Thứ trưởng Bộ Công Thương khẳng định: dự án bauxite khả thi

 

Ông Bùi Quang Chuyện - Phó vụ trưởng Vụ công nghiệp nặng Bộ Công thương cho biết, khai thác chế biến bauxite là lĩnh vực đầu tư hoàn toàn mới ở Việt Nam. Hiện nay Chính phủ đang chỉ đạo, chúng ta đang thí điểm 2 dự án Tân Rai - Nhân Cơ, giao Bộ Công thương rà soát, xem xét lại các cơ chế, chính sách pháp luật trên cơ sở đó đề xuất bổ sung cho hợp lý. Thời gian qua Bộ Công thương đã tiến hành đề xuất về chính sách thuế và phí đối với 2 dự án này

 

Về Thuế, Để sản xuất 1 tấn alumin phải sử dụng 5,5 - 6 tấn bauxite nên sản xuất bauxite sang alumin là quá trình chế biến theo quy định Luật thuế giá trị gia tăng năm 2008. Sản phẩm xuất khẩu nếu là tài nguyên khoáng sản được chế biến thành thì được áp dụng thuế xuất VAT 0%. Nếu chưa chế biến thành sản phẩm khác thì thuộc đối tượng chưa chịu thuế VAT. Như vậy, đối với sản xuất alumin chế biến từ bauxite có thể khẳng định đây là khoáng sản đã được chế biến và Bộ Công thương đề xuất VAT là 0%.   .

 

Đề xuất phí môi trường đối với bauxite đang áp dụng theo cơ chế hiện hành là là 30-50 nghìn đồng/m3 tương đương giá thành khai thác bauxite nguyên khai, gấp 20-30 lần khai thác đất đá. Như vậy mức phí này Bộ Công thương cho rằng chưa phù hợp. Khai thác 1 tấn bauxite chỉ mất 30-50 nghìn đồng, nếu áp phí môi trường 30-50 nghìn thì phí môi trường bằng mức phí khai thác. Thông thường với các sản phẩm khác, mức khí môi trường khoảng 5-10% nên Bộ Công thương đề xuất áp dụng phí môi trường khoảng 10% giá thành khai thác. 

 

Đề xuất về hỗ trợ bồi thường trong khai thác mỏ, đối với diện tích dự án Nhân Cơ khoảng 50 - 60 ha và những khoáng sản mỏng khoảng 70-100 hec-ta, như vậy tổng số khoảng 150-170 hec-ta. Khai thác bauxite thời gian khai thác nhanh và thời gian hoàn thổ nhanh, từ 3-5 năm. Trong dự án tính toán đời dự án  là 50 năm nhưng thời gian sử dụng chỉ sau 3-5 năm người dân có thể khai thác được. Chính vì vậy Bộ Công thương đề xuất không chi trả bồi thường mặt bằng theo quy định hiện hành mà chọn giải pháp để nhà đầu tư thỏa thuận với người dân chỉ đền bù tài sản hoa màu có trên đất đồng thời thuê lại đất của người dân và người dân sau 5 năm có thể sử dụng lại đồng thời giảm thuế đất đang áp dụng hiện hành. 

 

Với trách nhiệm của Bộ Công thương được Chính phủ giao xem xét đánh giá, rà soát 2 dự án thí điểm nếu thấy điều gì chưa phù hợp báo cáo với Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành xem xét rà soát, ở đây Bộ Công thương với trách nhiệm của mình, không tăng ưu đãi để giảm lỗ cho các dự án.

 

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Bộ Công thương đang phối hợp với các Bộ để nghiên cứu mô hình tài chính và chính sách hợp lý để sớm hoàn vốn, cổ phần hóa 2 dự án bauxite nêu trên.

 

Về vấn đề cổ phần hóa 2 dự án bauxite này Thứ trưởng Hải cho biết: “thời gian cổ phần hóa sẽ theo điều kiện thực tế, trước mắt đang xin điều chỉnh cơ chế, bây giờ đang là giai đoạn bắt đầu. Không nhất thiết phải đến lúc lãi mới cổ phần hóa”. 

 

“Bộ Công thương không xin ưu đãi mà điều chỉnh và đề xuất thêm. Khẳng định tính khả thi của dự án, hiện nay rất nhiều người nói lỗ nhưng 2 dự án 30 năm, dự án Tân Rai xác định 5 năm lỗ và 12 năm sẽ hoàn vốn, Nhân Cơ thời gian lỗ theo kế hoạch là 7 năm và hoàn vốn là 13 năm. 

 

Hiện, giá bán của chúng ta theo giá tính toán của thị trường vẫn đang ở mức thấp và sắp tới cao hơn nữa. Các thị trường chắc chắn sẽ tiêu thụ sản phẩm của chúng ta, tuổi thọ của dự án tính toán 30 năm nhưng khối lượng quặng để khai thác là 50 năm. Tôi khẳng định dự án khả thi, đặc biệt quặng bauxite không độc hại như nhiều người nghĩ”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định.