Tập đoàn Điện lực đề xuất 3 phương án tính giá điện mới

Phương án 1: Giữ nguyên 6 bậc như hiện hành

 Cụ thể, phương án 1 vẫn giữ nguyên 6 bậc như hiện hành, theo đó 50 kWh đầu tiên có mức giá 1.484 đ/kWh; Bậc 2 từ 51-100 kWh có mức giá 1.533 đ/kWh; Bậc 3 từ 101-200 kWh có mức giá 1.786 đ/kWh; Bậc 4 từ 201-300 giá 2.242 đ/kWh; Bậc 5 từ 301-400 kWh có mức giá 2.503 đ/kWh và bậc 6 từ 401 kWh trở lên có mức giá 2.587 đồng/kWh.

Đánh giá về ưu điểm của phương án (PA) 1,  EVN cho biết, biểu giá điện sinh hoạt bậc thang với sản lượng điện sử dụng càng cao sẽ ứng với mức giá điện càng cao hơn nên khuyến khích các hộ sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả, nhất là đối với điện là sản phẩm đặc biệt sử dụng tài nguyên làm nhiên liệu đầu vào.

Ngoài ra, bên cạnh việc hỗ trợ tiền điện 30.000 đ/tháng từ ngân sách đối với hộ nghèo còn bổ sung thêm đối tượng hỗ trợ từ ngân sách đối với hộ chính sách xã hội (không thuộc hộ nghèo) sử dụng không quá 50 kWh/tháng. Hộ chính sách xã hội sử dụng trên 50 kWh/tháng sẽ không được hỗ trợ.

Tuy nhiên, biểu giá điện tính theo phương án một cũng có một số hạn chế là gây phức tạp trong côngviệc thanh toán tiền điện với khách hàng. Tiền điện thanh toán mỗi tháng phụ thuộc vào lượng điện sử dụng của khách hàng, lượng điện sử dụng càng cao áp ở mức giá cao ngược với logic tiêu dùng hàng hoá thông thường là càng mua nhiều càng rẻ, dễ làm cho khách hàng khó hiểu, khó kiểm tra, theo dõi dẫn đến khó thông cảm. Do có nhiều nấc thang nên việc ghi chỉ số nếu không chú ý cẩn trọng dễ gây sai sót khi tính toán số lượng tiền điện thanh toán, tạo dư luận trong xã hội. 

Mặt khác, khi có sự thay đổi về giá bán điện thực hiện quy định nội suylượng điện tính theo giá cũ, giá mới cũng có nhiều ý kiến không đồngthuận từ khách hàng sử dụng điện. Đặc biệt hàng năm khi vào mùa nắng nóng (tháng 5 và tháng 6) các hộ dùng điện vào sinh hoạt nhiều hơn có tiền điện thanh toán với tốc độ tăng cao hơn lượng điện sử dụng. Do lượng điện sử dụng tăng hơn đó sẽ phải trả tiền với mức giá cao hơn hoặc tối thiểu là cao bằng mức giá cao nhất mà tháng trước phải thanh toán. 

Phương án 2: Quy định một mức biểu giá điện sinh hoạt (đồng giá)

 Phương án 2, được EVN xây dựng đó là áp dụng một mức đồng giá 1.747 đồng/kWh, đây là mức giá bán điện bình quân của biểu giá diện sinh hoạt bậc thang hiện hành. 

Đối với phương án đồng giá các hộ sử dụng dưới 240 kWh/tháng sẽ bị tác động tăng tiền điện phải trả hàng tháng, trong đó mức tác động thay đổi theo mức độ sử dụng điện của các hộ, hộ bị tác động cao nhất là hộ sử dụng 100 kWh/tháng, sau đó mức tăng giảm dần và điểm hòa không bị tác động là sử dụng 240,3 kWh/tháng.

 Các hộ sử dụng trên 240 kWh/tháng là các hộ đượchưởng lợi càng sử dụng nhiều điện càng được lợi do các mức giá tại biểu giá điện hiện hành từ 200 Kwh trở lên có mức giá cao hơn mức đồng giá. 

Đánh giá về ưu điểm của PA này, EVN cho biết, PA này dễ dàng áp dụng, minh bạch rõ ràng, việc áp giá điện, tạo điều kiện cải tiến khâu kinh doanh bán điện về công tác ghi chỉ số công tơ. Theo kinh nghiệm một số nước đối với sinh hoạt 1 quý ghi chỉ số 1 lần để tăng năng suất lao động. 

