Sẽ quyết việc dừng thu phí xe máy trong phiên họp Chính phủ tháng 9

Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8/2015 diễn ra hôm 1/9, trả lời báo chí về các vấn đề liên quan đến việc đề xuất tạm dừng thu phí xe máy, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Văn Nên cho biết, cơ quan này đã nhận được văn bản của Bộ Tài chính về việc kiến nghị dừng thu phí xe máy.

Bộ trưởng Văn phòng Chính phủ cũng cho biết, vào ngày 3/8/2015, Bộ Giao thông vận tải có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị xem xét tạm dừng việc thu phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện đối với xe mô tô kể từ ngày 01/01/2016; đồng thời đề nghị Chính phủ cho phép sửa đổi Nghị định số 18/2012/NĐ-CP theo hướng bỏ thu phí sử dụng đường bộ đối với xe mô tô.

"Theo Quy chế làm việc của Chính phủ, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản gửi lấy ý kiến các Bộ, cơ quan, địa phương. Đến nay, Văn phòng Chính phủ mới nhận được ý kiến của Bộ Tài chính và một số cơ quan liên quan, cơ bản thống nhất với đề nghị của Bộ Giao thông vận tải", Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cho hay.

Cũng theo Chủ nhiệm Nguyễn Văn nên, hiện Văn phòng Chính phủ đang tổng hợp ý kiến của các Bộ, cơ quan có liên quan và dự kiến sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép đưa nội dung này vào chương trình phiên họp Chính phủ tháng 9/2015.

Trước đó, Quỹ Bảo trì đường bộ Trung ương (Bộ GTVT) đã có Tờ trình kiến nghị Chính phủ cho phép tạm thời dừng thu phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện đối với xe máy từ 1/1/2016.

Theo Quỹ Bảo trì đường bộ Trung ương, sau hơn 2 năm thực hiện chính sách thu phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện đối với mô tô có thể thấy rõ công tác thu phí rất khó khăn, hiệu quả rất thấp. Năm 2013 và 2014 số thu chỉ đạt khoảng hơn 21% kế hoạch thu. Sang năm 2015, số thu 6 tháng đầu năm 2015 giảm rõ rệt so với cùng kỳ các năm trước và mới chỉ đạt 6,71% kế hoạch năm.

Quỹ Bảo trì đường bộ Trung ương cũng cho biết, số thu phí đối với xe mô tô thấp là do việc tổ chức thu ở cấp xã, phường chưa đồng bộ, chưa thống nhất từ khâu quản lý số lượng xe mô tô trên địa bàn đến việc tổ chức thu và nộp vào ngân sách. 

Bên cạnh đó, chế tài xử phạt được quy định tại Điều 11, Thông tư số 133/2014/TT-BTC ngày 11/9/2014 của Bộ Tài chính chưa khả thi, khó kiểm soát vì thẩm quyền xử phạt không phải do cơ quan công an mà do cơ quan thuế, thanh tra Sở chuyên ngành, Uỷ ban nhân dân các cấp thực hiện. 

Do vậy, sau một năm đầu tiên thực hiện đóng phí nhiều chủ phương tiện không tiếp tục thực hiện nghĩa vụ nộp phí sử dụng đường bộ cho các năm tiếp theo.

Theo Quỹ Bảo trì đường bộ Trung Ương, hiện nay, việc thu phí phụ thuộc chủ yếu vào ý thức tự giác của người dân, tuy nhiên ý thức của một bộ phận người dân trong việc chấp hành nghĩa vụ nộp phí sử dụng đường bộ  chưa cao, việc triển khai thu phí tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa còn khó khăn. Có sự di chuyển của một bộ phận lớn người dân làm việc và học tập ngoài tỉnh, mang theo xe máy nên có sự chênh lệch giữa kê khai thực tế và số liệu đăng ký trên địa bàn, dẫn đến khâu lập kế hoạch thu chưa chính xác.

Trên cơ sở các đánh giá nêu trên, mặc dù một số địa phương có báo cáo vẫn đề nghị tiếp tục thu phí, tuy nhiên Quỹ Bảo trì đường bộ Trung ương nhận thấy số thu phí sử dụng đường bộ trên đầu phương tiện đối với mô tô còn rất thấp, biện pháp tổ chức thu không hiệu quả, chế tài xử phạt khó thực hiện nên việc kiểm soát phương tiện chấp hành đóng phí chưa nghiêm, nên việc thu phí mang lại hiệu quả thấp, người dân chưa tự giác đóng phí mặc dù mức thu rất thấp (trung bình 70.000đ/xe/năm).

Bên cạnh đó, có địa phương thực hiện thu, nhưng cũng có địa phương lại chưa thu hoặc dừng thu (như Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Khánh Hòa...) tạo nên sự không công bằng và tạo dư luận không tốt trong xã hội. Do đó, trong khi chờ sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến thu phí sử dụng đường bộ đối với mô tô, Quỹ Bảo trì đường bộ Trung ương kính trình Thủ tướng Chính phủ cho phép tạm thời dừng thu phí sử dụng đường bộ đối với mô tô từ ngày 1/1/2016.

Giao Bộ Giao thông vận tải phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan khác có liên quan nghiên cứu, điều chỉnh sửa đổi Nghị định số 18/2012/NĐ-CP ngày  13/3/2012 của Chính phủ về Quỹ Bảo trì đường bộ theo hướng bỏ thu phí sử dụng đường bộ đối với mô tô và báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong năm 2015.