Mua rẻ bán rẻ: Gạo Việt thua đau dù giá thấp nhất!

Tờ TBKTSG đưa tin trong đợt đấu thầu 500.000 tấn gạo mà Cơ quan lương thực quốc gia Philippines công bố hôm qua (27/8) dù Việt Nam đưa ra mức giá là 460 đô la Mỹ/tấn, mức thấp nhất trong các nước dự thầu, cao hơn mức giá trần là 3,4 đô la Mỹ/tấn nhưng vẫn không trúng thầu.

 

Lý do vì phía Philippines mặc dù đang có nhu cầu nhập khẩu 500.000 tấn gạo nhưng Chính phủ Philippines chỉ bỏ ra 10,27 tỉ Peso, tương đương 234,5 triệu đô la Mỹ, tương đương với mức 456,6 đô la Mỹ/tấn.

 

Trước đó, trong lần đấu thầu cung cấp 800.000 tấn gạo cho Philippines, Việt Nam là nước đã trúng thầu sau khi bỏ thầu với giá rất thấp.

 

Theo đó, Việt Nam trúng thầu cung cấp toàn bộ với giá từ 436 - 441,25 USD/tấn, thấp hơn so với các nhà thầu khác từ 28,06 USD đến 32,81 USD/tấn. Hai đơn vị đại diện cho Việt Nam trúng thầu là Tổng Công ty Lương thực Miền Nam (Vinafood 2) và Tổng Công ty Lương thực Miền Bắc (Vinafood 1) .

 

Việt Nam đưa ra mức giá là 460 đô la Mỹ/tấn, mức thấp nhất trong các nước dự thầu nhưng không trúng thầu vì giá trần Philippines đưa ra thấp hơn.

 

Mới đây, ngành xuất khẩu gạo liên tiếp đón nhận 2 tin không vui là phía Trung Quốc - thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam cho biết sẽ cấm nhập khẩu gạo Việt Nam qua đường tiểu ngạch và Mỹ đang xem xét khởi kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp đối với gạo Việt Nam.

 

Ngoài ra, tại các thị trường khác tại Đông Nam Á sản lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam trong những tháng vừa qua cũng sụt giảm ở mức cao.

 

Bình luận về những khó khăn Việt Nam đang trải qua trong hoạt động xuất khẩu gạo thời gian vừa qua, PGS.TS Nguyễn Ngọc Đệ, Phó trưởng khoa Phát triển nông thôn, ĐH Cần Thơ cho biết, đây là những đòn đánh vào chính sách mua rẻ, bán rẻ, chỉ chạy theo số lượng lớn mà không chú trọng chất lượng của Việt Nam.

 

Theo ông Đệ, lâu nay Việt Nam không thể bán gạo giá cao chính là do khâu thu mua chế biến. Các công ty xuất khẩu không có mạng lưới thu mua tận nơi nên phải thông qua đội ngũ thương lái. Vì thế, trong một lô gạo của một công ty có tới hàng chục giống lúa lẫn lộn, chất lượng mùa này khác mùa trước. Đó là chưa kể các thương lái, doanh nghiệp hám lợi, mua cả gạo phẩm cấp thấp với giá rẻ để trộn vào.

 

Ông Nguyễn Ngọc Đệ cũng cho biết, việc tính toán giá thành sản xuất lúa còn tồn tại bất cập. Ông Đệ dẫn giải, theo chủ trương của Bộ Tài chính, hiện giá sản xuất lúa chỉ tính chi phí tiền mặt (thuê mướn nhân công, cày bừa, phân thuốc…) trong khi những chi phí cố định (máy bơm nước, sân phơi, nhà kho…) không được đưa vào; cũng không tính tới phí cơ hội sử dụng đất và sử dụng tiền mặt.

 

Về kết quả của lần đấu thầu cung cấp 800.000 tấn gạo cho Philippines trước đó, PGS.TS Nguyễn Văn Nam - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thương mại từng nêu quan điểm, với lần bỏ thầu giá thấp này, tất cả thương nhân nước ngoài mua gạo Việt Nam đều lấy giá này làm đối sánh đánh sập toàn bộ giá gạo Việt Nam xuống thấp.

 

"Ngành lúa gạo Việt Nam là một thế mạnh nhưng càng ngày càng bị bào mòn, vắt kiệt sức của nông dân do sự yếu kém của thương nhân và nhà nước tổ chức quản lý chuỗi giá trị sản phẩm gạo không làm được.