Cầu thủ trở thành "nô lệ" của lịch thi đấu dày đặc

Đã gần một phần tư thế kỷ kể từ Sepp Blatter, khi đó là tổng thư ký của FIFA, tuyên bố quyết tâm của ông về việc giải quyế vấn đề “áp lực thi đấu”. Tháng 12/1995 ông này phát biểu với vẻ mặt đầy nghiêm trọng: “Chúng ta phải chăm sóc các cầu thủ vì lợi ích của môn thể thao này.
Càng ngày càng có quá nhiều giải đấu và điều tồi tệ nhất là nó cuốn mọi CLB và cầu thủ vào vòng xoáy của nó. Các cầu thủ hàng đầu đều bị mệt mỏi. Có nhiều cân nhắc về luân lý và đạo đức đang bị đe dọa. Chúng ta không được đặt tỉ lệ phủ sóng của truyền hình lên hàng đầu. Chúng ta không thể bán linh hồn của bóng đá”.

Nhưng trong khoảng thời gian từ 1998 đến 2015, nhiệm kỳ chủ tịch FIFA của người đàn ông này, chúng ta lại cảm thấy linh hồn của bóng đá đó luôn sẵn sàng được bán cho người trả giá cao nhất miễn là nó giúp Blatter duy trì được cái ghế quyền lực và béo bở của mình.

Linh hồn của bóng đá, những cân nhắc về luân lý và đạo đức đâu rồi, thưa ngài Blatter? Chính dưới thời Blatter thao túng FIFA, VCK World Cup được mở rộng từ 24 lên 32 đội (bắt đầu từ France’98). Ông ta cũng thông qua sự hình thành của Confederations Cup. Số trận thi đấu giữa các ĐTQG tăng lên mạnh mẽ, song Blatter coi đó là bình thường, đồng thời liên tục chỉ trích việc các CLB ở châu Âu phải thi đấu quá nhiều.

Hai mươi bốn năm, người kế nhiệm ghế chủ tịch FIFA Blatter là Gianni Infantino đã có một cách tiếp cận khác. World Cup 2022 tại Qatar, sẽ bị siết chặt trong 28 ngày.

Ngoài ra, ông muốn World Cup tương lai được mở rộng từ 32 đội lên 48. Infantino cũng đã đẩy mạnh kế hoạch mở rộng Club World Cup từ 7 CLB lên 24 CLB, với một giải đấu dự kiến sẽ diễn ra tại Trung Quốc vào mùa Hè 2021. Đừng bận tâm đến chất lượng, chỉ cần thấy sự tăng trưởng doanh thu của miếng bánh bản quyền truyền hình và marketing.

Ngoài ra, UEFA, cha đẻ của giải Nations League xuất hiện vào năm 2018, cũng đang tìm cách mở rộng Champions League, với lịch thi đấu 4 trận 1 ngày từ năm 2024 trở đi. Đó là một quyết định dựa trên mong muốn ngày càng có nhiều màn tỉ thí giữa những CLB mạnh nhất để hút nhiều tiền hơn từ các hãng truyền hình và các đối tác thương mại.

Hiện tại, một đội lọt vào vòng bảng, sẽ phải thi đấu 13 trận nếu muốn vô địch Champions League. Theo kế hoạch mới, con số đó sẽ tăng lên 17 trận và điều này chẳng giống với những gì mà các CLB lớn mong muốn.

Klopp đang phản đối mạnh mẽ việc bóc lột cầu thủ

Trong những năm gần đây, chúng ta đã nghe các HLV hàng đầu phàn nàn ngày càng mạnh mẽ hơn về áp lực dồn lên các cầu thủ hàng đầu. Sir Alex Ferguson và Arsene Wenger đã nói ra rả về điều này trong nhiều năm. Pep Guardiola và Jurgen Klopp tỏ ra bất bình hơn về vấn đề này ở mỗi mùa giải.

“FIFA quyết định mọi việc mà không bàn thảo với UEFA. UEFA quyết định mọi thứ mà không nói chuyện với FIFA. Họ làm cho Champions League phình ra và không bên nào nói chuyện với nhau. Họ không nghĩ gì đến quyền lợi của cầu thủ”, HLV Klopp bức xúc.

