Nhìn lại 10 sự kiện quốc tế nổi bật năm 2016

Hồ sơ Panama

“Hồ sơ Panama” được xem là bê bối rò rỉ tài liệu mật lớn nhất trong lịch sử, thậm chí lớn hơn vụ tiết lộ của WikiLeaks năm 2010 vì phanh phui các hoạt động tài chính bất hợp pháp liên quan đến nhiều nhân vật giàu có và quyền lực trên thế giới và tiết lộ cách thức những người giàu có và quyền lực giấu tài sản của họ.

Hồ sơ Panama tiết lộ tài sản ở nước ngoài của khoảng 140 chính trị gia và quan chức trên toàn thế giới, trong đó có liên quan đến 12 người đã hoặc đang là nguyên thủ quốc gia như gia đình và cộng sự của cựu Tổng thống Ai Cập Hosni Mubarak, cựu lãnh đạo Muammar Gaddafi của Libya và Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Ngoài ra còn có 29 tỷ phú trong danh sách 500 người giàu có nhất thế giới theo bình chọn của tạp chí Forbes (Mỹ).

Tòa Trọng tài bác yêu sách "đường lưỡi bò" của Trung Quốc ở Biển Đông

Ngày 12/7, Toà Trọng tài Thường trực (PCA) được thành lập theo Phụ lục VII của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 đã ra phán quyết cuối cùng bác yêu sách "đường lưỡi bò" của Trung Quốc ở Biển Đông sau hơn 3 năm thụ lý vụ kiện với 4.000 trang tài liệu chứng cứ và hai lần phân xử.

Một trong những nội dung đầu tiên PCA đưa ra là Trung Quốc không có chủ quyền lịch sử trên biển Đông. 

Trong bản phán quyết, PCA cũng kết luận không có thực thể nào ở quần đảo Trường Sa có thể mang lại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) cho Trung Quốc. Bên dạnh đó, tòa khẳng định Trung Quốc cản trở Philippines thực hiện quyền đánh bắt tại bãi cạn Scarborough (ngư trường truyền thống của Philippines) bằng cách ngăn không cho các ngư dân và tàu cá tiếp cận khu vực này. 

 Brexit

Trong cuộc trưng cầu dân ý hôm 23/6, 17,4 triệu người (51.9%) đã bỏ phiếu ủng hộ Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU).

Sau sự kiện này, Thủ tướng Anh lúc bấy giờ, ông David Cameron đã từ chức và bà Theresa May kế nhiệm. Bà Theresa May hứa rằng sẽ thực hiện Điều 50 của Hiệp ước Lisbon để hoàn thành việc rời khỏi EU trước ngày 31/3/2017.

Theo đánh giá, việc Anh rời khỏi EU sẽ là cú giáng mạnh với liên minh kinh tế chính trị lớn nhất thế giới hiện nay với gần nửa tỷ người, chấm dứt mối liên hệ giữa Anh với cựu lục địa suốt 40 năm qua.

Tổng thống Duterte cùng chính sách gây tranh cãi

Cuối tháng 6, Tổng thống đắc cử Rodrigo Duterte lên nằm quyền ở Philippines với những chính sách đối nội và đối ngoại gây nhiều tranh cãi. 

Tân Tổng thống dùng nắm đấm thép với cuộc chiến chống tội phạm ma túy cho phép tiêu diệt hàng nghìn nghi phạm không qua xét xử. Tính đến tháng 12/2016, gần 6.000 người đã thiệt mạng trong chiến dịch truy quét ma túy mạnh tay ở quốc gia này. Bên cạnh những cái chết trên đường phố, hơn 35.000 người đã bị bắt. 

Ông Duterte còn có nhiều phát ngôn gây sốc như muốn Tổng thống Obama "xuống địa ngục" hay muốn cùng Nga và Trung Quốc "chống lại thế giới". Đường lối đối ngoại của vị Tổng thống này ngày càng "xa rời" Mỹ khiến mối quan hệ đồng minh lâu năm trở nên căng thẳng.

Tổng thống Duterte còn gây sốc khi giảm nhẹ lợi thế phán quyết "đường lưỡi bò" trong vụ kiện ở Biển Đông và chủ trương hòa hữu với Trung Quốc.

Đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ

Đêm 15/7, một nhóm quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành đảo chính nhằm lật đổ chính phủ đương nhiệm của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan. Tuy nhiên, âm mưu này đã nhanh chóng thất bại. Ankara cáo buộc phòng trào giáo sĩ Fethullah Gülen dẫn đầu cuộc đảo chính dù vấp phải sự lên án gay gắt của của ông này.

Đến nay, Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt giữ 35.000 người và sa thải hoặc đình chỉ công việc với 10.000 người thuộc lực lượng quân đội, cảnh sát, tư pháp, dịch vụ dân sự và các ngành khác từ sau cuộc đảo chính.

Tối 19/12, tại Ankara, một cứu cảnh sát có vũ trang đã sát hại Đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ Andrei Karlov. Giới chuyên gia nhận định vụ giết hại Đại sứ Nga là một sự tiếp nối âm mưu đảo chính ngày 15/7.

