Khám phá tính năng máy bay cảnh báo sớm trên hạm siêu kỳ lạ của Liên Xô

Trong Hải quân Mỹ, vai trò của những chiếc máy bay cảnh báo sớm trên hạm E-2 Hawkeye là cực kỳ quan trọng khi chúng cung cấp khả năng tác chiến tầm xa vượt đường chân trời cho vũ khí.

Thậm chí không quá lời chút nào khi nói rằng nhờ có E-2 mà biên đội tác chiến hàng không mẫu hạm của Mỹ tại được ưu thế tuyệt đối so với các lực lượng khác trên thế giới.

Điểm mạnh của Hải quân Mỹ chính là điểm yếu của Hải quân Liên Xô trước kia và nước Nga ngày nay. Trong nỗ lực xóa nhòa khoảng cách, Moskva từng rất quyết tâm chế tạo một phương tiện tương tự.

Máy bay chỉ huy cảnh báo sớm trên không An-71. Ảnh: Wikipedia.

Antonov An-71 (Tên ký hiệu NATO là Madcap) là một máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không (AWACS) được Liên Xô thiết kế nhằm trang bị trên tàu sân bay.

Chiếc An-71 sử dụng chung khung thân với máy bay vận tải cất hạ cánh đường băng ngắn An-72 Coaler. An-72 có biệt danh Cheburashka (một nhân vật hoạt hình Nga nổi tiếng có đôi tai to) vì cách bố trí động cơ nằm trên cánh.

Thông số kỹ thuật cơ bản của An-71: phi hành đoàn 6 người; chiều dài 23,5 m; sải cánh 31,89 m; chiều cao 9,2 m; trọng lượng rỗng và trọng lượng cất cánh tối đa hiện vẫn không có thông tin cụ thể.

Máy bay được trang bị 2 động cơ phản lực Progress D-436K công suất 7. 500 kgf và 1 động cơ phụ trợ RD-38A lực đẩy 2.900 kgf, cho vận tốc tối đa 650 km/h, vận tốc hành trình 530 km/h, trần bay 10.800 m.

Một điểm rất đặc biệt của An-71 là đĩa radar của nó lại được bố trí ngay trên cánh đuôi đứng thay vì chính giữa thân như các loại máy bay chỉ huy cảnh báo sớm thường thấy khác.Radar trang bị cho An-71 là loại Vega-M Kvant, có thể phát hiện tới 400 mục tiêu từ cự ly lên tới 370 km.

Một chiếc An-71 nằm tại Bảo tàng hàng không Ukraine. Ảnh: Wikipedia

Có tổng cộng 3 nguyên mẫu An-71 đã được chế tạo, chiếc AWACS trên hạm này thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên ngày 12/7/1985. Tuy nhiên với một số khó khăn kỹ thuật và vì những lợi ích của chiếc AWACS khác là Yak-44 mà dự án An-71 đã bị hủy bỏ.

Yakovlev Yak-44 là một máy bay chỉ huy cảnh báo sớm trên hạm sử dụng động cơ cánh quạt và có thiết kế tương tự như chiếc E-2 Hawkeye của Hải quân Mỹ, nó được cho là phù hợp với tàu sân bay hơn. Rất tiếc dự án Yak-44 cũng đã bị hủy bỏ cùng với dự án tàu sân bay hạt nhân Ulyanovsk sau khi Liên bang Xô Viết sụp đổ.

Vào đầu thập niên 2000, Ukraine đã không thành công trong việc chào bán một chiếc An-71 với giá 200 triệu USD cho Ấn Độ. Hiện nay có một nguyên mẫu An-71 đã được phục chế và trưng bày tại Bảo tàng Hàng không Ukraine.