Đó là lý do tại sao một cơn bão đang hình thành. Liên minh cầu thủ toàn cầu (FIFPro) ngày càng tích cực trong vấn đề này. Trong một báo cáo chi tiết được công bố vào mùa Hè 2019, có tên là “Giới hạn”, FIFPro đã cảnh báo rằng việc yêu cầu các cầu thủ thi đấu quanh năm là không bền vững.

Rõ ràng, nó ám chỉ kế hoạch mở rộng, gia tăng các giải đấu vào lịch thi đấu của FIFA và UEFA . Những cầu thủ ưu tú trên toàn cầu, đã phải đối mặt với tình trạng thi đấu quá tải nghiêm trọng, thứ đe dọa không chỉ đến thành tích thi đấu, mà còn cả sự nghiệp và sức khoẻ của cầu thủ”, trích báo cáo.

Báo cáo này lấy Son Heung-min làm ví dụ. Từ ngày 25/5/2018 đến ngày 13/6/2019, ngôi sao này đã đá ít nhất 78 trận, trong đó 53 trận cho Tottenham và 25 trận cho ĐT Hàn Quốc. Son Heung-min không thể né tránh những trận đấu đó khi Tottenham lọt vào trận chung kết Champions League, cũng như khi ĐT Hàn Quốc tham dự Á Vận Hội và VCK Asian Cup cùng trong năm 2019. Anh cũng ra sân trong 5 trận giao hữu của Tottenham và chỉ được nghỉ hè đúng 22 ngày.

Đó cũng là câu chuyện tương tự của ngôi sao Sadio Mane (Liverpool). Anh đã chơi 70 trận trong khoảng thời gian 14 tháng, đỉnh cao là trận chung kết VCK CAN 2019 ở Ai Cập. Báo cáo của FIFPro cũng cho biết, Mane cũng chỉ có 22 ngày nghỉ sau VCK World Cup 2018 nhưng vẫn còn nhiều hơn trong năm 2019.

Mùa Hè 2019, anh đã thi đấu trận chung kết CAN vào ngày 19/7, được nghỉ 16 ngày (bao gồm cả chuyến bay từ Cairo đến Senegal để thăm gia đình) và trở lại tập huấn trước mùa giải tại Liverpool vào ngày 5/8. Bốn ngày sau đó, anh vào sân thay người trong trận mở màn Premier League trước đối thủ Norwich City.

FIFPro cho rằng, lý tưởng nhất, cầu thủ phải được nghỉ ngơi tối thiểu 14 ngày trong kỳ nghỉ Đông và từ 28 đến 42 ngày trong kỳ nghỉ Hè. Họ thậm chí còn đề nghị việc không để cầu thủ phải thi đấu nhiều hơn 55 trận trong một mùa giải. Vincent Kompany, thành viên của hội đồng FIFPro, khẳng định: “Chúng ta phải làm như thế, trước khi họ định bắt cầu thủ đá 100 trận mỗi mùa”.

Trong báo cáo thường niên của Hiệp hội các CLB bóng đá châu Âu (ECA) năm 2016, chủ tịch của Bayern Munich là Karl-Heinz Rummenigge, đã thúc giục FIFA và UEFA suy nghĩ thấu đáo về việc mở rộng quy mô của các giải đấu.

Ông cảnh báo rằng: “Các cầu thủ đã bị quá tải và chúng ta không thể cho phép lợi ích tài chính và chính trị của FIFA và UEFA gây nguy hiểm cho sức khỏe của họ”. Trên hết, ông cảnh báo việc mở rộng VCK World Cup và EURO sẽ làm giảm chất lượng chuyên môn.

Nhưng 4 năm sau, ECA, dưới sự chủ trì của Andrea Agnelli, lại đang thúc đẩy mạnh mẽ cho một Champions League có quy mô hơn, đặc biệt là nhằm đảm bảo có nhiều hơn những giữa các CLB lớn nhất. Agnelli đề xuất rằng, để có chỗ cho điều này, các giải đấu trong nước nên được cắt bớt.

