4-4-2 đang là khắc tinh của Klopp và Liverpool

Nếu bạn nhìnkhoảnh khắc trước khi cuộc đối đầu với Atletico Madrid khép lại, Juergen Klopp đứng yên 1 chỗ và sau đó chắp tay phía sau lưng đi lại trong trạng thái bất lực thì có thể thấy, điều khiến ông băn khoăn nhất là làm cách nào để xuyên thủng hàng thủ có tổ chức và kỷ luật của đối thủ.

Hay nói cách khác, Klopp đã phải loay hoay tìm cáchphá sơ đồ 4-4-2 mà Atletico sử dụng ở trận lượt đi vòng 1/8 Champions League 2019/20 vào rạng sáng 19/2 và không thành công. Trước trận, Diego Simeone từng được hỏi ông có đổi chiến thuật khi đối đầu với Liverpool nhưng ông thầy người Argentina chỉ mỉm cười.

Đơn giản, Simeone đã nghiên cứu quá rõ những trận đấu mà Liverpool bất lực và nhận thấy sơ đồ 4-4-2 Atletico đang sử dụng sẽ phát huy tối đa tác dụng khi đối đầu đội bóng tấn công toàn diện như nhà ĐKVĐ Champions League.

4-4-2 trứ danh của Atletico

Sơ đồ 4-4-2 luôn có 2 tiền đạo thường trực ở bên phía phần sân đối phương, điều đó có nghĩa hàng tiền vệ và hậu vệ luôn có thể đưa bóng lên phía trước mà hoàn toàn yên tâm rằng sẽ có đủ nhân sự đón bóng. Không giống như sơ đồ chỉ có 1 tiền đạo cắm, 4-4-2 cho phép tiền đạo có thể lập tức tấn công về phía khung thành mà không cần đợi sự hỗ trợ của tiền vệ. Ở khoản này, Morata và Correalàm rất tốt khi gây áp lực lên hàng thủ của Liverpool.

4-4-2 yêu cầu bộ đôi tiền vệ cánh cũng như hậu vệ biên chơi rộng, dẫn đến đội bóng có thể đe dọa đối phương từnhững tình huống căng ngang từ 2 biên. Điều đó cũng buộc đối thủ phải điều hậu vệ biên ra sát đường biên dọc để chống lại các mối đe dọa. Từ đó, 2 tiền đạo trong sơ đồ 4-4-2 có thể khai thác khoảng trống giữa trung vệ và hậu vệ biên đối phương.

Như hình ảnh dưới đây là 1 ví dụ, chúng ta đều nhận thấy hàng thủ Liverpool bị hút hết về cánh phải (là cánh trái theo hướng tấn công của Atletico) qua đó để hổng bên cánh trái (hình tròn màu trắng). May cho Liverpool khi Andrew Robertson kịp phábóng trước khi Morata băng vào sút tung lưới Alisson.

Mộtđiểm mạnh nữa của 4-4-2 là đơn giản và dễ triển khai. Nhiều đội bóng khi gặp vấn đề với sơ đồ chiến thuật chính sẽ áp dụng một biến thể nào đó của 4-4-2, đặc biệt khi đối phương gây áp lực lớn khiến họ buộc phải lùi sâu về phần sân nhà để phòng ngự. Có 2 tiền đạo ở trên, 4-4-2 rất dễ để chuyển trạng thái từ phòng ngự sang tấn công và Atletico vốnlại rất giỏi trong chuyện này.

Sở dĩ Atletico có thể linh hoạt chuyển trạng trái là nhờ vào cặp tiền vệ trung tâm Partey - Saul. Ở trận gặp Liverpool, Partey của Atletico "cân" cả hàng tiền vệ Liverpool nhờ lối chơi giàu sức mạnh nhưng cũng rất tinh tế. Cầu thủ người Ghana dứt điểm nhiều nhất bên phía Atletico (3), rê bóng nhiều thứ 3 toàn trận (sau Saul và Fimino), tắc bóng nhiều nhất (5), và tranh chấp nhiều thứ hai (3, sau Joel Gomez - 7).

