Liệu Obama có khả năng tái đắc cử?

Những con số trên đây hoàn toàn không phải là dấu hiệu của một nền kinh tế đủ mạnh để cử tri tin tưởng bầu lại vị tổng thống đương nhiệm.

Lòng tin của người tiêu dùng được đánh giá là đã giảm mạnh, qua các con số thống kê

Vào tháng 10/2011, trong cuộc thăm dò ý kiến của NBC News và Wall Street Journal, chỉ 17% người Mỹ công nhận đất nước họ đã được lãnh đạo đúng hướng, nhưng lại có đến 74% người được hỏi cho rằng đất nước đã đi sai đường.

Rõ ràng, đối với các tổng thống đương nhiệm, việc tái đắc cử là một cuộc trưng cầu dân ý. Và khi các cử tri không hài lòng đến mức độ nào đó thì những người đang tại vị thường không được tín nhiệm thêm bốn năm nữa.

Tình trạng của nền kinh tế, lòng tin của người tiêu dùng và cảm giác về tình trạng đi đúng hướng của đất nước có liên hệ với tỷ lệ ủng hộ việc điều hành của một tổng thống. Do vậy những con số mà tổng thống Obama có được vừa nói trên đây là quá thấp để ông có cơ hội tái đắc cử.

Khả năng tái đắc cử của phần lớn các tổng thống đương nhiệm rất gần với kết quả thăm dò đáng tin cậy của Viện Gallup về sự ủng hộ đối với công việc của ông ta trong những ngày tháng sát với thời điểm bầu cử. Lịch sử bầu cử của Mỹ đã chứng minh rõ điều này.

Kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ Hai, các vị tổng thống có tỷ lệ ủng hộ ở mức từ 50% trở lên đều đã giành chiến thắng và ngược lại nếu tỷ lệ ủng hộ ở mức từ 47% trở xuống đều đã thua. Ở mức độ chênh vênh, chẳng hạn tổng thống George W. Bush hồi năm 2004 chỉ có tỷ lệ ủng hộ 48%, nhưng ông may mắn đã chiến thắng ở mức 51%.

Trong suốt năm 2011, theo thăm dò của Gallup, ông Obama đã nhận được tỷ lệ ủng hộ 49% hồi tháng 1 và 50% vào tháng 5 vào thời điểm Osama Bin Laden bị tiêu diệt. Từ tháng 7 đến tháng 12, tỷ lệ ủng hộ hằng tháng dao động từ 41% đến 44%. Quả thật những con số này không phải là mức độ mà một vị tổng thống có hy vọng được tái đắc cử.
 

Thế nhưng hiện đang có những dấu hiệu cho thấy sự tiến triển khi nền kinh tế Mỹ tăng trưởng với tốc độ 3% trong quý IV/2011. Tỷ lệ này chưa hẳn là một tốc độ đáng kể nhưng tốt hơn nhiều so với tỷ lệ tăng trưởng trước đó.

Tỷ lệ thất nghiệp cũng đã giảm xuống trong năm tháng liên tiếp vừa qua và giữ ổn định trong tháng thứ sáu ở mức 8,1%, thấp nhất trong vòng ba năm qua và dự báo sẽ giảm hơn nữa. Tuy vẫn ở mức cao nhưng tỷ lệ này mở ra một chiều hướng sáng sủa mà người Mỹ đã không nhìn thấy trong một thời gian dài trước đó.

Trong tháng 2/2012, chỉ số Niềm tin tiêu dùng của Thomson Reuters và Đại học Michigan cho thấy lòng tin của người tiêu dùng đạt 75,3, mức cao nhất kể từ tháng 2/2011 và vượt đáng kể so với mức 55,7 hồi tháng 8/2011.

Tương tự, chỉ số Lòng tin người tiêu dùng của Conference Board cũng tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 2/2011.

