Lộ trình tăng giá điện cần ít tác động đến đời sống, sản xuất, kinh doanh

Ông Phan Chí Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhận định: "Trong nỗ lực của nhà phân phối, nhà sản xuất cố gắng nhằm giảm giá mua điện thì lại ảnh hưởng đến nhà sản xuất điện và về lâu dài, không thúc đẩy nhà sản xuất điện, ảnh hưởng đến an ninh, ổn định cung ứng điện".

Theo các chuyên gia để giải quyết tính trạng đã đến lúc chúng ta cần phải tính đúng, tính đủ giá thành điện. Bởi nguyên tắc chung của điều hành giá điện là phải bảo đảm bù đắp chi phí sản xuất hợp lý, hợp lệ. Khi làm được điều này không chỉ giảm lỗ cho ngành điện mà việc thu hút đầu tư để phát triển nguồn lưới điện cũng thuận lợi hơn.

"Do EVN có gặp khó khăn về tình hình tài chính dẫn đến việc các dự án của tư nhân về mua điện cũng bị nợ và gây khó khăn rất nhiều cho các nhà đầu tư. Và nếu chúng ta không có động thái điều chỉnh giá điện phù hợp dẫn tới gây khó khăn cho EVN trong câu chuyện chi trả cho các nhà đầu tư đã bỏ tiền ra và vận hành hệ thống", TS Hà Đăng Sơn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh cho biết.

Thực tế hiện nay, cơ cấu sản xuất và cung ứng điện hiện nay thì các nhà máy của EVN chỉ đáp ứng được khoảng 30% nhu cầu điện năng. Còn lại là các nhà máy thuộc các tập đoàn như PVN, TKV và các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Do đó, cần phải có một cơ chế điều chỉnh giá điện đảm bảo đúng và đủ.

Ông Nguyễn Thế Hữu - Phó Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công Thương thông tin: "Bộ Công Thương đã trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 05 về "Cơ chế điều chỉnh giá bán điện bình quân". Trong đó quy định cơ chế điều chỉnh giá có lên, có xuống, có tăng, có giảm và thời hạn điều chỉnh trong 3 tháng. Như vậy tạo điều kiện cho việc điều chỉnh giá điện tiệm cận với sự thay đổi có yếu tố đầu vào, phản ánh sát với biến động chi phí".

Ngày 10/10, Bộ Công Thương đã công bố kết quả kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Theo đó, do chi phí sản xuất điện vẫn cao hơn giá bán lẻ bình quân khiến năm 2023 EVN lỗ gần 22.000 tỷ đồng từ sản xuất kinh doanh điện.

Cũng tại buổi tọa đàm, các chuyên gia đều cho rằng nếu chúng ta tiếp tục duy trì giá điện mức thấp thì hậu quả là không thu hút đầu tư cho ngành điện. Đồng thời, không có động lực nào cho doanh nghiệp để sử dụng năng lượng tiết kiệm, thay đổi công nghệ.

Ngoài ra, cần phải nhanh chóng sửa cơ chế chính sách giá điện trong Luật Điện lực. Đảm bảo nguyên tắc các thông số về điều hành giá như thế nào, quy trình điều hành giá ra sao... phải rất mạch lạc, minh bạch.