Sự tương phản giữa Arteta và Mourinho

Suốt bao năm qua, Jose Mourinho được xem là một biểu tượng phòng ngự. Vậy mà giờ đây, đội Tottenham của ông dẫn đầu Premier League nhờ hơn về hiệu số bàn thắng - bại so với “biểu tượng tấn công” Liverpool! Ngược lại, Arsenal của Mikel Arteta gây thất vọng không chỉ vì vị trí số 14 trên bảng xếp hạng. Nói đến Arsenal là phải nói đến lối chơi đẹp mắt, thiên về tấn công, như một thương hiệu rõ ràng. “Thương hiệu” này giờ chỉ ghi được 10 bàn sau 10 vòng đấu - chỉ hơn đúng 3 đội đang nằm trong nhóm rớt hạng. Hãy bắt đầu từ chi tiết quan trọng này.

Không sút thì không ghi bàn - ngay cả cách giải thích “vỡ lòng” này cũng đã là đúng, với Arsenal hiện thời. Họ đang đứng thứ 17 ở Premier League về số lần tung cú dứt điểm. Tất nhiên, người ta không thể hài lòng với suy luận đơn giản như thế. Vậy, đây là cái nhìn tiếp theo: lối chơi của Arsenal không thể dẫn đến hệ quả là có nhiều cơ hội sút bóng. Chân sút chủ lực Pierre-Emerick Aubameyang bỗng trở nên “vô dụng” kể từ khi ký hợp đồng mới, với mức lương khủng. Nhưng dù có bao nhiêu chân sút đáng gờm cũng vậy: lấy đâu ra cơ hội để họ tung cú dứt điểm?

Trong tổng số 440 đường chuyền của tiền vệ Granit Xhaka ở Premier League mùa này, chỉ có 9 đường chuyền đưa bóng vào khu cấm địa đối phương (2%), 65 đường chuyền đưa bóng vào 1/3 phần sân cuối cùng (15%). Người đá cặp tiền vệ trung tâm với Xhaka trong trận đấu gần đây nhất ở Premier League là Dani Ceballos xem ra lại còn tệ hơn trong thống kê này: chỉ có 58 trong tổng cộng 468 đường chuyền đưa được quả bóng vào 1/3 phần sân cuối cùng (12%).

Nhìn chung, Arsenal triển khai bóng vừa lâu, vừa kém hiệu quả. Tính bình quân, các pha tấn công của Arsenal chỉ đưa được quả bóng lên trên xa hơn 8 đội khác, và nhanh hơn 2 đội khác trong toàn giải. Đấy là cách chơi, chứ không phải cầu thủ Arsenal kém về kỹ năng chuyền bóng. Nếu chỉ so sánh các đường chuyền trên sân nhà thì Arsenal chuyền bóng... tuyệt vời - chỉ thua mỗi 2 đội. Nhưng họ lại đứng thứ 16, khi so sánh những đường chuyền ở 1/3 phần sân cuối cùng. Khi nói về lối chơi, thì vai diễn “tội đồ” thuộc về HLV chứ còn ai nữa?

Trái ngược với Arsenal, Tottenham mùa này thành công rực rỡ là chuyện miễn bàn rồi. Chỉ cần nói thêm: “tác quyền” trong thành công bất ngờ này đương nhiên thuộc về HLV Mourinho. Bởi Tottenham dẫn đầu Premier League vì những dấu ấn rõ rệt trong cách chơi, tóm lại là vì vai trò HLV của Mourinho. Harry Kane và Son Heung-min là những gương mặt... cũ rích. Chỉ riêng cặp tiền đạo này đã ghi tổng cộng 16 bàn, kiến tạo 11 bàn (hãy so sánh với 10 bàn của nguyên đội Arsenal). Người ta có thể nói cả ngày về những nét mới của Kane mùa này.

Mourinho biến gương mặt cũ Harry Kane thành một ngôi sao gần như mới mẻ hoàn toàn, thậm chí là mẫu trung phong xưa nay chưa từng xuất hiện. Rất nhiều cầu thủ khác ở Tottenham cũng đã “lột xác”, theo chiều hướng tích cực. Tanguy Ndombele mùa trước là “đồ bỏ”, nay đang diễn vai ngôi sao. Eric Dier hoặc Serge Aurier cũng đều khác hẳn. Son Heung-min càng miễn bàn. Nhìn vào bề mặt, chỉ ra những chỗ thành công của Tottenham thì quá đơn giản.

Thuyết phục hơn một tí, giới chuyên môn cũng đã mổ xẻ rất nhiều về lối chơi dẫn đến những thành công ấy. Nhưng trên hết, Mourinho thành công nhờ ông thuyết phục được các cầu thủ Tottenham tin vào phương pháp của mình. Không làm được cái điều tưởng như đơn giản này, thì mọi quan điểm, triết lý ưu việt đều sẽ trở nên vô ích. Dễ gì bảo một trung phong chuyên ghi bàn như Kane chuyển sang công việc kiến tạo. Dễ gì “đả thông tư tưởng”, để một “vai chính” trong cuộc tin rằng anh ta vẫn có thể thành công, vẫn được xem là cầu thủ hay nhất trên sân, mà không nhất thiết phải trực tiếp thể hiện mình. Trong trận thắng “đại địch” Man City, Kane thậm chí không cần chạm bóng, để được xem là đã góp công quan trọng trong một pha ghi bàn!