Trận chiến Bakhmut quyết định bên thắng trong xung đột Nga - Ukraine?

Giá trị quân sự, chính trị của Bakhmut và quyết tâm của 2 bên

Thành phố Bakhmut trong xung đột Ukraine có giá trị quân sự vừa phải, tương tự như thành phố Stalingrad trong Thế chiến II. Bakhmut kiểm soát một số giao lộ quan trọng ở Donbass. Nếu Nga chiếm được toàn bộ Bakhmut, nhiều vị trí của quân đội Ukraine sẽ ở vào thế nguy hiểm.

Tương tự như ở Stalingrad thời Thế chiến, hiện nay cả Nga và Ukraine đều gắn tầm quan trọng về cảm xúc vào việc giữ hoặc giành thành phố Bakhmut. Bên nào giành chiến thắng trong cuộc đụng độ khốc liệt ở đây nhiều khả năng sẽ có lợi thế để giành thắng lợi tổng thể trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.

Tổng thống Ukraine Zelensky đã mạo hiểm thăm Bakhmut vào ngày 20/12/2022dù nơi đây vẫn đang là nơi chiến sự nóng bỏng. Khi ấy, ông Zelensky tuyên bố Bakhmut là "pháo đài bất khả chiến bại" trước đối phương.

Đầu tháng 2/2023, ông chủ hãng quân sự tư nhân Wagner Prigozhin đưa ra lời thách đấu không chiến với Tổng thống Ukraine Zelensky tại đây để cùng định đoạt số phận chung cuộc cho thành phố này.

Ngày 3/3, ông Prigozhin kêu gọi Ukraine rút quân khỏi đây. Ngày 4/3, Tổng thống Zelenksy đáp lại bằng cách tuyên bố rằng ông và các tướng lĩnh cấp cao của Ukraine thề "không lui bước". Và trên thực tế, Ukraine đã tăng viện thêm cho lực lượng phòng ngự tại đây.

Cuộc giao tranh tại đây dường như lại rơi vào tình huống giống cuộc đấu ý chí giữa Đức và Liên Xô ở Stalingrad trong Thế chiến II.

Thực ra, quân Ukraine có thể lựa chọn rút khỏi Bakhmut vào tháng 2, một cách có trật tự, để lui về các vị trí phòng thủ đã được chuẩn bị trước đó ở phía Tây mà tại đó họ sẽ ở vào thế phòng thủ mạnh hơn. Nếu Nga tổ chức tấn công vào khu vực phòng thủ phía Tây, tổn thất của họ có thể sẽ lớn hơn nhiều.

Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky vẫn tiếp tục thách đấu với Nga, bằng cách gửi hêm quân tăng viện tới Bakhmut.

Thất bại tại Bakhmut có thể gây tổn hại tổng thể cho bên thua cuộc

Nếu quân Ukraine cố bám trụ tại thành phố này và thành công, họ có thể thu được thắng lợi về chiến thuật và tâm lý.

Tuy nhiên, ngược lại, nếu lực lượng Wagner khép kín được các gọng kìm của họ trong những ngày hoặc tuần tới thì tổn thất của quân Ukraine sẽ ở mức thảm họa. Không chỉ bị đánh bật khỏi Bakhmut, phía Ukraine có thể sẽ mất thêm 10.000 quân tại đây. Các cuộc tấn công dự kiến của Ukraine vào mùa xuân và mùa hè tới sẽ ở vào thế nguy hiểm do nhiều binh sĩ Ukraine vốn được để dành riêng các chiến dịch đó thì nay đang tham gia tử thủ ở Bakhmut.

Nếu Ukraine mất quá nhiều quân ở Bakhmut, sức tấn công của quân đội Ukraine sẽ suy giảm đáng kể. Ukraine đã mất nhiều công sức để xây dựng năng lực tấn công trong nhiều tháng trời, trang bị cho quân đội các vũ khí khí tài mới của NATO, và giữ gìn cẩn thận lực lượng binh sĩ. Nếu lực lượng được chuẩn bị kỹ càng này bị đánh bại trong mùa xuân này, Ukraine sẽ không thể đánh bại lực lượng Nga theo hướng Donbass hoặc Zaporizhia vì Ukraine không còn năng lực tấn công đáng kể nào nữa.

Hiện vẫn phải chờ xem liệu quân Nga hay quân Ukraine có khả năng mở một cuộc tiến công quy mô lớn ở nơi nào khác nhằm cô lập lực lượng đối phương ở bên trong hoặc gần Bakhmut. Nếu một bên đưa được lưng của đối phương vào thế nguy hiểm thì thành phố Bakhmut sẽ nằm trong sự kiểm soát của bên đó, còn bên thất bại sẽ hứng chịu bước lùi lớn ở cấp chiến thuật.

Ý đồ mở một cuộc chiến tiêu hao (có hoặc không có phản công) mà trong đó bên tiến công chấp nhận hy sinh lượng lớn binh sĩ để gây đổ máu cho đối phương là một con dao hai lưỡi, nhất là đối với Ukraine - bên không có lợi thế về dân số nếu so với Nga.

Tất nhiên nếu trận chiến Bakhmut kết thúc thì điều đó không đồngnghĩa xung đột Nga - Ukraine sẽ kết thúc ngay lập tức, giống như trận Stalingad chấm dứt vào tháng 2/1943 nhưng Thế chiến II phải đến năm 1945 mới kết thúc.