Ra'ad Al-Hussein đưa ra sáng kiến hạn chế quyền phủ quyết đối với các nước thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an, Reuters đưa tin ngày 4/10.
Theo quan chức này, động thái đó là cần thiết để có khả năng không bị cản trở, chẳng hạn như khi chuyển cho Tòa án Hình sự Quốc tế hồ sơ về các trường hợp tội ác chiến tranh ở Syria trong cuộc nội chiến.
Quyết định này sẽ cần thiết, nếu tính đến quy mô và các tội ác trắng trợn không bị trừng phạt," — ông Al-Hussein nói.
Đây không phải lần đầu tiên sáng kiến hạn chế quyền phủ quyết của các thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc được đề xuất. Tháng Chín năm ngoái đã thảo luận một đề nghị tương tự của nước Pháp.
Khi đó, đại diện thường trực của Nga Vitaly Churkin nói rằng muốn bãi bỏ quyền phủ quyết thì cần phải thay đổi Hiến chương Liên Hợp Quốc.
LHQ đề xuất hạn chế quyền phủ quyết của các thành viên thường trực Hội đồng Bảo an.
"Không ai trong số các thành viên thường trực sẽ không bao giờ phê chuẩn một sửa đổi như vậy trong Hiến chương, — ông Churkin nói.
Thành viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ là Nga, Hoa Kỳ, Anh, Pháp và Trung Quốc.
Vấn đề quyền phủ quyết của các Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc từ lâu đã là đề tài nóng trong giải quyết các sự vụ quốc tế. Theo quy định, nếu 1 trong 5 Ủy viên này phủ quyết thì không một nghị quyết nào của Hội đồng Bảo an được phép thực hiện.
Thuật ngữ ''phủ quyết'' thực sự chưa bao giờ được dùng trong Hiến chương LHQ nhưng nó là vấn đề mang tính chất thực tế và được sử dụng rộng rãi trong giới ngoại giao và các phương tiện truyền thông.
Để một nghị quyết được thông qua, nó phải thu hút được 9 phiếu thuận từ tổng cộng 15 nước thành viên của HĐBA (gồm 5 thành viên thường trực là Nga, Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Trung Quốc và 10 thành viên không thường trực). 9 phiếu thuận đó tính cả số phiếu tán thành của 5 thành viên thường trực.
Quyền phủ quyết của các thành viên thường trực đóng vai trò hết sức quan trọng trong quá trình thông qua một nghị quyết. Về thực chất, điều đó gián tiếp thừa nhận năm quốc gia nói trên có vai trò quyết định trong việc giải quyết những vấn đề trọng đại của thế giới.
Thống kê chính thức cho biết, tính từ năm 1945 - thời điểm Liên Hợp Quốc được thành lập đến hết thế kỷ 20, Liên Xô cũ và Nga đã sử dụng 120 lần quyền phủ quyết trong Hội đồng Bảo an, Mỹ dùng 76 lần, Anh 32 lần, Pháp 18 lần và Trung Quốc mới sử dụng 5 lần.
Đây thực chất là một quyền lực tối thượng mà 5 Ủy viên này có thể lợi dụng để bác bỏ ý kiến của nhau hay dùng để bảo vệ quyền lợi đất nước mình hoặc đồng minh của mình. Trên thực tế đã có nhiều nghị quyết bị phủ quyết bởi 1 trong 5 Ủy viên này, khi nó chống lại chính mình.
Trong thời kỳ chiến tranh lạnh, Liên Xô cũ đã thường xuyên dùng quyền phủ quyết của mình để bác bỏ các nghị quyết của LHQ. Gần đây hơn, Mỹ không tiếc tay sử dụng quyền phủ quyết để che chắn cho Chính phủ Israel trước làn sóng chỉ trích của cộng đồng quốc tế hoặc các nỗ lực yêu cầu nước này kiềm chế các hành động quân sự.
Gần hơn nữa là Nga, Mỹ đã thường xuyên sử dụng quyền phủ quyết để bác bỏ các nghị quyết lên án lẫn nhau trong vấn đề giải quyết cuộc nội chiến Syria hay vấn đề hạt nhân Iran hoặc vấn đề Nga sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine…
Nên đọc
