Loay hoay tìm phương án xây dựng đường sắt Bắc - Nam

Theo Cục ĐSVN, nhằm hướng tới mục tiêu kết nối đường sắt giữa các quốc gia trên thế giới, dựa trên tỉ trọng các quốc gia sở hữu khổ đường sắt tiêu chuẩn, Tổ chức Quốc tế về đường sắt (UIC) đã thống nhất chọn khổ 1.435mm là khổ đường tiêu chuẩn quốc tế.

Đường sắt Việt Nam với công nghệ lạc hậu, quản lý còn nhiều bất cập, đã và đang là nút thắt của nền kinh tế, cần phải sớm được gỡ bỏ.

Theo 2 phương án đề xuất tại hội thảo thì phương án 1 là sẽ xây dựng đường sắt đôi khổ 1.435mm điện khí hóa chạy chung tàu khách và tàu hàng với vận tốc thiết kế là 150km/h, vận tốc khai thác tàu khách 130km/h và tàu hàng là 100km/h, với tổng đầu tư khoảng 42.181 triệu USD; phương án 2 xây dựng đường sắt đôi khổ 1.435mm điện khí hóa, chỉ chạy tàu khách vận tốc thiết kế 200km/h và vận tốc khai thác 175km/h, có tổng mức đầu tư khoảng 39.619 triệu USD.

Qua phân tích so sánh về quy mô đầu tư, phương án 1 chi phí lớn hơn (khoảng 2.611 triệu USD) vì công năng sử dụng cao hơn do chạy chung với tàu hàng và phương thức điều hành vận tải cũng gặp phải nhiều khó khăn do chi phí bảo dưỡng...

Vận tải đang mất cân đối nghiêm trọng

Thời gian gần đây, vai trò hoạt động và năng lực cạnh tranh của dịch vụ vận tải đường sắt giảm do năng suất LĐ thấp và giá cước vận tải cao (vé hành khách HN-TPHCM cao gấp đôi đường bộ và gần bằng với vé hàng không giá rẻ), thị phần giảm sút mạnh 4% hành khách và 1% hàng hoá vào năm 2012.

Do vậy, cần phải cơ cấu lại và thay đổi phương thức quản lý, khai thác triệt để lợi thế tỉ trọng tiêu hao năng lượng thấp, chuyển dần từ sức kéo diesel sang sức kéo điện, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ vận tải đường sắt.

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông, hiện nay sự phân bổ trong các phương thức vận tải ở Việt Nam đang mất cân đối nghiêm trọng, chủ yếu là đường bộ, còn đường sắt và đường thuỷ nội địa đang giảm mạnh.

Bộ GTVT yêu cầu ngành đường sắt cần xác định rõ quy mô nào và khai thác được ở công năng nào để xây dựng quy mô đường sắt nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển KTXH.

Theo Cty CP tư vấn đầu tư và xây dựng GTVT (đơn vị tư vấn) tuyến đường sắt Thống Nhất Hà Nội - TPHCM đi qua 21 tỉnh, thành có tổng chiều dài 1.726km, trong đó nhiều đoạn xung yếu thường bị ngập lụt, sạt lở, nhất là qua các khu vực đèo. Các công trình trên tuyến, ray, tà vẹt... và hệ thống thông tin liên lạc chạy tàu rất lạc hậu.

Dự kiến tổng vốn cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Bắc - Nam khoảng 39.873 tỉ đồng, sau khi nâng cấp, tuyến đường đạt tiêu chuẩn đường sắt quốc gia cấp 1 với tốc độ chạy tàu bình quân đạt 80-90km/giờ. Năng lực thông qua toàn tuyến bằng 25 đôi tàu/ngày đêm, dự kiến đến năm 2020 đạt 16,2 triệu lượt hành khách (tăng 2,35 lần hiện tại) và 6,6 triệu tấn hàng hoá (tăng 2,36 lần hiện tại).