Tiền điện thanh toán của 2 tháng đầu quý sẽ tạm thu bằng mức tiền điện của bình quân quý trước, tháng cuối quý ghi chỉ số sẽ thanh toán đúng theo chỉ số công tơ ghi được. Khi việc triển khai ghi chỉ số công tơ theo quýđược thuận lợi sẽ kéo dài thời gian thêm 1quý thành mỗi năm ghi chỉ số dùng điện sinh hoạt 2 lần. Đồng thời còn giảm chi phí đầu tư gắn mới công tơ trong trường hợp các hộ sử dụng điện trong cùng địa điểm tiến hành tách hộ để được sử dụng điện với giá thấp ở các bậc thang đầu tiên. 

Mặt khác thực hiện đồng 27 giá còn tạo điều kiện từng bước đi dần vào thị trường, xóa bỏ việc thực hiện chính sách xã hội qua giá điện và Nhà nước sẽ thực hiện chính sách xã hội bằng biện pháp trực tiếp khác.

Tuy nhiên, đi theo đồng giá, bước đầu có thể khó khăn do tác động nhiều đến tầng lớp người nghèo, người thu nhập thấp do vậy cần tính toán cụ thể. Áp lực tiết kiệm điện của phương án đồng giá không cao bằng giá bậc thang mặc dù người tiêu dùng cũng phải tự tính toán về tiền điện thanh toán.

Phương án 3: Rút gọn biểu giá điện sinh hoạt bậc thang từ 6 bậc về 3 bậc hoặc 4 bậc

 Phương án 3 được EVN đề xuất là rút gọn biểu giá điện sinh hoạt bậc thang từ 6 bậc về 3 hoặc 4 bậc, mức giá bình quân là 1.747 đồng/kWh, trong đó có 5 kịch bản:

Kịch bản 1 có 3 bậc thang: Bậc 1 – đến 50 kWh có giá 1.484; Bậc 2 từ 51 - 250 kWh có giá 1.763 đ/kWh; Bậc 3 trên 300 kWh có giá 2.557 đồng/kWh.

Kịch bản 2 cũng có 3 bậc: Bậc 1 - 100 kWh có giá 1.501 đ/kWh; Bậc 2 101– 200 kWh có giá 1.907 đ/kWh; Bậc 3 – trên 300 kWh có giá 2.557 đ/kWh.

Kịch bản 3: Bậc 1 – 150 kWh có giá 1.559 đ/kWh; Bậc 2- 150 kWh có giá 2.007 đ/kWh; Bậc 3 – trên 300 kWh có giá 2.557 đ/kWh.

Kịch bản 4: Bậc 1 – 200 kWh có giá 1.584 đ/kWh; Bậc 2 – 200 kWh có giá 2.325 đ/kWh; Bậc 3 trên 400 kWh có giá 2.587 đ/kWh.

Kịch bản 5: Bậc 1 – 50 kWh có giá 1.484 đ/kWh; Bậc 2 – 150 kWh có giá 1.670 đ/kWh; Bậc 3 – 200 kWh có giá 2.325 đ/kWh; Bậc 4 trên 400 kWh có giá 2.587 đ/kWh.

Đánh giá về ưu điểm của PA này, EVN cho biết, cách này sẽ khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm. Khách hàng sử dụng càng nhiều điện trong tháng càng thanh toán tiền điện với giá cao hơn, sử dụng càng ít điện sẽ được thanh toán tiền điện ở các mức giá thấp hơn. Mặt khác còn góp phần thực hiện được chính sách an sinh xã hội đối với những người sử dụng ít điện và khả năng chi trả thấp, đặc biệt là đối với kịch bản 1, 2 và 5.

Tuy nhiên, khi thực hiện PA này, việc ghi chỉ số tác động đến thanh toán tiền điện với số kWh ở nấc thang cao hoặc vào mùa nắng nóng sử dụng nhiều điện thì tiền điện thanh toán có tốc độ tăng cao hơn lượng điện sử dụng gây hiểu lầm là do ghi chỉ số sử dụng điện không chuẩn xác. Điều này tạo dư luận xấu ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp. Khi rút gọn còn 3 bậc thang hoặc 4 bậc thang thì những tồn tại này vẫn còn hiện hữu.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng đã chủ trì cuộc họp về Đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện của EVN. Bộ trưởng yêu cầu EVN hoàn thiện Đề án nghiên cứu cải tiến cơ cấu biểu giá, trước mắt tập trung vào nghiên cứu cơ cấu biểu giá áp dụng cho khách hàng sinh hoạt.

Trong tháng 9/2015 tổ chức Hội thảo tại 3 miền về Đề án  có mời đại diện Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các bộ, ngành, hiệp hội, viện nghiên cứu, cơ quan báo chí… Bộ trưởng yêu cầu EVN hoàn thiện Đề án trong tháng 10 gửi lãnh đạo Bộ xem xét trình Thủ tướng Chính phủ quyết định.