Ukraine kêu gọi NATO cùng đưa tàu chiến qua eo biển tranh cãi với Nga

Alexander Turchinov, lãnh đạo Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, ngày 20/12 tuyên bố các tàu của Hải quân Ukraine sẽ sớm di chuyển qua eo biển Kerch, nơi nối biển Đen và biển Azov, bất chấp vụ việc căng thẳng gần đây với lực lượng an ninh Nga tại khu vực này.

“Tôi nghĩ vấn đề này không thể bị trì hoãn”, ông Turchinov nói với BBC.

Ông Turchinov, người từng giữ chức tổng thống lâm thời của Ukraine sau cuộc chính biến hồi năm 2014 tại Kiev, đã đưa ra những tuyên bố thẳng thắn khi giải thích lý do hải quân Ukraine có quyền đưa tàu qua eo biển Kerch. Ông Turchinov cho rằng Nga đang “chiếm giữ biển Azov”, thiết lập biên giới trên biển mới và “hợp pháp hóa việc sáp nhập Crimea”.

Theo lãnh đạo Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, việc đưa tàu hải quân qua eo biển Kerch là nhằm “chứng minh với toàn thế giới rằng Ukraine chưa đánh mất vị thế của nước này tại biển Azov”.

Tuyên bố của ông Turchinov được đưa ra chỉ vài tuần sau khi 3 tàu Hải quân Ukraine tìm cách đi qua eo biển Kerch - nơi Nga đã đóng cửa vì một số lý do an ninh. Các tàu này đã di chuyển qua eo biển, song không báo trước cho Nga.

Mặc dù Nga đã phát cảnh báo yêu cầu các tàu Ukraine dừng lại, song phía Ukraine không hợp tác, buộc lực lượng an ninh Nga phải nổ súng và bắt 3 tàu cùng hơn 20 thủy thủ Ukraine.

Ông Turchinov hy vọng trong lần di chuyển qua eo biển Kerch sắp tới, các tàu của Ukraine sẽ không bị đơn độc mà có thêm sự hỗ trợ của các tàu NATO.

“Đó là điều hoàn toàn hợp lý khi các tàu của NATO do chúng tôi mời tới thăm các cảng tại biển Azov đảm bảo rằng Nga sẽ tuân thủ luật pháp quốc tế”, ông Turchinov nói.

Mặc dù than phiền rằng NATO chưa đưa ra phản ứng cụ thể với Nga sau vụ đụng độ tại eo biển Kerch hôm 25/11, song ông Turchinov vẫn hy vọng “trong chuyến đi tiếp theo của các tàu chiến Ukraine qua eo biển Kerch, họ (NATO) ít nhất cũng sẽ đưa các quan sát viên” đi cùng tàu Ukraine.

Ngoài ra, Ukraine cũng muốn mời các quan chức của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) và các tổ chức quốc tế khác cùng lên các tàu của Ukraine đi qua eo biển Kerch. Theo ông Turchinov, mục đích của hành động này là nhằm chứng minh rằng “Ukraine và các thủy thủ của nước này không vi phạm bất kỳ luật hay quy định quốc tế nào”.

Bản đồ vùng biển Azov tiếp giáp Nga, Ukraine và Crimea. (Ảnh: BBC)

Tuyên bố của lãnh đạo Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine được cho là mâu thuẫn với cáo buộc của Nga trước đây. Moscow cho rằng các tàu và thủy thủ của Ukraine đã cố tình xâm phạm lãnh hải Nga tại eo biển Kerch và vi phạm các quy định khi di chuyển qua vùng biển hẹp, phức tạp này. Giới chức cấp cao của Nga khẳng định đây là hành động có tính toán từ trước và mang tính khiêu khích do chính quyền Ukraine chuẩn bị.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova hôm qua đã đáp trả tuyên bố của ông Turchinov, cho rằng những bình luận này được đưa ra giữa lúc “nhiều đối tác Ukraine tìm cách hạ nhiệt căng thẳng” với Nga.

“Đây là tuyên bố cho một hành động khiêu khích nữa (của Ukraine)”, bà Zakharova nói, đồng thời gọi tuyên bố của quan chức Ukraine là “hoàn toàn vô trách nhiệm”.

Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ngày 17/12 đã thông qua một nghị quyết do Ukraine đề xuất nhằm chỉ trích Nga “quân sự hóa” Crimea và cản trở lưu thông trên Biển Đen và biển Azov. Moscow tuyên bố nghị quyết này là phiến diện.