Bên cạnh một Partey dũng mãnh là một Saul tinh quái với những tình huống chạm bóng khéo léo cùng những cơ hội mở cho các đồng đội.Nếu để so sánh, Saul ăn đứt 3 tiền vệ của Liverpool ở trận này gồm Henderson - Fabinho - Wijnaldum. Như ở khoản rê bóng, Saul có 5 lần thành công còn Fabinho, Henderson và Wijnaldum đều là con số 0 tròn trĩnh.

Cự ly đội hình mà Simeone tạo ra thực sự rất kỷ luật và không hề có một chút sơ hở nào cho các vị khách khai thác. Đó là lý do lớn nhất khiếnbộ ba Mane-Firmino-Salah đã chơi một trong những trận tệ nhất của họ ở mùa giải này (Salah và Mane đều phải rời sân, điều rất ít khi xảy ra trước đây).

Liverpool rất ngại gặp đối thủ đá 4-4-2

Không phải chờ tới khi gặp Atletico mà với những đối thủ ưa dùng sơ đồ 4-4-2, Liverpool luôn đá như "gà mắc tóc". Liverpool từng thua Napoli đến 3 lần, kể cả khi được đá trên sân nhà Anfield. Lý giải về việc Napoli vượt qua Liverpool vào tháng 11/2019, HLV Carlo Ancelotti từng giải thích cách dùng chiến thuật 4-4-2 để ngăn chặn đối thủ như thế này: "Chúng tôi chỉ thay đổi cầu thủ, còn cấu trúc đội hình thì vẫn được giữ nguyên. Di Lorenzo chơi rộng bên phía cánh phải khi chúng tôi có bóng và thường lui về hỗ trợ phòng thủ cùng các tiền vệ khi Napoli đá phòng ngự. Liverpool là một tập thể mạnh nhưng họ có thể bị đối phương kiểm soát nếu bị ép phải chơi bóng trong không gian hẹp".

Và thất bại trước Atletico cho thấy phân tích của Ancelotti là hoàn toàn chính xác. Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà cả 2 thất bại của đội hình chính Liverpool ở mùa giải này (không tính trận thua Aston Villa 0-5 của đội U23) đều là trước những đối thủ đá 4-4-2, Atletico và Napoli. Thậm chí, mùa giải mà Liverpool lên ngôi vô địch 2018/19, họ cũng bất lực trong nỗ lực giải mã sơ đồ 4-4-2 của Ancelotti trên sân San Paolo với thất bại 0-2.

Khi bị bóp nghẹt không gian, các cầu thủ Liverpool gần như đánh mất sự sáng tạo. Cầu thủ được coi là sáng tạo nhất trong lối chơi của họ là hậu vệ phải Trent Alexander-Arnold đã có một trong nhữngtrận đấu kém nhất ở mùa giải này. Anh gần như vô hại trước Lemar và Vrsaljko. Vào lúc Liverpool khó khăn nhất, Klopp lại rút Sadio Mane ra khỏi sân và thay bằng tiền đạo "công nhân" Divock Origi càng làm cho lối chơi của Liverpool thêm "nhạt" bởi những Jordan Henderson và Wijnaldum đều chỉ giỏi dọn dẹp hơn là tạo ra các pha bóng tấn công có ý đồ.

Tất nhiên, như Klopp nói thì việc thua 0-1 ở lượt đi chỉ là kết quả tạm thời của hiệp 1. Phía trước Liverpool và Atletico còn 90 phút ở Anfield, rất khó để khẳng định điều gì chắc chắn vào thời điểm này. Nhưng có mộtđiều khiến 19 HLV ở Ngoại hạng Anh khấp khởi hy vọng, đólà nếu muốn chặn Liverpool, hãy cứ học Napoli và Atletico cách sử dụng sơ đồ 4-4-2.