Rối rắm chuyện truy thu thuế

Bà Nguyễn Thị Kim Vinh, phó tổng giám đốc Công ty cổ phần bóng đèn Điện Quang, cho hay với số lượng công nhân, nhân viên xấp xỉ 1.000 người, số lao động từ miễn thuế sang phải chịu thuế không dưới vài chục trường hợp.

Theo bà Vinh, đây là những trường hợp có thu nhập tính thuế năm tháng cuối năm 2011 từ 5 triệu đồng/tháng trở xuống mà theo chỉ đạo của Bộ Tài chính, doanh nghiệp không được tạm thu thuế TNCN của những trường hợp này trong năm tháng cuối năm.

Nay áp theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, cơ sở tính thuế dựa trên thu nhập trung bình 12 tháng, sẽ có nhiều trường hợp từ miễn thuế thành phải nộp thuế.

Theo bà Vinh, thông báo truy thu thuế đối với những cá nhân đã thuộc diện miễn thuế sẽ rất khó khăn và gây ức chế không nhỏ cho người lao động. Mới đây kế toán vừa thông báo một số trường hợp nằm trong diện bị truy thu thuế TNCN năm tháng cuối năm đã nghỉ việc trong tháng 10 và tháng 11. “Với những trường hợp này chúng tôi chưa biết xử lý ra sao” - bà Vinh nói.

Bà Nguyễn Thị Mai Thanh, chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc Công ty cổ phần Cơ điện lạnh (Ree Corp.), cho biết hiện Ree Corp. vẫn chưa thống kê hết số nhân viên bị “hụt” miễn thuế nhưng chắc chắn sẽ có nhiều trường hợp đáng tiếc xảy ra. Vấn đề là phần truy thu thêm nhiều hay ít mà thôi.

Bà Thanh cho rằng hướng dẫn của Tổng cục Thuế đã đi ngược nghị quyết của Chính phủ cũng như nghị định 101 của Chính phủ. “Có vẻ như ngành thuế quyết liệt tận thu thuế của người lao động một cách triệt để dù họ là thành phần lý ra cần phải được hưởng ưu đãi miễn, giảm thuế” - bà Thanh cho hay.

Nghỉ việc có bị truy thu thuế?   Trả lời về trách nhiệm truy thu thuế TNCN với những lao động thuộc diện phải nộp thuế năm tháng cuối năm nhưng đã nghỉ việc, đặc biệt ở những đơn vị có số lượng lao động lớn và lao động biến động hằng năm nhiều, nhiều cán bộ thuế cho biết rất đau đầu. Trước khi Bộ Tài chính ban hành thông tư và văn bản hướng dẫn, nhiều trường hợp đã thấy trước vấn đề này và đã góp ý nhưng không được ghi nhận.   Về phần mình, nhiều đơn vị chi trả cũng đang tìm cách xử lý. Kế toán trưởng một doanh nghiệp  cho biết, chỉ quyết toán thay cho những trường hợp đang làm tại doanh nghiệp và có giấy ủy quyền. Trường hợp lao động thuộc diện truy thu năm tháng cuối năm nhưng đã nghỉ việc, công ty chỉ cung cấp thông tin về thu nhập của họ cho cơ quan thuế. Việc truy thu thuế những trường hợp này thuộc trách nhiệm của cơ quan thuế.

Theo bà Thanh, không phải người lao động nào cũng có thể hiểu một cách thấu đáo quy định của ngành thuế. Cho nên chỉ cần có thông báo người lao động bị truy thu thêm hoặc không còn được miễn thuế so với thông báo ban đầu cũng đã là điều không hay cho tâm lý của họ.

Theo các chuyên gia thuế, quan điểm của Bộ Tài chính khi ban hành thông tư 154 là “thu nhập tính thuế trên 5 triệu đồng/tháng là thu nhập cao”. Tuy nhiên thực tế với quy định như vậy, chỉ cần thu nhập nhích lên một chút người lao động đã bị mất đi ưu đãi thuế.

“Thử làm một bài tính nhỏ sẽ thấy trường hợp sau khi chia bình quân 12 tháng, thu nhập tính thuế nhích lên 10.000 đồng thì người lao động lập tức mất đi 1,25 triệu đồng. Như vậy rõ ràng thu nhập mà họ thực nhận trong năm tháng cuối năm chưa đến 5 triệu đồng/tháng”, chuyên gia này nói.

Cũng theo các chuyên gia thuế, nghị quyết Quốc hội quy định: miễn thuế TNCN từ ngày 1-8-2011 đến hết ngày 31-12-2011 đối với cá nhân có thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh đến mức phải chịu thuế TNCN ở bậc 1 của biểu thuế lũy tiến từng phần.

Nghị định 101 của Chính phủ quy định thêm căn cứ xác định việc miễn thuế là thu nhập tính thuế bình quân tháng của cá nhân thực nhận trong năm 2011 đã thu hẹp đối tượng được hưởng chính sách ưu đãi miễn thuế, dẫn đến thiệt thòi cho người lao động.

Mặt khác, hướng dẫn không thống nhất của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế cũng tạo ra phản ứng ngược cho rằng cơ quan hành thu càng ngại trách nhiệm.

Theo Tuổi Trẻ