Đánh giá của công chúng về tình hình hiện nay là cao nhất so với suốt năm qua và những kỳ vọng cho tương lai của họ cũng lên cao nhất kể từ tháng 5/2011. Các con số thăm dò của Gallup cho thấy tháng 2/2012 đã đánh dấu tháng thứ sáu liên tiếp lòng tin kinh tế của công chúng tăng lên và ngang với những mức cao nhất hằng tháng trong bốn năm qua, mặc dù vẫn còn ở mức tiêu cực.

Chưa hết, tỷ lệ ủng hộ tổng thống Obama trong cuộc thăm dò ý kiến của NBC News và Wall Street Journal cũng đã có thay đổi tích cực: nếu hồi tháng 8 và tháng 10/2011 có đến 44% ủng hộ và 48% không ủng hộ thì nay những con số này là 50% ủng hộ và 45% không ủng hộ.
 

Ngoài ra, theo cuộc thăm dò ý kiến của Gallup thì nếu mức ủng hộ trung bình hằng tháng chỉ là 43% hồi tháng 8/2011 thì trong hai tháng đầu năm và tuần lễ đầu tiên của tháng 3/2012 con số này là 45%.

Đây vẫn là những con số không mấy ấn tượng để một tổng thống đương nhiệm hy vọng về một khả năng giành chiến thắng, mặc dù tình hình có vẻ thuận lợi cho ông Obama hơn những gì đã thấy trong sáu tháng cuối năm 2011.

Điều quan trọng là không phải tất cả các chỉ dấu đều đang cải thiện. Một thước đo kinh tế đáng theo dõi là Thu nhập khả dụng cá nhân thực (RPDI), nghĩa là người dân kiếm được bao nhiêu sau khi trừ thuế và lạm phát.

Trong lịch sử, đây là yếu tố dự báo kinh tế tốt nhất về thành tích của tổng thống đương nhiệm. Nếu con số này được cải thiện đáng kể trong những tháng sát ngày bầu cử thì đó sẽ là một dấu hiệu quan trọng cho thấy ông Obama đã vượt qua được một giai đoạn khó khăn.

Cũng có những dự báo về một cuộc khủng hoảng tài chính lớn hơn xuyên Đại Tây Dương cũng như tăng trưởng kinh tế chậm chạp trên toàn cầu. Tính liên kết của nền kinh tế Hoa Kỳ khiến cho những diễn biến kinh tế ở nơi khác sẽ tác động vào nền kinh tế Mỹ.

Sẽ là vội vàng khi đi đến bất kỳ kết luận nào trong lúc này mặc dù nhiều điều đã thay đổi. Những thay đổi này đáng để theo dõi, nhất là khi các dữ liệu về kinh tế xuất hiện theo chiều hướng tích cực. Trong phần lớn thời gian năm 2011, các cơ hội để tổng thống Obama tái đắc cử là thấp hơn nhiều so với mức mà những người ủng hộ ông mong muốn.

Nhớ lại trong kỳ bầu cử trước, bốn nhóm quan trọng nhất trong chiến thắng bảy điểm của ông Obama trước Thượng nghị sĩ John McCain của Đảng Cộng hòa vào năm 2008 là (1) những người độc lập, (2) các cử tri từ 18-29 tuổi, (3) người Mỹ Latin và (4) người Mỹ gốc Phi.

Vào năm 2012, theo đánh giá của Gallup, tỷ lệ ủng hộ của nhóm người Mỹ gốc Phi với ông Obama vẫn còn, nhưng liệu ông có được sự ủng hộ của đông đảo cử tri trong nhóm những người độc lập, nhóm cử tri trẻ và những người Mỹ Latin hay không thì vẫn còn là ẩn số.
 

Từ nay đến tháng 11 chúng ta vẫn còn thời gian chờ đợi các dữ liệu liên quan đến cuộc “trưng cầu dân ý”, như việc đề cử của Đảng Cộng hòa được dàn xếp ra sao, đặc biệt là về giá dầu cùng cuộc khủng hoảng nợ công ở Nam Âu sẽ ảnh hưởng thế nào vào đời sống người dân Mỹ.

Theo DNSG