Để nông sản có đầu ra bền vững

TP.HCM đang chủ trương tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp, phát triển nông nghiệp đô thị hiện đại, hiệu quả, bền vững.

Trong đó, các sản phẩm chủ lực là những nhóm sản phẩm chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu giá trị sản xuất của ngành nông nghiệp thành phố và có xu hướng phát triển ổn định, có tiềm năng mở rộng thị trường, sản xuất giống cung cấp cho thành phố và các địa phương khác.

Đó cũng là những sản phẩm có điều kiện tham gia các chuỗi liên kết và cung ứng, chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu mang lại lợi nhuận, giá trị tăng cao, giúp nông dân làm giàu bền vững và góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế - xã hội của thành phố.

Nông sản trên địa bàn TP.HCM có tiềm lực phát triển mạnh mẽ (Ảnh: TL)

Tuy nhiên, có một nghịch lý là trong khi sản lượng nông sản sản xuất ra chưa đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng của người dân thành phố nhưng nhiều nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp lại đang gặp khó trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm của mình.

Về vấn đề này nhiều chuyên gia cho rằng, nông sản TP.HCM không tìm được nguồn ra đảm bảo vì chậm thay đổi về mẫu mã - bao bì, không đăng ký chất lượng sản phẩm theo chuẩn, chưa quan tâm đến quảng bá sản phẩm...

Ông Nguyễn Tuấn - Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư Thương mại TP.HCM (ITPC) cho biết, TP.HCM là thị trường tiêu thụ sản phẩm nông sản lớn nhất cả nước, là đầu mối xuất khẩu các mặt hàng nông sản của nhiều tỉnh, thành.

Tuy nhiên thời gian qua, việc tìm đầu ra cho nông sản ở các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác đều do người sản xuất "tự bơi". Trong khi đó, sức ép cạnh tranh của hội nhập ngày càng cao khiến nhiều nông sản Việt “lép vế” trước nông sản ngoại nhập.

Trong bối cảnh đó, ông Tuấn đưa ra giải pháp là kết nối chuỗi liên kết sản xuất, phân phối, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp theo quan hệ cung cầu và định hướng hàng hóa là giải pháp quan trọng giúp ngành nông nghiệp phát triển bền vững. Từ đó đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho người sản xuất và đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng.

Theo ông Tuấn, muốn xây dựng được chuỗi liên kết hiệu quả, người sản xuất phải tìm hiểu nhu cầu, xu hướng của thị trường trước khi sản xuất chứ không phải cứ sản xuất xong rồi mới đi tìm đầu ra. Đồng thời phải đảm bảo chất lượng hàng hóa như cam kết với khách hàng bằng việc áp dụng các mô hình, công nghệ mới vào sản xuất.

Trong khi đó, nhà phân phối phải có chính sách hỗ trợ và cam kết tiêu thụ sản phẩm, cung cấp thông tin và tư vấn cho người sản xuất để có sản phẩm đáp ứng đúng nhu cầu thị trường.

Về phía nhà nước, cần thực hiện hiệu quả việc quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm cũng như triển khai có hiệu quả các chương trình kết nối, xúc tiến thương mại, phát triển thị trường cho nông sản, không chỉ ở thị trường trong nước mà còn xuất khẩu ra nước ngoài.

Muốn xây dựng được chuỗi liên kết hiệu quả, người sản xuất phải phải đảm bảo chất lượng hàng hóa bằng việc áp dụng các mô hình, công nghệ (Ảnh: TL).

 

Ở một góc nhìn khác, ông Nguyễn Nhật Trường, Trưởng bộ phận thu mua nông sản của Liên hiệp Hợp tác xã thương mại TP.HCM (Saigon Co.op), cho rằng việc lựa chọn sản phẩm hàng nông sản vào các siêu thị, đại lý hiện nay rất khắt khe.

Đơn cử như việc lựa chọn sản phẩm của Saigon Co.op ưu tiên lựa chọn các sản phẩm được sản xuất trên địa bàn để tiết kiệm thời gian, chi phí vận chuyển. Tuy nhiên việc hợp tác còn vẫn gặp một số khó khăn như sản phẩm nông nghiệp thường bị ảnh hưởng yếu tố thời vụ, thời tiết, đặc biệt vào mùa mưa các hợp tác xã, doanh nghiệp không đủ sản lượng cung ứng.

Các hợp tác xã, doanh nghiệp còn chậm trong việc tiếp cận, tăng cường đầu tư việc nghiên cứu sản phẩm mới, sơ chế sản phẩm, đóng gói, các hoạt động chăm sóc và hỗ trợ bán hàng.

Do đó, Saigon Co.op đề xuất các hợp tác xã, doanh nghiệp nuôi trồng ngoài việc chọn lọc sản phẩm đầu tư theo xu hướng tiêu dùng thì nên phân khu vực nuôi trồng ra thành vườn nhỏ để kinh doanh cho kênh siêu thị. Qua đó khắc phục tình trạng yêu cầu siêu thị thu mua cả vườn với sản lượng lớn một lần, chưa phù hợp với nhu cầu của kênh phân phối lẻ.

Trong khi đó, ông Nguyễn Phúc Khoa, Phó Tổng Giám đốc Công ty Thương mại Sài Gòn TNHH Một thành viên (Satra), đơn vị quản lý kinh doanh chợ đầu mối Bình Điền chia sẻ, TP.HCM là một thị trường tiêu thụ lớn và có mạng lưới phân phối lại cho các tỉnh, thành khác trong cả nước cũng như xuất khẩu. Cho nên phải xác định đây là một thị trường khó tính, có sức cạnh tranh và yêu cầu cao về tiêu thụ. Vì vậy, giá cả - chất lượng – mẫu mã vẫn giữ vai trò tiên quyết trong việc đưa hàng vào chợ Bình Điền.

Ông Nguyễn Phúc Khoa khẳng định, nông sản đi vào các chợ đầu mối thật sự không quá khó. Vấn đề là sự minh bạch về thông tin trong sản xuất, chất lượng tốt, số lượng phải đảm bảo, nguồn cung ứng phải đầy đủ và ổn định.

"Do đó, việc thay đổi phương thức canh tác, hướng đến sản xuất quy mô lớn, theo mô hình liên kết chuỗi cần được hộ nông dân, hợp tác xã và địa phương triển khai một cách hiệu quả để đảm bảo sản phẩm nông nghiệp chủ lực nói riêng, nông sản nói chung có đầu ra ổn định, mang lại hiệu quả kinh tế cao", ông Khoa khẳng định.