Căng thẳng Triều Tiên - Hàn Quốc

Ngày 6/1, Triều Tiên xác nhận thử thành công bom nhiệt hạch (bom H)với sức mạnh công phá tương tương 22.000 tấn thuốc nổ TNT. Đến ngày 9/9, chính phủ Triều Tiên tiếp tục hạt nhân lần 5 tại Bãi thử hạt nhân Punggye-ri. Vụ thử hạt nhận có sức mạnh được cho là mạnh hơn quả bom nguyên tử Mỹ thả xuống Hiroshima, Nhật Bản trong Thế chiến II.

Hai vụ thử nghiệm liên tiếp trong 8 tháng là hồi chuông cảnh báo về sức mạnh hạt nhân ngày một phát triển của Triều Tiên, bất chấp hàng loạt các lệnh trừng phạt của quốc tế.

Trong năm nay, chính quyền Hàn Quốc cũng đang phải đối mặt với cuộc bê bối chưa từng có trong lịch sử liên quan đến Tổng thống Park Geun-hye và người bạn thân của bà, Choi Soon-sil.

Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye và người bạn thân Choi Soon-sil của bà hiện đang bị điều tra về cáo buộc lạm dùng quyền lực để buộc các doanh nghiệp, chuyển khoản số tiền lên đến 10 tỷ won (khoảng 850.000 USD) dưới danh nghĩa quyên góp cho 2 tổ chức phi lợi nhuận, rồi từ đó chuyển tiền trái phép từ một trong hai tổ chức này sang công ty do bà điều hành nhằm mục đích tiêu xài cá nhân. 

Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ

Ngày 8/11, tỉ phú bất động sản 70 tuổi Donald Trump, ứng cử viên Tổng thống của Đảng Cộng hòa, vượt qua đối thủ nặng ký Hillary Clinton để giành chiến thắng cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.

Ngày 20/1/2017, sau lễ Tuyên thệ nhậm chức, ông Trump sẽ chính thức trở thành Tổng thống thứ 45 của Mỹ. Những tuyên bố gây sốc và cách lựa chọn nhân sự khiến cho cả thế giới phấp phỏng dự đoán chính sách của nước Mỹ dưới thời ông Trump

Lãnh tụ cách mạng Cuba Fidel Castro qua đời

Vào 22h29 phút ngày 25/11 (giờ địa phương), nhà lãnh tụ cách mạng vĩ đại của Cuba Fidel Castro qua đời tạo nên làn sóng thương tiếc cho người dân trong và ngoài nước

Lãnh tụ Cuba sinh ngày 13/8/1926. Ông là một nhà cách mạng vĩ đại, một trong những người kiệt xuất nhất của thế kỷ XX. Ông là người đã ghi danh Cuba vào lịch sử nhân loại với cuộc cách mạng lật đổ chế độ độc tài.

Lãnh tụ Fidel Castro còn là người bạn lớn của Nhân dân Việt Nam, với câu nói được bao thế hệ khắc ghi "Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình". 

Chiến sự Iraq - Syria

Ngày 22/12, quân đội Syria tuyên bố đã giải phóng khu vực phía Đông thành phố Aleppo, miền Bắc Syria khi các nhóm quân nổi dậy cuối cùng đã rời khỏi thành phố, giúp chính phủ nắm quyền kiểm soát hoàn toàn đối với Aleppo.  

Đây ược xem là bước ngoặt quan trọng trong cuộc nội chiến tại Syria kéo dài gần 6 năm qua và làm tiêu tan mưu đồ “lật đổ Tổng thống Assad” của Mỹ và các đồng minh.

Còn tại Iraq, quân đội nước này đã bắt đầu giai đoạn hai của cuộc chiến giành lại phía Đông thành phố Mosul. Chiến dịch giải phóng Mosul từ tay từ tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng được khởi xướng từ ngày 17/10 nhưng diễn biến khá chậm chạp. 

Tính đến nay, các lực lượng Iraq đã giải phóng được 1/4 diện tích thành phố Mosul, chủ yếu là ở phía Đông và đang tiến gần hơn tới Tigris, con sông chia cắt thành phố này.

Khủng bố ở Châu Âu

Trong khi liên tục để mất lãnh thổ ở Iraq, Syria và Libya, lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) đã lên tiếng nhận trách nhiệm, hoặc cũng “truyền cảm hứng”, cho các cuộc tấn công chết người ở châu Âu.

Một số nước phương Tây bị tấn công trong năm qua gồm có Pháp với 86 người chết trong vụ đâm xe ở Nice, Mỹ với 49 người chết trong vụ thảm sát hộp đêm ở Orlando, và Bỉ với 32 người chết trong vụ đánh bom ở Brussels.

Mới đây nhất, tối 19/12, một xe tải lao vào chợ Giáng Sinh ở quảng trường Breitscheidplatz ỏ thủ đô Berlin, Đức khi người lớn và trẻ em tập trung tại các căn lều gỗ bán đồ ăn và hàng hóa làm ít nhất 12 người chết và 48 người bị thương.

Nên đọc