Ông Duterte từ chối lời mời của ông Trump, cấm quan chức Philippines sang Mỹ

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (Ảnh: Reuters)

Theo Bloomberg, ông Duterte ngày 29/1 cho biết quyết định không tham gia hội nghị thượng đỉnh Mỹ-ASEAN của ông là “vì lý do chiến lược và địa chính trị”. Ông cũng bác bỏ các chỉ trích về việc ông cảnh báo sẽ dừng Hiệp ước các lực lượng thăm viếng (VFA) với Mỹ vì Washington không cấp thị thực cho đồng minh chính trị của ông, hượng nghị sĩ Dela Rosa - cựu cảnh sát trưởng Philippines.

“Tôi không chỉ làm như vậy vì Dela Rosa mà vì mọi người Philippines. Không một thành viên nội các nào được phép tới Mỹ (trừ Ngoại trưởng)”, ông Duterte nói.

Kể từ khi đắc cử tổng thống năm 2016, ông Duterte nhiều lần cảnh báo sẽ cắt đứt quan hệ đồng minh với Mỹ. Trong khi đó, ông Duterte được cho có xu hướng xoay trục về phía Trung Quốc nhằm đổi lấy các lợi ích về mặt kinh tế cho Philippines.

Căng thẳng giữa Mỹ và Philippines bùng phát từ tháng trước khi Tổng thống Donald Trump đã ký dự luật ngân sách, bao gồm điều khoản cấm cho phép nhập cảnh vào Mỹ đối với các “quan chức chính phủ nước ngoài có liên quan tới việc bỏ tù sai trái thượng nghị sĩ Leila de Lima, người bị bắt giữ tại Philippines vào năm 2017”. Nghị sĩ de Lima là người có quan điểm chỉ trích mạnh mẽ chính quyền Tổng thống Duterte.

Sau đó, ông Duterte đã ban lệnh cấm thượng nghị sĩ Mỹ Dick Durbin và Patrick Leahy nhập cảnh vào Philippines. Đây là 2 chính trị gia kêu gọi thả tự do cho ông de Lima.

Căng thẳng tiếp tục gia tăng khi Mỹ không cấp thị thực cho nghị sĩ Dela Rosa. Ông Dela Rosa cho biết Đại sứ quán Mỹ ở Philippines không lý giải vì sao thị thực của ông không được thông qua. Tuy nhiên, chính trị gia này tin rằng nguyên nhân của động thái này có thể liên quan tới cuộc chiến chống ma túy mà ông chỉ đạo trong 2 năm rưỡi làm cảnh sát trưởng Philippines.

Ông Dela Rosa là người thi hành cuộc chiến ma túy của ông Duterte, vốn khiến hơn 5.000 người thiệt mạng. Cuộc chiến này gây tranh cãi vì các bên phản đối không đồng tình với việc cảnh sát được quyền giết chết các nghi phạm ma túy mà không thông qua xét xử.

Ngày 23/1, ông Duterte phát biểu: “Nếu các ông (Mỹ) không thay đổi động thái, tôi sẽ cho ngừng các căn cứ, dừng Hiệp ước VFA. Tôi cho chính phủ Mỹ một tháng tính từ lúc này”, ông Duterte tuyên bố.

Ông Duterte ngày 29/1 tiếp tục tuyên bố ông sẵn lòng hủy VFA nếu Mỹ không thực hiện tối hậu thư ông đưa ra tuần trước.