Hủy án sơ thẩm vụ Tiến sĩ “Học làm giàu” Phạm Thanh Hải

Chiều 10/5, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã mở phiên hình sự phúc thẩm xét xử Phạm Thanh Hải (cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại đầu tư và phát triển công nghệ quốc tế - Công ty IDT) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Ông Hải, chủ trang mạng xã hội “hoclamgiau.vn”, bị cáo buộc đã lừa đảo huy động góp vốn được hơn 2.700 tỷ đồng. Cuối tháng 5/2018, TAND TP Hà Nội đã tuyên phạt bị cáo Hải tù chung thân về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Theo bản án sơ thẩm, sau khi thành lập Công ty IDT hoạt động kinh doanh trên mạng internet không hiệu quả, do cần tiền để chi phí và phục vụ mục đích cá nhân nên từ năm 2008, Hải bắt đầu tổ chức hoạt động huy động vốn. Mặc dù huy động vốn cho cá nhân nhưng tất cả các hoạt động giới thiệu, quảng bá để thu hút các nhà đầu tư biết đến Hải và góp vốn cho Hải đều được Hải thực hiện với danh nghĩa Công ty IDT. Hải dã đứng ra tổ chức các cuộc hội thảo, thành lập trang mạng xã hội “hoclamgiau.vn”.

Tại các buổi hội thảo, Hải tự giới thiệu mình là Tiến sĩ, có nhiều kinh nghiệm kinh doanh tại Liên Xô (cũ), là người có tài đầu tư, kinh doanh. Nhằm quảng bá thu hút nhiều người biết đến Công ty IDT và đầu tư cho các dự án đó, Hải giới thiệu Công ty IDT đang triển khai các dự án có lãi suất cao, làm giàu từ cây “tỷ đô” (cây mac-ca).

Mặc dù công ty chưa có hoạt động kinh doanh, nhưng để lừa đảo người dân, Hải đưa ra các hợp đồng với lãi suất cao hơn rất nhiều so với lãi suất ngân hàng (từ 40-50%/năm), thậm chí trả lãi ngay khi người dân góp vốn, đồng thời anh ta khuyến khích việc mở rộng mạng lưới huy động vốn bằng cách chi từ 2-10% tiền thưởng kết nối, môi giới cho mỗi hợp đồng mới.

Qua đó, Hải đã huy động được số tiền rất lớn từ các nhà đầu tư với tổng số tiền trên 2.700 tỷ đồng. Trong số đó, Hải chỉ sử dụng 114 tỷ đồng để góp vốn với danh nghĩa cá nhân vào một số công ty và dự án.

Theo án sơ thẩm, các dự án mà Hải góp vốn đều mới thành lập, hoạt động không hiệu quả, không có khả năng sinh lợi nhuận cao như Hải hứa hẹn với các nhà đầu tư và đều không phải là dự án của Công ty IDT như Hải đã cam kết trong hợp đồng với các nhà đầu tư. Để có tiền chi trả tiền gốc và lãi cho các hợp đồng đến hạn, Hải dùng các thủ đoạn gian dối nhằm đảm bảo việc thanh toán đúng hẹn, tránh bị các nhà đầu tư phát hiện và tố cáo với cơ quan pháp luật.

Quá trình xét xử sơ thẩm, nhiều bị hại trình bày, họ đều tin tưởng bị cáo Hải nên trong suốt thời gian góp vốn, chưa bị hại nào thấy Hải vi phạm hợp đồng, chậm trả tiền cho nhà đầu tư. Liên quan đến phần dân sự, các bị hại mong muốn được tự thỏa thuận, làm việc với bị cáo Hải.

Bản án sơ thẩm xác định, bị hại trong vụ án là 508 người với trên 2.200 tỷ đồng mất vốn do không chứng minh được. Trong khi đó, bị cáo Hải mất hoàn toàn khả năng thanh toán nhưng chưa thông báo cho các nhà đầu tư biết.

Quá trình điều tra vụ án này, do một số nhà đầu tư không hợp tác với cơ quan tố tụng nên Toà án cấp sơ thẩm chỉ xác định được số tiền thiệt hại của vụ án là trên 476 tỷ đồng. Khi vụ án xảy ra, bị cáo mới khắc phục trên 71,6 tỷ đồng.

Sau phiên toà sơ thẩm, bị cáo Hải làm đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.

Tại phiên phúc thẩm chiều 10/5, HĐXX TAND Cấp cao tại Hà Nội cho rằng, trong vụ án này còn có của vai trò của một số đối tượng khác giúp sức cho Hải huy động vốn, đứng tên cổ đông góp vốn vào các dự án cho Hải. Vì thế cần điều tra làm rõ trách nhiệm của những người này.

Để giải quyết vụ án triệt để, khách quan, tránh bỏ lọt tội phạm, HĐXX phúc thẩm quyết định hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.