Sản xuất thực phẩm bẩn: Dễ hầu tòa

Sau khi TAND TP Bến Tre bác đơn kiện đòi bồi thường của ông Nguyễn Văn Hoàng (ngụ phường 5, TP Bến Tre) với chủ cơ sở bánh mì Minh Tuyến vì ăn bánh mì của cơ sở này bị ngộ độc, nhiều chuyên gia pháp luật nhìn nhận quyết định của tòa rất đáng thất vọng!

Giao kết bằng lời nói là hợp đồng

Căn cứ chính để tòa đưa ra kết luận trên là ông Hoàng không xuất trình được các chứng cứ chứng minh ông đã ăn bánh mì của cơ sở Minh Tuyến. Thế nhưng, căn cứ trên rất khiên cưỡng bởi trước đó, Sở Y tế tỉnh Bến Tre đã có kết luận chính bánh mì của cơ sở này gây ra vụ ngộ độc cho 173 người, trong đó có ông Tiến.

Theo luật sư Nguyễn Thành Công, Đoàn Luật sư TP HCM, việc mua thực phẩm tại các hàng quán vỉa hè, không có nhãn hiệu thì theo quy định tạo điều 401, Bộ Luật Dân sự, hành vi mua bán này được xác định là hợp đồng được giao kết bằng lời nói hoặc bằng hành vi cụ thể.

Luật sư Công cho rằng hợp đồng này cũng sẽ đi kèm với những điều kiện ràng buộc về quyền và nghĩa vụ hợp pháp được pháp luật bảo vệ. Nếu có những thiệt hại xảy ra (ngộ độc thực phẩm) thì chủ cơ sở sản xuất thực phẩm phải có nghĩa vụ đền bù thiệt hại cho khách hàng. Mối quan hệ nhân quả giữa thức ăn và sự ngộ độc là mắt xích quan trọng mang tính quyết định khi xử lý các vụ việc loại này trong truy cứu trách nhiệm khi có sự việc xảy ra.

Về vụ kiện trên, bà Phan Thị Việt Thu, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng TP HCM, nhìn nhận yêu cầu của TAND TP Bến Tre về hóa đơn, chứng từ mua hàng là làm khó người tiêu dùng. Thực tế, những mặt hàng thực phẩm buôn bán nhỏ, lẻ làm sao cung cấp chứng từ cho khách hàng. Người tiêu dùng có thể kháng cáo và sử dụng các chứng cứ gián tiếp để chứng minh mình có sử dụng thực phẩm của cơ sở Minh Tuyến và bị ngộ độc như người làm chứng, hóa đơn điều trị ở bệnh viện...

“Với những vụ việc có yếu tố tập thể như thế này thì Hội Bảo vệ người tiêu dùng tỉnh Bến Tre nên đứng ra đại diện cho người dân khởi kiện để tòa xử thành một vụ duy nhất thay vì xử lẻ tẻ từng vụ thì chủ cơ sở sẽ dễ dàng phủi trách nhiệm từng vụ. Tiếng nói của một tổ chức tại tòa sẽ tốt hơn từng nạn nhân một” - bà Thu góp ý.

Có thể xử lý hình sự

Lâu nay, nhiều người vẫn lầm tưởng những vụ án liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm chủ yếu là xử lý dân sự. Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP HCM, trường hợp khách hàng bị ngộ độc thực phẩm dẫn đến tử vong thì người bán thực phẩm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm” theo quy định tại điều 244, Bộ Luật Hình sự.

“Theo quy định tại điều này thì người nào chế biến, cung cấp hoặc bán thực phẩm mà biết rõ là thực phẩm không bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh an toàn, gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người tiêu dùng thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm. Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm” - luật sư Hậu khẳng định.

Cùng quan điểm trên, luật sư Công dẫn chứng thêm: Điều 11, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng quy định rất rõ “Cá nhân vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật”. Như vậy, có thể truy cứu trách nhiệm hình sự của chủ cơ sở chế biến bánh mì theo điều 98, Bộ Luật Hình sự về tội “Vô ý làm chết người”.