Nhập lậu chất thải điện tử vẫn không có chiều hướng giảm

Thông tin này được đưa ra tại Hội thảo “Tăng cường năng lực kiểm soát buôn bán bất hợp pháp chất thải và hóa chất tại Việt Nam” do Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) tổ chức tại Hà Nội.

Theo số liệu thống kê của Cảnh sát Phòng, chống tội phạm về môi trường, chỉ tính riêng cảng Hải Phòng từ năm 2003 – 2006 đã có gần 2.300 container chứa khoảng 37.000 tấn ắc quy chì phế thải. Năm 2008 – 2009 có 340 container rác phế liệu và hàng chục container ắc quy chì phế thải, vi mạch điện tử được nhập khẩu.

Số lượng nhập khẩu chui chất thải điện tử vẫn không có chiều hướng giảm xuống. Trong vòng hai năm, từ năm 2009 đến năm 2011, Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường đã phát hiện 37 vụ việc, trong đó có 3.278 container chứa 56.618 tấn ắc quy chì phế thải và hàng hoá khác thuộc diện chất thải nguy hại đã nhập khẩu qua cảng biển, cửa khẩu Việt Nam.

Nhận định tại hội thảo, nguyên nhân được cho là do doanh nghiệp chạy theo lợi nhuận. Các doanh nghiệp này cố tình nhập khẩu bất hợp pháp những lô máy móc không đạt yêu cầu, chất thải nguy hại vào Việt Nam. Khi bị phát hiện, doanh nghiệp thường trốn tránh trách nhiệm.

Thành phố Hải Phòng, Hồ Chí Minh và tỉnh Quảng Ninh là những địa phương phát hiện và xử lý nhiều nhất trên cả nước loại vi phạm này.

Các lực lượng Hải quan, Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường và Sở TN&MT tại các địa phương có cảng biển, cửa khẩu được xem là yếu tố quan trọng ngăn chặn, kiểm soát hiệu quả công tác này.

Ngày 1/1/2015, Luật Bảo vệ Môi trường 2014 có hiệu lực, quy định danh mục phế liệu được phép nhập khẩu từ nước ngoài do Thủ tướng quy định chỉ cho phép nhập để làm nguyên liệu sản xuất; không nhập để buôn bán trong nước. Đặc biệt, phải có ký quỹ nhập khẩu phế liệu.

Ngoài ra, Luật cũng quy định cụ thể, chặt chẽ về nhập khẩu tàu biển đã qua sử dụng để phá dỡ. Việc cho phép nhập khẩu tàu biển đã qua sử dụng để phá dỡ sẽ góp phần giải quyết một phần vấn đề nguyên liệu cho sản xuất, nhất là thép phế liệu.