Premier League đã phản đối kế hoạch đó một cách đúng đắn, nhưng họ cũng có tội khi đặt lợi ích thương mại lên trước mọi cân nhắc. Kế hoạch ban đầu của họ, khi giải VĐQG đổi thành Premier League, chỉ có 18 CLB tham dự chứ không phải 20.

Đây chính xác là những gì Klopp đã nói về UEFA và FIFA: “Niềm tin kiêu ngạo này khiến họ có thể tiếp tục mở rộng các giải đấu hàng đầu của riêng mình và hy vọng mọi người sẽ xếp hàng mua vé”.

Klopp, giống như rất nhiều HLV khác, cảm thấy rằng các trận đá lại FA Cup và bán kết Carabao 2 lượt nên được hy sinh. Nhưng những thay đổi như vậy sẽ hầu như không tạo ra sự khác biệt với lịch thi đấu đã dày đặc hay không bận tâm đến lịch trình mới mà Infantino, Agnelli đang cố thực hiện.

Cầu thủ có xu hướng bỏ qua các cuộc tranh luận và chấp nhận thi đấu. Đối với tất cả các mối quan tâm về khối lượng công việc của cầu thủ, Son và Mane đã làm sáng tỏ vấn đề. Đó là một sự nghiệp ngắn nhưng nó cực kỳ sinh lợi cho những cầu thủ ở cấp độ ưu tú.

Cả hai đã chơi trong trận chung kết Champions League tháng 6 năm ngoái. Cả hai thưởng thức nhiệm vụ và trách nhiệm của mình cho ĐTQG. Không ai yêu cầu HLV phải cho mình được nghỉ ngơi dài hơn, tiền đề để bắt đầu một cuộc cách mạng.

Tuy nhiên, cơn bão đó đang hình thành. FIFPro đã báo cáo một tinh thần đoàn kết lớn hơn giữa những cầu thủ hàng đầu so với trước đây. Sự quan ngại của Vincent Kompany đã được ủng hộ bởi hậu vệ Giorgio Chellini (Juventus và ĐT Italia) và thủ môn Rui Patricio (Wolverhampton và ĐT Bồ Đào Nha). “Nếu muốn chúng tôi thi đấu tốt nhất, chúng tôi cần được bảo vệ khỏi lịch thi đấu quá dày”, Chellini nói trong bản báo cáo “Giới hạn”.

Những vấn đề này sẽ không biến mất. Cầu thủ được thưởng rất nhiều nhưng có giới hạn phải được đặt ra cho họ. Sẽ có những cầu thủ đá xong trận chung kết Champions League vào ngày 30/5/2020, lập tức quay về ĐTQG để tham gia VCK EURO hay Copa America, những giải đấu chỉ kết thúc vào ngày 12/7.

Chắc chắn một số cầu thủ khác sẽ được triệu tập lên ĐTQG để thi đấu tại Thế Vận Hội, diễn ra từ ngày 22/7 đến ngày 8/8. Và đó cũng là lúc Premier League khởi tranh. Nó càng trở nên khắc nghiệt hơn ở mùa sau, khi giải Club World Cup 2021 gồm 24 đội sẽ diễn ra từ ngày 17/6 đến ngày 4/7.

"Nói chung, tôi thích ý tưởng này”, Juergen Klopp nói về triển vọng mở rộng của giải Club World Cup, “ nhưng sau đó chúng ta phải hủy một giải đấu khác. Chúng ta không thể chỉ thêm hết giải đấu này đến giải đấu khác. Đấy không thể là điều hợp lý”.

Không thể, đó là lý do tại sao xuất hiện sự mâu thuẫn lớn về nhu cầu của các CLB, các ĐTQG, các giải đấu, các LĐBĐ… Sự căng thẳng đang gia tăng trên toàn bộ hệ thống bóng đá toàn cầu.

Trong nhiều năm, định hướng tương lai của bóng đá thế giới đã bị chỉ trích đằng sau cánh cửa đóng kín bởi những người có lợi ích thương mại hoặc chính trị thuần tuý. Sớm hay muộn, sẽ có một phản ứng dữ dội - nếu không phải bởi các ngôi sao sân cỏ thì chắc chắn bởi các CLB trả lương cho họ.