Sự thật chuyện Petrolimex báo lỗ hàng ngàn tỷ?

Theo đó, con số cụ thể được công bố tại báo cáo tài chính hợp nhất quí 4/2014 (chưa soát xét) của Petrolimex cho thấy, riêng trong quí báo cáo, đơn vị này chịu lỗ hơn 1.145 tỉ đồng trong khi cùng kỳ năm 2013 lãi gần 360 tỉ đồng.

Riêng công ty mẹ, báo cáo tài chính quí 4 (chưa soát xét) công bố số lỗ hơn 782 tỉ đồng, tăng rất nhiều so với con số lỗ 93,5 tỉ đồng của cùng kỳ năm 2014.

Kết quả này đã kéo lợi nhuận cả năm của Petrolimex xuống còn hơn 4,8 tỉ đồng, giảm rất mạnh so với năm 2013. Năm 2013, đơn vị này báo lãi 1.578,9 tỉ đồng.

Riêng công ty mẹ, lợi nhuận cả năm 2014 đạt hơn 67 tỉ đồng, chỉ bằng gần 1/10 so với con số 710 tỉ đồng của năm 2013.

Lý giải nguyên nhân, Tổng giám đốc Trần Văn Thịnh trong báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết: Ngoài việc bị ảnh hưởng bởi việc giá xăng dầu giảm liên tục với biên độ lớn trong quí 4/2014, nguyên nhân chính được vị lãnh đạo này giải thích là do doanh nghiệp phải thực hiện dự trữ lưu thông 30 ngày trong khi giá cơ sở được tính theo giá bình quân 15 ngày.

Tuy nhiên, trước đó, lý do này đã nhiều lần bị các chuyên gia lên tiếng phản bác mạnh mẽ.

PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng lý do trên không chấp nhận được. "Dự trữ 30 ngày thì doanh nghiệp xăng dầu cũng chỉ phải dự trữ có một lần với một mức cố định năm trước cũng như năm sau nếu không sẽ gây đứt đoạn trong phục vụ lưu thông. Thường thì người ta ký hợp đồng giao trước 3 tháng cho nên là lãnh đạo doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu, ông ta phải có sự nhạy cảm, phán đoán trước được những biến động về giá nhằm giảm thiểu rủi ro và đảm bảo doanh nghiệp có lợi nhất.

Hơn nữa, khi Nhà nước quy định 15 ngày điều chỉnh giá một lần, trong suốt quá trình chuẩn bị điều chỉnh ấy doanh nghiệp xăng dầu vẫn bán theo giá cũ, chứ không phải mua về là bán ngay theo giá mới. Như vậy, ở đây là nhập bao nhiêu thì bán bấy nhiêu, không phải nhập về để dự trữ", ông Long chỉ rõ.

Vị chuyên gia này cũng thẳng thắn cho rằng: "Cách nói trên chỉ là nguỵ biện, nói với những người không biết mà thôi. Có thời gian doanh nghiệp xăng dầu lãi hơn 1.000 đồng/lít mà Nhà nước vẫn chưa điều chỉnh giá vì phải đợi 15 ngày, khi ấy lãi của doanh nghiệp xăng dầu là bao nhiêu?".

"Khi giá liên tục tăng, tại sao Petrolimex không kêu dự trữ 30 ngày được lãi bao nhiêu mà bây giờ khi giá giảm lại kêu lỗ? Hơn nữa, giá xăng dầu trong nước giảm chưa tương xứng với giá thế giới, trong khi giá xăng dầu thế giới giảm tới 50% thì giá trong nước mới giảm được hơn 30%, tại sao các ông ấy lại kêu lỗ?", hàng loạt câu hỏi được ông Ngô Trí Long đặt ra đối với các doanh nghiệp xăng dầu.

Trong khi đó, PGS.TS Lê Xuân Trường - Trưởng Khoa Tại chức - Học viện tài chính cho rằng: Đúng là có chênh lệch về chu kỳ dự trữ xăng dầu với chu kỳ xác định giá cơ sở. Khi giá nhập khẩu thực tế liên tục giảm mạnh và giảm đều thì có thể ảnh hưởng làm cho giá cơ sở cao hơn giá bán lẻ.

Tuy nhiên, ngay cả khi giá cơ sở cao hơn giá bán lẻ doanh nghiệp chưa chắc đã lỗ vì trong giá cơ sở đã có lợi nhuận định mức. Chỉ khi giá bán lẻ thấp hơn giá cơ sở trừ lợi nhuận định mức thì doanh nghiệp mới lỗ. Nếu đúng như vậy, doanh nghiệp phải chứng minh được bằng con số cụ thể để dược sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Tuy nhiên, vị chuyên gia này lưu ý 2 vấn đề: Thứ nhất, cần kiểm tra để đảm bảo rằng doanh nghiệp đã quản lý tốt chi phí, không phát sinh các khoản chi phí gây lãng phí; Thứ hai, lãnh đạo doanh nghiệp đã thực hiện tốt nhiệm vụ quản trị kinh doanh trong nền kinh tế thị trường bằng việc vận dụng các nghiệp vụ giao dịch kỳ hạn để giảm thiểu rủi ro về biến động giá hay chưa.