Mỹ ráo riết "đi đêm" đòi Thổ Nhĩ Kỳ cấp S-400 cho Ukraine: Ankara sợ gì Nga mà không làm?

Hãng thông tấn Reuters ngày hôm nay (20/3) dẫn ba nguồn thạo tin cho biết, một cách không chính thức, Mỹ đã “gợi ý” Thổ Nhĩ Kỳ chuyển giao các hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 mà nước này mua của Nga cho Ukraine nhằm giúp Kiev chống lại các lực lượng quân sự của Moscow.

Các quan chức Mỹ đã đưa ra đề xuất trên với các đối tác Thổ Nhĩ Kỳ trong tháng qua nhưng không có yêu cầu cụ thể hoặc chính thức nào được công bố.

Theo các nguồn tin của Reuters, ý tưởng này cũng được đề cập tới trong chuyến thăm của Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman tới Thổ Nhĩ Kỳ vào đầu tháng 3 vừa qua.

Chính quyền Tổng thống Joe Biden đã yêu cầu các quốc gia đồng minh đang sử dụng thiết bị và hệ thống quân sự do Nga sản xuất, gồm cả tên lửa S-300 và S-400, nên xem xét chuyển giao chúng cho Ukraine để đối phó với chiến dịch quân sự của Moscow hiện nay.

Hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga trong cuộc tập trận tại một căn cứ quân sự ở vùng Kaliningrad ngày 11 tháng 8 năm 2020. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng ý tưởng thuyết phục Ankara cung cấp S-400 cho Kiev chắc chắn sẽ bị Thổ Nhĩ Kỳ bác bỏ.

Nhiều nguồn tin và nhà phân tích Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng, bất kỳ đề xuất nào như vậy cũng sẽ “không phải thứ đem ra để bàn” với Ankara bởi nó liên quan tới rất nhiều vấn đề, từ trở ngại kỹ thuật trong việc lắp đặt và vận hành S-400 ở Ukraine, cho đến những lo ngại chính trị như các đòn trả đũa của Moscow.

Washington đã nhiều lần yêu cầu Ankara loại bỏ các tổ hợp tên lửa đất đối không do Nga chế tạo kể từ lần giao hàng đầu tiên vào tháng 7/2019. Mỹ cũng đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với ngành công nghiệp quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ và loại Ankara ra bỏ chương trình chế tạo máy bay F-35.

Về phần mình, Ankara cho biết họ buộc phải lựa chọn tên lửa S-400 của Nga vì đồng minh NATO đã không cung cấp vũ khí cho họ với các điều kiện thỏa đáng.

Mặc dù vậy, các quan chức Mỹ muốn nắm bắt thời điểm này để lôi kéo Thổ Nhĩ Kỳ trở lại quỹ đạo của Washington.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Sherman nói với đài truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ Haberturk trong một cuộc phỏng vấn ngày 5/3: “Tôi nghĩ mọi người đều biết rằng S-400 đã là một vấn đề dai dẳng và có lẽ đây là thời điểm chúng ta cần tìm ra một phương pháp mới để giải quyết nó”.

Bình luận về việc này, Aaron Stein - Giám đốc nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại có trụ sở tại Philadelphia cho biết: “Thổ Nhĩ Kỳ đã như đi trên dây nên việc chuyển giao S-400 cho Ukraine chắc chắn sẽ khiến Nga phẫn nộ. Trong khi đó, đối với Tổng thống Erdogan, S-400 đã trở thành biểu tượng chủ quyền của Thổ Nhĩ Kỳ, vì vậy việc đánh đổi nó sẽ không phải là điều được tính tới”.