Đưa ra xét xử nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế lớn trong năm 2021

Trình bày Báo cáo công tác năm 2021 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí nêu rõ, trong năm 2021, toàn ngành Kiểm sát đã kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết 144.437 nguồn tin về tội phạm, tăng 2,2%; đã ban hành 105.717 văn bản yêu cầu Cơ quan điều tra kiểm tra, xác minh nguồn tin về tội phạm, tăng 2,5%; trực tiếp kiểm sát việc giải quyết nguồn tin về tội phạm 1.312 cuộc tại Cơ quan điều tra;… Qua kiểm sát, đã phát hiện, yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố 857 vụ án, tăng 8,3%; đã ra quyết định hủy 140 quyết định không khởi tố vụ án, quyết định khởi tố vụ án thiếu căn cứ pháp luật. Đồng thời, trực tiếp ra 16 quyết định khởi tố vụ án và yêu cầu Cơ quan điều tra tiến hành điều tra;... Toàn ngành Kiểm sát đã thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử 87.933 vụ/157.135 bị cáo.

Tỷ lệ điều tra khám phá các loại tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đạt tỷ lệ 100%, vượt 10% so với chỉ tiêu trong Nghị quyết 96 của Quốc hội. Qua đó, đã khởi tố, điều tra để đưa ra truy tố, xét xử nhiều vụ án xâm phạm hoạt động tư pháp.

Thời gian qua, ngành Kiểm sát tăng cường phối hợp với Bộ Công an, TAND tối cao đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố và đưa ra xét xử nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế lớn, đặc biệt là các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo được dư luận xã hội đồng tình, đánh giá cao; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tố tụng tăng cường các biện pháp nhằm thu hồi tài sản bị chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế, theo đó, đã thu hồi hơn 4.500 tỷ đồng, phong tỏa tài khoản và kê biên nhiều tài sản có giá trị lớn như: cổ phiếu, bất động sản. Trong bối cảnh dịch COVID-19 nhưng VKSND tối cao đã tham dự phiên điều trần trực tuyến của Tòa án Singapore thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp về thu hồi tài sản trong vụ án Phan Sào Nam, kết quả, đã thu hồi được hơn 2,7 triệu USD.

Trong năm 2021, ngành Kiểm sát tiếp tục tập trung biện pháp nâng số lượng, chất lượng kháng nghị án dân sự, hành chính; tăng cường kiểm sát việc áp dụng biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh; chủ động, khẩn trương triển khai thực hiện công tác đặc xá đúng quy định pháp luật, bảo đảm phù hợp với tình hình dịch bệnh;... Kết quả, toàn ngành Kiểm sát đã ban hành 15.689 kháng nghị, kiến nghị yêu cầu khắc phục, phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm. Nhìn chung, chất lượng kháng nghị bảo đảm, riêng tỷ lệ kiến nghị được chấp nhận đạt 99,6%, vượt 19,6% so với chỉ tiêu của Quốc hội.

Theo báo cáo của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, trong năm qua, công tác Tòa án được triển khai trong bối cảnh vụ việc tăng, biên chế giảm, yêu cầu cao, dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, khó lường nên đã có những khó khăn nhất định, nhưng các Tòa án đã nỗ lực hoàn thành cơ bản nhiệm vụ được giao.

Từ 1/10/2020 đến 30/9/2021, các tòa án đã thụ lý 537.577 vụ việc, đã giải quyết được 436.660 vụ việc (đạt tỷ lệ 81,2%). Về các vụ án hình sự, các Tòa án đã thụ lý 88.607 vụ với 160.574 bị cáo; đã giải quyết, xét xử được 79.409 vụ với 138.272 bị cáo (đạt tỷ lệ 89,62% về số vụ và 86,11% về số bị cáo). Về các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại và lao động, các Tòa án đã thụ lý 411.299 vụ việc; đã giải quyết, xét xử được 324.813 vụ việc (đạt tỷ lệ 79%). Các Tòa án đã thụ lý 10.728 vụ án hành chính; đã giải quyết, xét xử được 5.693 vụ (đạt tỷ lệ 53,1%).

Các Tòa án đã áp dụng các biện pháp xử lý hành chính đối với 25.894/26.024 hồ sơ, đạt tỷ lệ 99,5%. Đã đưa ra xét xử 136 vụ với 177 bị cáo liên quan đến phòng chống dịch bệnh COVID-19, góp phần tích cực vào công tác phòng chống dịch bệnh.

Báo cáo của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cũng chỉ ra một số hạn chế, như: một số chỉ tiêu Quốc hội giao thực hiện thấp hơn các năm trước; tỷ lệ giải quyết các vụ án hành chính và tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra; tổ chức bộ máy của các Tòa án chưa thực sự tinh gọn, cơ cấu đội ngũ công chức Tòa án nhân dân các cấp còn thiếu…

Các hạn chế, thiếu sót trên là do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, khó lường gây khó khăn cho Tòa án khi thực hiện nhiệm vụ; mỗi năm trung bình các Tòa án thụ lý hơn 600.000 vụ việc trong khi đó số lượng biên chế cán bộ, Thẩm phán chưa đủ để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ dẫn đến áp lực, khó khăn rất lớn với Tòa án.

Để khắc phục những hạn chế, thiếu sót và nâng cao hiệu quả hoạt động, Tòa án nhân dân tối cao đề ra 6 nhóm giải pháp cần tập trung thực hiện trong thời gian tới. Đó là các nhóm giải pháp về lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các Tòa án; xây dựng, hoàn thiện thể chế; tổ chức, cán bộ; tăng cường công khai, minh bạch và sự giám sát của nhân dân đối với Tòa án; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của Tòa án; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng, tổ chức có liên quan trong quá trình thực hiện các mặt công tác của Tòa án.