Quảng Ninh: Dân khốn khổ vì hoạt động khai thác than của Công ty 397
(DNVN) - Thời gian vừa qua, hàng chục hộ dân tại khu Vĩnh Tân (Mạo Khê, Đông Triều, Quảng Ninh) liên tục kêu cứu trước tình trạng Công ty TNHH MTV 397 (thuộc Tổng Công ty Đông Bắc) hoạt động khai thác than sai quy định, gây ảnh hưởng nghiêm trọng, đảo lộn cuộc sống, sinh hoạt của người dân. Thêm vào đó, tính mạng của nhiều hộ dân đang bị đe dọa khi ở trong những ngôi nhà…chờ sập.
Khai thác than sai quy định suốt thời gian dài?
Theo phản ánh của nhiều hộ dân đang sinh sống tại khu Vĩnh Tân, Vĩnh Tuy, Vĩnh Lâm (Mạo Khê, Đông Triều, Quảng Ninh), từ khi mỏ than tại khu vực này được đưa vào khai thác bởi Công ty TNHH MTV 397 (thuộc Tổng Công ty Đông Bắc), người dân luôn sống trong cảnh ô nhiễm môi trường, tiếng ồn trầm trọng bởi hàng trăm thiết bị máy móc ngày đêm hoạt động.
Bên cạnh đó, hoạt động nổ mìn diễn ra thường xuyên, gây rung chấn, nứt nẻ nhà cửa, hư hỏng nhiều đồ đạc, trang thiết bị của các hộ gia đình tại đây. Nhiều người già, trẻ em đã bị phát bệnh vì thường xuyên hít phải khói bụi than, dầu máy…
Mỏ than bị khoét sâu, nham nhở, hai bên đều là khu dân cư.
Nghiêm trọng hơn, hoạt động khai thác than trái quy định, ngay sát tường, đất của các hộ dân khiến cho đất đai bị sụt lún, nhiều nhà dân ảnh hưởng ít thì nứt nẻ, nhiều thì chờ sập hoặc đã sập, tính mạng của hàng chục người luôn bị đe dọa.
Bác H., cư dân tại đây cho biết: “Trước kia họ hoạt động suốt ngày đêm, chúng tôi đã phản ánh lên chính quyền địa phương và tỉnh Quảng Ninh đã về làm việc, nhưng Công ty 397 bất chấp pháp luật, vẫn tiếp tục khai thác trái quy định. Thời gian buổi trưa, tối là lúc cả gia đình nghỉ ngơi, các cháu học hành nhưng cuộc sống của cả nhà bị đảo lộn bởi khói bụi và tiếng ồn từ mỏ than”.
Đường ống nước sát cạnh nhà dân cũng trơ ra do hoạt động khai thác than của Công ty 397.
Do khai thác than ở độ sâu vài chục mét nên nguồn nước ngầm ở đây đã mất từ lâu, các hộ dân hoàn toàn phải dựa vào nước máy để sử dụng cả cho việc tưới tiêu, chăn nuôi nên rất tốn kém.
Người dân tại đây cũng cho biết, đã nhiều lần gửi đơn thư phản ánh hàng chục nội dung vi phạm của Công ty 397 tới các cấp chính quyền và các đơn vị liên quan, kể cả Thanh tra Bộ quốc phòng…nhưng vụ việc cũng chưa được giải quyết, xử lý thỏa đáng. Thậm chí, một số người dân còn bị các đối tượng “xã hội đen” chặt đứt dây điện, chửi bới, đe dọa tính mạng.
Gia đình bác Tuyến ngày đêm lo lắng, bức xúc trước những sai phạm kéo dài nhưng "kêu không ai thấu".
Bác Trịnh Thị Tuyến, nhà sát mỏ than bức xúc: “Họ là đơn vị nhà nước nhưng hết sức coi thường quy định về hoạt động khai thác, bảo vệ môi trường. Moong than sâu như vậy nhưng không có hành lang an toàn mà đào xới sát nhà dân gây sạt lở, sập nhà. Công ty này cũng không trồng vành đai cây xanh quanh khai trường, để mặc khói bụi mù mịt bay khắp các khu dân cư lân cận”.
