Ngày 10/12/2013, Ngân hàng Nhà nước có công văn số 9312/NHNN-TTGSNH yêu cầu các chi nhánh của mình tăng cường thanh tra, kiểm tra các tổ chức tín dụng cho vay lãi suất thấp hơn lãi suất huy động.
Theo văn bản này, trong những tháng gần đây, tình hình thanh khoản của các tổ chức tín dụng được cải thiện đáng kể. Do đó, đã xuất hiện hiện tượng cạnh tranh lãi suất đầu ra giữa các tổ chức tín dụng. Một số tổ chức tín dụng chấp nhận cho vay với lãi suất thấp hơn lãi suất huy động, đó là biểu hiện kinh doanh không lành mạnh về mặt tài chính, có thể tạo ra rủi ro cho chính các tổ chức tín dụng.
Để chấn chỉnh tình trạng trên, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh các tỉnh, thành phố chỉ đạo các tổ chức tín dụng trên địa bàn, với tinh thần chia sẻ khó khăn với các doanh nghiệp, cần giảm mặt bằng lãi suất huy động và cho vay phù hợp với điều kiện thị trường tiền tệ và năng lực tài chính của mình, không cho vay với lãi suất thấp hơn chi phí huy động vốn để tránh xảy ra cạnh tranh thiếu lành mạnh và tiền ẩn nhiều rủi ro cho các tổ chức tín dụng.
Cùng với đó, theo dõi, giám sát chặt chẽ diễn biến thị trường tiền tệ và cạnh tranh giữa các tổ chức tín dụng trên địa bàn, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định về lãi suất cho vay, huy động vốn của các tổ chức tín dụng để xử lý nghiêm các tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật và gây ảnh hưởng bất lợi đến sự ổn định, lành mạnh của thị trường tiền tệ.
Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu gắn kết quả chấp hành quy định về lãi suất, cạnh tranh với việc xem xét, chấp thuận về mặt tổ chức, cán bộ và hoạt động nghiệp vụ đối với tổ chức tín dụng theo quy định của pháp luật.
Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố theo dõi, giám sát chặt chẽ tình hình thanh khoản của các tổ chức tín dụng trên địa bàn để bảo đảm an toàn thanh khoản của các tổ chức tín dụng trong dịp cuối năm.
Trong quá trình triển khai, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố kịp thời đề xuất, báo cáo qua cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng những vấn đề bất thường vượt quá thẩm quyền của chi nhánh.
Với những chỉ đạo trên, liệu Ngân hàng Nhà nước đang thanh tra và hạn chế việc tạo lợi ích cho doanh nghiệp, người dân vay vốn khi có được lãi suất thấp hay không?
Mặt khác, thế nào là lãi suất cho vay thấp hơn lãi suất huy động cũng cần nêu cụ thể. Bởi lẽ, hầu hết các chương trình cho vay lãi suất có vẻ thấp hơn lãi suất huy động, song chỉ áp dụng trong thời gian ngắn ban đầu của kỳ vay, và vể tổng thể không hẳn là thấp hơn lãi suất huy động.
Mặt khác, lãi suất huy động để so sánh ở đây cần xác định theo lãi suất bình quân. Hiện một lượng lớn vốn không kỳ hạn, tiền gửi thanh toán lãi suất rất thấp có trong hệ thống ngân hàng, đặc biệt là lợi thế này ở các ngân hàng quốc doanh. Trong khi các tổ chức tín dụng nói chung đều có nguồn vốn lãi suất thấp này.
Các ngân hàng cạnh tranh cho vay, lãi suất thấp là lợi ích của doanh nghiệp và người dân vay vốn. Về tổng thể theo kỳ vay, chưa hẳn ngân hàng đã chịu lỗ khi "cho vay với lãi suất thấp hơn lãi suất huy động".
VnEconomy