Quá nhiều kẽ hở trong Luật Đất đai

- Thật sự thì Nhà nước đang tự làm khó mình, với tính chất tự mình làm chủ, nhưng hiện nay cũng chưa có lối ra vì nếu đa sở hữu thì không đơn giản. Tôi còn nhớ trước đây, khi bà Ngô Bá Thành còn làm Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, đã nửa đùa nửa thật và phản ánh tâm trạng của một chuyên gia về luật: “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân nghĩa là mỗi người dân có một nắm đất”.

Trên thực tế thì không phải và hiện nay điều đó càng thể hiện rõ. Vì có những người có hàng ngàn ha đất, có khi còn nhiều hơn, trong lúc có những người không có gì cả, còn nếu có thì lại rất manh mún.

Nhưng đa sở hữu cũng không đơn giản vì như vậy, chúng ta vô hình chung thừa nhận những người đang có quyền sử dụng đất đó là chủ. Thế thì họ có phải mua quyền sở hữu không, khi họ đã có quyền sử dụng? Đó là câu hỏi không dễ trả lời.

Thêm nữa, nếu tuyên bố đất đai là đa sở hữu và người nào đang sử dụng thì người đó là chủ, vậy một người có ruộng đất, cho người khác thuê thì ai là chủ? Và điều khó nhất là người đang sử dụng nhiều, nếu chuyển đa sở hữu thì có giữ nguyên trạng như thế không? Vì vô hình chung chúng ta tuyên bố một bộ phận dân cư rất lớn không có quyền sử dụng đất, không có đất.

- Thưa ông, khi sửa đổi Luật Đất đai năm 2003, những vấn đề như ông vừa phân tích có được đặt ra và được giải quyết như thế nào?

- Khi đó chúng ta sửa chỉ mang tính chất ứng phó với tình hình bức xúc thôi. Chẳng hạn như quyền sử dụng đất cũng phải thảo luận mấy lần, cuối cùng quyền sử dụng thực chất như quyền sở hữu. Đó là vấn đề rất phức tạp. Tại hội nghị Trung ương 5 vừa rồi, Đảng xác định giữ nguyên quan điểm đất đai thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước thống nhất quản lý, đó là một lối thoát.

- Nghĩa là chúng ta không đưa ra một chính sách gì gây biến động lớn giữa bối cảnh hiện nay. Đương nhiên, khi duy trì hiện trạng thì đồng thời chúng ta có một số điều chỉnh để bảo đảm những cái bất hợp lý. Chẳng hạn, một người có quyền sử dụng tối đa là bao nhiêu, đó là hạn điền. Nếu giữ nguyên hiện trạng và thừa nhận hạn điền thì chúng ta giải quyết được cái bức xúc của người dân. Nhưng điều này cũng nảy sinh tình trạng có nhiều người đang “chạy” cho con, cho cháu đứng tên hộ.

- Phải chăng đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến những khiếu kiện về đất đai ngày càng trầm trọng?

- Rõ ràng, với mô hình hiện nay, Luật Đất đai có quá nhiều kẽ hở cho những người có quyền lợi dụng. Những mâu thuẫn, bức xúc hiện nay có rất nhiều xuất phát từ quyền thu hồi của Nhà nước, đánh giá, đền bù... đó là những cái rất bức xúc. Bây giờ, có nhiều người nhân danh Nhà nước, đưa ra một chủ trương để thu hồi. Đó là những sơ hở từ phía Nhà nước, không đưa ra những quy định chặt chẽ, giờ phải tìm cách hạn chế nó.

- Quan điểm cá nhân của ông, khắc phục những hạn chế đó như thế nào, sửa cơ bản hay đi sâu vào những chi tiết cụ thể?

- Phải sửa cơ bản từ phía Nhà nước. Ở đây không phải vấn đề sử dụng, mà là sở hữu, đó cũng là cái bức thiết hiện nay. Vì bây giờ nhiều người có quá nhiều đất. Chính họ cũng là người bức xúc. Họ mong có hình thức sở hữu tư nhân để thành ông chủ sở hữu nhiều đất đai. Và như tôi đã nói, một trong những hạn chế của Luật Đất đai hiện nay là có nhiều kẽ hở lớn, khiến tham nhũng trong lĩnh vực này ngày càng trầm trọng.

Xin cảm ơn ông!

Theo DVO