“Cứ thấy than ở đâu là họ đào, khoét chứ không khai thác theo giấy phép; thấy dưới đất nhà dân có than là họ đào xung quanh rồi đến khi nhà nứt nẻ, sập, gây nguy hiểm thì mới giải phóng mặt bằng”, bác Tuyến cho biết thêm.
Sự im lặng đáng sợ của chính quyền, doanh nghiệp
Ngày 30/12/2014, Bộ Tài nguyên & Môi trường đã có văn bản số 3198/GP-BTNMT cấp phép cho Tổng Công ty Đông Bắc thực hiện khai thác than bằng phương pháp lộ thiên tại vỉa 9a, 9b cánh đồng Nam khu đồi sắn, thuộc mỏ than Mạo Khê (phường Mạo Khê, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh). Diện tích khu vực khai thác là 18ha, độ sâu khai thác đến 40m. Thời hạn khai thác là 4 năm, kể từ ngày ký.
Sau khi được cấp phép, Tổng Công ty Đông Bắc đã giao lại cho đơn vị trực thuộc là Công ty TNHH MTV 397 tiến hành khai thác mỏ than này.
Hàng chục xe than vẫn tiếp tục "cõng" vàng đen ra từ mỏ than, trái với thông tin Công ty 397 đưa ra.
Tuy nhiên, khi hoạt động khai thác, do vỉa than rộng nên Công ty 397 đã “đào xới” nhiều phần diện tích hành lang an toàn sâu hàng chục mét, vào sát nhà các hộ dân, gây nứt nẻ, sụt lún và mất nước kéo dài. Thêm vào đó, một số người dân phản ánh, đơn vị này đào sâu hàng trăm mét, thay vì chỉ 40 mét như giấy phép được cấp, trục lợi hàng triệu tấn than.
Chỉ tới khi những ngôi nhà chờ sập, có nguy cơ gây nguy hiểm tới tính mạng của cư dân thì đơn vị này mới tính đến chuyện đền bù, giải phóng mặt bằng để di dời cư dân tới nơi an toàn.
Theo thông tin từ Công ty 397, hiện nay đơn vị này đã dừng mọi hoạt động khai thác và tiến hành hoàn thổ phần diện tích giáp khu dân cư Vĩnh Tân. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân và ghi nhận của PV, hoạt động khai thác than vẫn đang tiếp tục diễn ra.
Một phần nhỏ diện tích sát nhà dân đang được hoàn thổ, bên cạnh là moong than sâu hàng trăm mét.
Trước đó, sau khi nhận được đơn thư kêu cứu của nhân dân các khu Vĩnh Tân, Vĩnh Phú, Vĩnh Lâm, ngày 10/3/2016, Thanh tra Bộ quốc phòng đã có Văn bản số 121/BT-TTr chuyển đơn của hơn 50 hộ dân đến Tổng Công ty Đông Bắc để xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.
Tuy nhiên, cư dân tại đây cho biết, chưa nhận được bất cứ nội dung phản hồi nào từ Tổng Công ty Đông Bắc, cũng không có buổi đối thoại nào được tổ chức để lắng nghe ý kiến phản ánh, nguyện vọng của nhân dân.
“Phải có hành lang an toàn. Kể cả khi hoàn thổ phần diện tích nằm sát khu dân cư thì đây cũng chỉ là đất mượn lấp vào moong than sâu tới 40-50m, không thể tránh khỏi hậu quả sụt lún về lâu dài. Hậu quả sau này ai sẽ chịu trách nhiệm?”, chị T., nhà cạnh moong than bức xúc.
Hiện tại, một số hộ dân nằm sát mỏ than và hàng trăm hộ dân lân cận vẫn phải sống trong ô nhiễm, bụi bặm và nơm nớp lo sợ vẫn ngày đêm kêu cứu, với một niềm tin “le lói” được các cấp chính quyền “để mắt”.
