Ông Obama sẽ chỉ nói tới tương lai khi thăm Việt Nam

Chuyến thăm Việt Nam từ ngày 22 đến 25/5 của Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ thu hút nhiều sự quan tâm của phóng viên, nhà báo, và các nhiếp ảnh gia. Truyền thông sẽ theo dõi sát sao mọi bước đi của ông chủ Nhà Trắng bởi ông mới chỉ là vị tổng thống Mỹ thứ ba tới Việt Nam, kề từ khi chiến tranh kết thúc. 

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cho biết, ông đã chuẩn bị tinh thần đón nhận những hồi tưởng mà các bài báo, bức ảnh về chuyến thăm quan trọng này. 

"Tôi biết những bức ảnh đó sẽ lay động tôi. Chúng sẽ khiến những gì trong quá khứ trở lại", ông Hagel, người từng có 12 tháng tham chiến ở Việt nam bất chấp những năm tháng tiếp theo là thượng nghị sĩ và thư ký nội các, chia sẻ. 

Đối với ông Obama, chuyến thăm Việt Nam này không chỉ là cơ hội để giúp ông củng cố chính sách xoay trục sang châu Á của ông, mà đây còn là dịp để ông làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ về an ninh, kinh tế với một đối tác đang ngày càng có vai trò quan trọng trong khu vực.

Tuy nhiên, đối với các cựu binh Mỹ từng tham chiến tại Việt Nam, chuyến công du Việt Nam của ông Obama làm trào dâng trong họ những cơn sóng cảm xúc dạt dào, đồng thời thổi bùng lên những tranh cãi dường như chưa bao giờ chấm dứt về hậu quả của cuộc chiến này. 

"Hiện vẫn còn nhiều bóng ma quanh đây. Hiện vẫn còn những tranh cãi về cuộc chiến tranh Việt Nam và ý nghĩa của nó đối với đất nước này", ông Hagel, 69 tuổi, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. 

"Nó vẫn ám ảnh chúng ta. Đó là một sự lãng phí khủng khiếp sinh mạng con người. Chúng tôi đã rút ra nhiều bài học từ cuộc chiến tranh này", ông nói thêm.

Ông Hagel nhận xét rằng, mỗi quyết định ông thực hiện khi giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng và mỗi lời khuyên mà ông dành cho ông Obama đều bắt nguồn từ kinh nghiệm của mình ở Việt Nam. Giờ ông thấy mình suy nghĩ nhiều hơn về những gì đã trải qua trong những năm 1960. Ông nói rằng, ông nhất định sẽ nghiên cứu kỹ hơn những hình ảnh từ chuyến đi lần này của ông Obama, cụ thể là con người và chiếc nón lá mang tính biểu tượng của Việt Nam.

Hiện giữa hai quốc gia vẫn còn một số trở ngại khi vấn đề tìm kiếm tù binh chiến tranh và mất tích trong chiến tranh vẫn chưa được giải quyết. Theo các cựu binh Mỹ, lúc này Mỹ chỉ nên tập trung vào công tác đưa thi thể những người đã hi sinh tại Việt Nam về nước. Tuy nhiên, một số lãnh đạo của các tổ chức cựu binh Mỹ đã khẳng định tại một cuộc họp hôm 13/5 tại Nhà Trắng rằng, ông Obama nên hỏi lãnh đạo Việt Nam về việc có hay không tù nhân Mỹ còn sống. 

"Một trong những câu hỏi phải được hỏi là liệu có ai bị tù, giam cầm hay đang sống hay không", một cựu binh Mỹ có mặt tại cuộc họp phát biểu. 

Đối với những cựu binh khác, chuyến thăm Việt Nam của ông Obama sẽ như lời nhắc nhở đáng hoan nghênh đối với hai thế hệ người Mỹ về quá khứ bởi bóng ma chiến tranh không phải thứ mà người ta nên chôn vùi vào dĩ vãng.

Trong chuyến công du Việt Nam sắp tới, ông Obama sẽ chỉ tập trung nói về tương lai, không tập trung vào những mất mát mà cả hai quốc gia phải chịu trong cuộc chiến năm xưa. Điều này khác với chuyến công du Việt Năm vào năm 2000 của cựu Tổng thống Bill Clinton. Ông Clinton đã dẫn hai con của một phi công mất tích, Trung tá Lawrence G. Evert, đến một cánh đồng lúa ở một thị trấn nhỏ cách Hà Nội 17 dặm về phía Đông Bắc và tìm kiếm những tàn tích của một máy bay ném bom F-105D - máy bay đã bị rơi vào năm 1967. Và cuối cùng họ đã tìm thấy hài cốt của phi công Evert. 

Thay vào đó, ông Obama dường như sẽ đề cao những thành tựu mà hai nước đạt được trong việc làm sạch tàn dư chất độc da cam, một trong những vấn đề quan trọng đối với Việt Nam. Tuy nhiên, với tư cách một tổng thống Mỹ đến Việt Nam nhiều năm sau khi chiến tranh kết thúc, ông Obama có lẽ sẽ không thể trở thành biểu tượng giúp hàn gắn vết thương tinh thần mà vô số cựu binh Mỹ từng phải trải qua khi trở về nước từ cuộc chiến, khi nhiều người đã bị coi thường trên chính mảnh đất quê nhà vì tham chiến ở Việt Nam.

"Sự thiếu chào đón ấy là một nỗi sỉ nhục quốc gia. Họ là những người lính quân dịch mới 18, 19 tuổi chỉ biết đi làm nghĩa vụ. Vậy mà lúc trở về lại bị chính đồng bào mình quay lưng," Thượng nghị sĩ John McCain, cựu binh Mỹ, từng là tù nhân chiến tranh ở Việt Nam, nói. 

Ông McCain, một thành viên đảng Cộng hòa tại bang Arizona, cho biết những nỗ lực của ông trong việc giúp bình thường hóa quan hệ Việt Nam và Mỹ khiến ông cảm thấy tự hào hơn cả trong suốt cuộc đời mình. Ông cho rằng, ông thường xuyên quay trở lại Việt Nam đến mức quen thuộc các con phố ở Hà Nội hơn cả Phoenix.

"Giờ thỉnh thoảng tôi vẫn dậy thật sớm và đến thăm Đài tưởng niệm Chiến tranh Việt Nam khi bình minh vừa lên. Suy nghĩ và hồi tưởng luôn là một trải nghiệm tuyệt vời với tôi", ông McCain nhấn mạnh. 

Nên đọc