Ngày 3.12, PV Báo Lao Động đã vào vai khách đi tìm mua thuốc lá lậu. Thực tế cho thấy, ở TPHCM, nhan nhản khắp nơi đều bán thuốc lá lậu, từ bán lẻ… cho đến mua sỉ đều có!
Lén lút và… công khai
Sáng 3.12, chúng tôi đến đường Thống Nhất, quận Gò Vấp, chỉ từ giao lộ Phan Văn Trị vào Thống Nhất, hai bên đường hai dãy cửa hàng, tủ thuốc lá trưng bày cao ngất ngưởng nằm san sát nhau. Chúng tôi ghé một cửa hàng hỏi mua cây thuốc ba số bạc của Thái Lan. Chị bán hàng liếc quanh một vòng rồi nói nhanh: “Một trăm chín, anh mua mấy cây?” Tôi nói: “Chỉ mua một cây”.
Trong chốc lát đi vào bên trong nhà, chị bán hàng quay ra đưa cho tôi cây thuốc để trong chiếc túi nylon màu đen kịt. Tôi hỏi: “Ở đây mua vài chục cây có không, giá sỉ có bớt?” Chị bán hàng đáp: “Anh mua bao nhiêu mà không có, nhưng đặt cọc trước đi, mai quay lại lấy…”. Chị bán hàng còn cho biết, hàng để nơi khác, “chứ ở tủ chất đầy như vậy chỉ toàn là… vỏ”.
Chị bán hàng phân trần, dạo này sợ bị kiểm tra, để đối phó, nên tủ thuốc toàn là loại nội, còn hàng ngoại, nhập lậu có giá rẻ hơn thuốc nội, dân hút thuốc lại thích mua vì không có hình ảnh cảnh báo về sức khỏe… Tuy nhiên, tại nơi bán không để nhiều, vì sợ phạt.
Chiều cùng ngày, chúng tôi đến đường Nguyễn Thông, “chợ thuốc” trên đường Trần Quốc Toản, quận 3, hỏi mua thuốc lá ngoại nhập lậu. “Mặt hàng này” có sẵn nhưng mua số lượng lớn, hầu hết các cửa hàng đều không thể cung cấp ngay. Với số lượng lớn hơn 1.500 bao thuốc lá nhập lậu, hầu hết những người bán hàng đều lắc đầu và nghi ngại.
Lách luật
Với chiều dài hơn 3.000km biên giới giáp với các nước láng giềng, chạy qua 12 tỉnh thành cả nước, tình hình buôn lậu thuốc lá diễn biến ngày càng phức tạp. Năm 2013, buôn lậu thuốc lá gây thất thu ngân sách lên đến 6.653 tỉ đồng, thì năm 2014, theo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, Nhà nước lại thất thu ước tính lên đến 8.000 tỉ đồng. Bên cạnh đó, nạn buôn lậu thuốc lá diễn ra phức tạp, khắp nơi, đã khiến gần 7 triệu công lao động bị mất việc, do lượng lao động trong ngành bị mất việc.
Ông Vũ Văn Cường - Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam - cho rằng: “Để tăng cường tính răn đe, nên hạ số lượng đối tượng buôn lậu vận chuyển 500 bao thuốc lá lậu là bị truy tố hình sự, như hiện nay 1.500 bao mới bị truy tố hình sự là không phù hợp với tình hình diễn biến thực tế”.
Theo thống kê chưa đầy đủ của Bộ Công an, trên cả nước, từ năm 2012 đến tháng 9.2014, lực lượng công an đã phát hiện và bắt giữ 34.636 vụ buôn lậu thuốc lá, số thuốc lá nhập lậu bị bắt giữ lên tới 20.383.460 gói các loại, trong đó đã khởi tố 369 vụ, với 488 bị can.
Kết quả bắt giữ được 34.636 vụ, nhưng chỉ xử lý hình sự được 369 vụ, bởi các đối tượng “lách luật” xé lẻ, chia nhỏ số lượng hàng hóa khi vận chuyển nên chưa cấu thành tội phạm hình sự (vì quy định phải 1.500 bao thuốc lá mới khởi tố hình sự).
Thiếu tướng Nguyễn Đức Thịnh (Cục trưởng Cục C46, thuộc Tổng cục Cảnh sát Phòng, chống tội phạm - Bộ Công an): “Công tác kiểm tra, kiểm soát và xử lý hành vi kinh doanh thuốc lá điếu nhập lậu bị buông lỏng. Tại các địa bàn trọng điểm như TP.Hà Nội, TPHCM và các địa phương khác việc bán lẻ thuốc lá ngoại nhập lậu diễn ra công khai, nhưng ít bị kiểm tra, xử lý”.
Theo Lao động