Sơn La: Nhất nhãn, nhì chanh

Ở miền xuôi, mỗi gia đình nông dân thu nhập cỡ 100 triệu/năm đã là ao ước thì ở vùng núi Sơn La, nông dân có đất trồng cây ăn quả, thu nhập 300 - 500 triệu/năm không phải là điều xa lạ. Chanh leo, một cây trồng chỉ mới bén duyên với Sơn La vài năm gần đây, nhưng đã nhanh chóng bứt phá về diện tích, mang lại thu nhập khá cao và ổn định cho người trồng.

Chiềng Sơn, một xã vùng sâu của huyện Mộc Châu với đa số người dân ở đây đến từ các tỉnh miền xuôi lên xây dựng vùng kinh tế mới từ thập niên 90 của thế kỷ trước. Chè là cây trồng đã gắn bó với người dân ở đây nhiều thập kỷ qua, vốn trước kia là vùng nguyên liệu của Nông trường chè Chiềng Ve (nay là Cty CP chè Chiềng Ve). Cây chè đến nay mỗi năm vẫn mang lại cho người dân ở đây bình quân thu nhập từ 40 - 50 triệu đồng/ha, nhưng vài năm trở lại đây, nó cũng đang lung lay vị thế kể từ khi cây chanh leo có mặt. Một HTX liên kết với Cty CP Nafoods Tây Bắc để trồng chanh leo cũng đã được thành lập ở đây năm 2017.

Chanh leo, một cây trồng mới đang khẳng định chỗ đứng tại Sơn La

Ông Nguyễn Văn Mão, Giám đốc HTX Hoàng Sơn (tiểu khu I, xã Chiềng Sơn) cho biết, dù mới chỉ thành lập gần 2 năm với diện tích chanh leo ban đầu chỉ khoảng 8ha, tới nay, HTX liên kết với Nafoods Tây Bắc đã mở rộng diện tích chanh leo lên khoảng 25ha. Ông Mão bảo, chanh leo tưởng trồng chơi mà ăn thật! Năm 2017, lần đầu ông biết tới cây chanh leo, được Cty Nafoods Tây Bắc hỗ trợ giống trả chậm, hướng dẫn kỹ thuật trồng. Chỉ với 150 gốc chanh leo được ông trồng ở các diện tích “đầu thừa đuôi thẹo” xen với đồi chè, nhưng năm 2017 đã cho thu hoạch 6 tấn quả, được Cty Nafoods Tây Bắc ký hợp đồng bao tiêu với giá bình quân 15.000 đồng/kg, thu về không dưới 80 triệu đồng. Năm nay, gia đình ông đã mở rộng thêm 400 gốc chanh leo, số hộ trong HTX đã tăng lên 35. Không chỉ có HTX, chanh leo đang được hàng trăm hộ dân tại Chiềng Sơn mở rộng diện tích...

Có mặt tại Sơn La vào cuối năm 2016, đến nay, Cty CP Nafoods Tây Bắc đã nhanh chóng liên kết với trên 20 HTX và tổ hợp tác trên toàn tỉnh Sơn La để trồng chanh leo với tổng diện tích (đến tháng 7/2018) xấp xỉ 1.500ha, tương đương với khoảng 6.000 hộ dân tại tỉnh này. Một NM chế biến sản phẩm chanh leo cũng đã được xây dựng, dự kiến đi vào hoạt động từ tháng 9/2018 để XK các sản phẩm chanh leo sang các thị trường lớn như EU, Hàn Quốc... Một chiến lược đưa chanh leo thành cây ăn quả chủ lực của tỉnh đã được Sơn La và Cty đặt ra, nâng diện tích chanh leo toàn tỉnh Sơn La lên quy mô lớn nhất cả nước với khoảng 5.000ha vào năm 2020.