Căng thẳng Nga - phương Tây chưa hạ nhiệt trong những ngày cuối năm 2021

Bộ Ngoại giao Đức hôm qua tuyên bố việc Nga trục xuất hai nhà ngoại giao Đức có thể làm căng thẳng mối quan hệ song phương. Nga trước đó cũng lên án quyết định của Đức hôm 15/12 khi trục xuất 2 nhà ngoại giao Nga với tuyên bố sẽ có hành động đáp trả. Cùng với các căng thẳng ngoại giao, Nga trong tuần này cũng chính thức tuyên bố rút khỏi Hiệp ước bầu trời mở, vốn giúp các quốc gia thực hiện chuyến bay giám sát không phận của nhau.

Trong khi đó, Mỹ và châu Âu liên tục đưa ra các cảnh báo nếu Nga có các hành động quân sự tại Ukraine.Chủ tịch Ủy ban châu ÂuUrsula Von Der Leyen nhấn mạnh: “Chúng tôi tiếp tục kêu gọi Nga giảm căng thẳng, kiềm chế bất cứ hành động nào gây căng thẳng. Châu Âu muốn có mối quan hệ tốt đẹp với Nga nhưng điều này phụ thuộc rất nhiều vào sự lựa chọn của Nga. Nếu Nga có hành động chống lại Ukraine, Liên minh châu Âu sẽ sẵn sàng thực hiện các biện pháp trừng phạt cứng rắn”.

Với hiện nay, dư luận đang chờ đợi phản ứng mới nhất của các bên liên quan về đề xuất đảm bảo an ninh 8 điểm của Nga đưa ra gần đây nhằm hạ nhiệt mối quan hệ với phương Tây, trong đó có yêu cầu không mở rộng về phía đông như kết nạp Ukraine, loại bỏ vũ khí hạt nhân ở châu Âu, rút lực lượng khỏi Ba Lan và các nước vùng Baltic…

Người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov của Nga hôm qua cho biết, Nga vẫn chưa nhận được phản hồi chính thức từ phương Tây, tuy nhiên, có nhiều dấu hiệu cho thấy các bên sẵn sàng thảo luận về đề xuất này:

“Quá sớm để đánh giá phản ứng của phương Tây. Tuy nhiên, tôi nghe một số nguồn tin về việc các nước sẵn sàng thảo luận đề xuất của Nga và đây là một dấu hiệu tích cực. Hiện chúng tôi chưa có một câu trả lời rõ ràng nên còn quá sớm để đánh giá phản ứng”.

Với việc chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden sẵn sàng thảo luận đề xuất của Nga, giới quan sát nhận định rất nhiều yêu cầu của Nga được phía Mỹ cho là không thểchấp nhận được. Mỹ tuyên bố sẽ không gây nguy hiểm cho an ninh của các nước châu Âu và đang chuẩn bị một danh sách riêng các đề xuất cho quá trình đàm phán.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan khẳng định lập trường: “Nga hiện đã đặt lên bàn cân mối quan tâm của mình với các hoạt động của Mỹ và NATO. Chúng tôi cũng sẽ đặt lên bàn cân mối lo ngại của mình với các hoạt động của Nga, gây tổn hại đến lợi ích và giá trị của chúng tôi. Đó là cơ sở của sự có đi có lại nếu theo đuổi bất kỳ hình thức đối thoại nào”.

Đề xuất đảm bảo an ninh được Nga khẳng định là giúp hạ nhiệt căng thẳng quan hệ với phương Tây, nhưng cũng có nhiều lo ngại nếu các cuộc đối thoại thất bại, có thể mở đường cho một hành động quân sự làm leo thang cuộc chiến giữa các bên. Vì vậy, bước đi thận trọng của các nhà ngoại giao Mỹ cũng như NATO cũng cho thấy thiện chí của các bên nhằm tránh một cuộc leo thang căng thẳng.