Thanh tra Chính phủ phát hiện nhiều sai sót tại Bộ Công Thương

Tại Kết luận thanh tra, ngoài những ưu điểm, Thanh tra Chính phủ cũng đã chỉ rõ những tồn tại, khuyết điểm của Bộ Công Thương, các tỉnh, thành phố trong hoạt động tạm nhập, tái xuất.

Cụ thể, đối với Bộ Công Thương, Kết luận thanh tra nêu rõ, việc ban hành Thông tư số 05/2013, Thông tư số 05/2014 quy định công tác báo cáo còn chưa chặt chẽ; chưa phân định rõ vai trò, trách nhiệm đơn vị chủ trì quản lý, cơ chế phối hợp với đơn vị tham gia QLNN về tạm nhập tái xuất (Bộ Tài chính, các địa phương, Sở Công thương); chưa phù hợp với thực tế và chưa đủ cơ sở khoa học để xây dựng mức ký quỹ; chưa sát thực tế quy định về điều kiện kho bãi trong cấp phép; chưa quy định cụ thể, đầy đủ mẫu biểu, thời gian và chế tài trong yêu cầu báo cáo đối với các cơ quan QLNN có liên quan..

Chưa thực hiện tốt việc “chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra và tổ chức thực hiện các văn bản thuộc chức năng của bộ” như việc thiếu trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát kết quả báo cáo quản lý tạm nhập, tái xuất theo quy định; chưa kiên quyết trong kiểm tra, xử lý việc địa phương ban hành văn bản không đúng với quy định tại Thông tư do Bộ Công thương ban hành, còn để vi phạm quy định của pháp luật; chưa kịp thời kiến nghị cấp có thẩm quyền tăng mạnh chế tài xử lý vi phạm hành chính trong hoạt động kinh doanh tạm nhập tái xuất nói chung và việc thu hồi mã số kinh doanh nói riêng theo các mức độ, hình thức vi phạm nhằm phù hợp với thực tiễn, đảm bảo hiệu lực quản lý nhà nước.

Việc kiểm tra hoạt động tạm nhập tái xuất chưa thực hiện đúng theo quy định tại khoản 2, Điều 12 Quy chế Làm việc số 1709 ngày 17/3/2008 của Bộ Công thương.

Để các tồn tại, bất cập trên là chưa thực hiện đầy đủ quy định tại khoản 4, khoản 18, Điều 2 Nghị định số 95/2012 ngày 12/11/2012 của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tố chức của Bộ Công thương; làm giảm hiệu lực QLNN, ảnh hưởng đến mục tiêu “khắc phục những hạn chế của hoạt động tạm nhập, tái xuất, đảm bảo yêu cầu quản lý, tránh sự lợi dụng chính sách để có hành vi gian lận thương mại, trốn thuế và tránh những ách tắc tồn đọng có thể xảy ra gây ảnh hưởng đến môi trường, xã hội” mà Bộ Công thương đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 702 ngày 19/9/2013.

Trách nhiệm thuộc về tập thể, cá nhân được giao xây dựng thông tư hướng dẫn; các cá nhân được giao nhiệm vụ có liên quan đã chưa thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu giúp Bộ trưởng, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu trong “chỉ đạo những vấn đề về cơ chế, chính sách đối với các hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế (tạm nhập tái xuất)”; “điều hành hoạt động tạm nhập tái xuất... và chỉ đạo xử lý hồ sơ về tạm nhập tái xuất... các doanh nghiệp thuộc tỉnh Quảng Ninh” theo Quyết định số 619 ngày 29/01/2013 của Bộ Công thương và kết quả “phân công nhiệm vụ công tác của Cục Xuất nhập khẩu”.

Đối với UBND các tỉnh, thành phố có hoạt động tạm nhập, tái xuất, chưa chủ động thực hiện việc báo cáo kết quả quản lý nhà nước về tạm nhập, tái xuất cho Bộ Công thương (Cục Xuất nhập khẩu - đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý về tạm nhập tái xuất) theo quy định tại điểm i, khoản 2, Điều 20 Thông tư số 05/2014 của Bộ Công Thương.

UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 558 ngày 18/3/2014 thí điểm lựa chọn doanh nghiệp thực hiện tái xuất hàng hóa qua các cửa khẩu phụ, điểm thông quan trong các khu kinh tế cửa khẩu tỉnh Quảng Ninh nhưng chưa thực hiện đúng theo hướng dẫn của Bộ Công thương.

Đối với Tổng cục Hải quan, chưa thực hiện việc báo cáo đầy đủ, thường xuyên cho Bộ Công thương trường hợp doanh nghiệp vi phạm các quy định về kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng hóa; việc tồn đọng, kết quả xử lý hàng hóa tạm nhập tái xuất tồn đọng là vi phạm điểm b, khoản 4, Điều 20 Thông tư số 05/2014 của Bộ Công Thương.

Dựa trên các thiếu sót, tồn tại trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Công Thương tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước, vai trò chủ trì trong hoạt động tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập và chuyển khẩu, đặc biệt là công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá thực tiễn nhằm đưa hoạt động tạm nhập tái xuất ngày càng ổn định và phát triển bền vững, đảm bảo theo thông lệ quốc tế.

Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và các địa phương; chỉ đạo các Sở Công thương có liên quan đến quản lý hoạt động tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập và chuyển khẩu đánh giá tổng thể việc thực hiện Thông tư số 05/2014/TT-BCT của Bộ Công thương, rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định hiện hành còn tồn tại, bất cập, chưa sát thực tế về tạm nhập tái xuất.

Chú trọng tập trung một số nội dung như: Phân cấp, đi cùng với phân định rõ trách nhiệm giữa cơ quan thực hiện là các địa phương và cơ quan chủ trì quản lý là Bộ Công thương nhằm phát huy lợi thế hoạt động kinh doanh tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập và chuyển khẩu đồng thời đảm bảo yêu cầu kiểm soát chặt chẽ làm giảm nguy cơ gian lận thương mại, bảo vệ hàng hóa trong nước và việc lợi dụng chính sách để buôn lậu, trốn thuế… quy định chặt chẽ hoạt động phối hợp, giám sát hàng hóa thực xuất tại các cửa khấu đối với các cơ quan quản lý có thấm quyền, việc giám sát hàng hóa tạm nhập tái xuất từ hải quan nơi nhập đến cửa khẩu nơi xuất; thống nhất đầu mối chủ trì tham mưu, quản lý hoạt động tạm nhập tái xuất tại các Sở Công thương các tỉnh có liên quan nhằm phát huy lực lượng chuyên ngành, đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống quản lý; quy định rõ cơ chế báo cáo, phối hợp và trách nhiệm cung cấp thông tin giữa các doanh nghiệp với đơn vị quản lý nhà nước, giữa các đơn vị quản lý nhà nước có liên quan (các bộ, ngành, địa phương...) với đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ chủ trì quản lý lĩnh vực (Bộ Công Thương), các đơn vị thuộc quản lý ngành dọc của Bộ Công thương (các Sở Công Thương).

Đánh giá, xem xét, kiến nghị với Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính theo hướng tăng nặng mức phạt đối với hành vi vi phạm các quy định về kinh doanh tạm nhập, tái xuất như: Hành vi tự ý tiêu thụ nội địa hàng kinh doanh tạm nhập tái xuất; chậm thanh khoản tờ khai tạm nhập tái xuất; tái xuất hàng hóa qua cửa khẩu không đúng quy định; khai báo không đúng tên hàng, chủng loại, số lượng hàng kinh doanh tạm nhập tái xuất... nhằm đảm bảo tính phòng ngừa, răn đe, ngăn chặn tình trạng gian lận thương mại trong kinh doanh tạm nhập, tái xuất...

Nên đọc