Tiền hối lộ của Bio-Rad vào túi ai?

Nhiều thông tin cho biết Bio-Rad đã cung cấp nhiều thiết bị y tế và hóa chất cho các bệnh viện lớn, và trả “hoa hồng” lên tới 20%.

Lần tìm dấu vết

Bộ Y tế Việt Nam vừa đề nghị phía Hoa Kỳ hỗ trợ cung cấp thông tin, đồng thời hỗ trợ điều tra nghi án Công ty Bio-Rad hối lộ 2,2 triệu USD cho quan chức, đổi lấy việc công ty này được bán thiết bị, hóa chất y tế.

Trước đó, Bộ Y tế đã có văn bản đề nghị Bộ Công an điều tra về thông tin Công ty Bio-Rad Laboratories (Mỹ) hối lộ quan chức y tế Việt Nam. 

Theo điều tra của Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC), từ năm 2005 đến cuối năm 2009, Bio-Rad mở một văn phòng đại diện tại Việt Nam.

Theo lệnh của giám đốc Bio-Rad, các nhân viên bán hàng của Bio-Rad chi tiền mặt cho lãnh đạo các bệnh viện và phòng thí nghiệm tại Việt Nam để họ ký hợp đồng mua các sản phẩm của Bio-Rad.

Văn phòng Bio-Rad Việt Nam che đậy hành vi hối lộ bằng cách khai các khoản tiền đút lót này là “tiền hoa hồng”, “phí quảng cáo“ và “phí đào tạo”. 

Được biết, Bio-Rad cung ứng thiết bị xét nghiệm và các sinh phẩm, test xét nghiệm trong lĩnh vực sinh hóa, huyết học và miễn dịch học tại VN.

Sản phẩm thiết bị y tế của Bio-Rad chủ yếu bán ở những bệnh viện lớn có từ 500-1.500 giường bệnh hoặc có khoa xét nghiệm lớn hay những trung tâm chẩn đoán y khoa.

Khó xác định chi cho ai, chi lĩnh vực nào?

Trao đổi với phóng viên Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Văn Tiên - phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội - nói: "Đầu tiên chính là việc phải xác định lĩnh vực cụ thể để giải quyết, đó là những hoạt động nào, thuốc, hóa chất hay thiết bị y tế…".

Vì thực tế hiện nay những vấn đề chi hoa hồng cho những người bán thuốc, kê đơn thuốc rất phổ biến và rất khó kiểm soát.

Ông Tiên cũng nói thêm các nước khác như Mỹ họ đã kiểm soát ngay từ công ty, đã chi như thế nào để khi cần có thể truy ra ngay.            

Cái khó thứ 2 chính là ở việc kiểm soát hoa hồng. Ông Tiên cho biết bản thân cũng muốn đề nghị làm thêm một mục riêng về đấu thầu thuốc để nắm rõ hơn về vấn đề này.

Vì thực tế, có rất nhiều công ty nước ngoài đầu tư vào Việt Nam trên lĩnh vực thuốc và họ trả hoa hồng theo rất nhiều cách khác nhau.

Họ trả tinh vi như: tài trợ đi nước ngoài dự hội thảo, chuyển tiền trực tiếp, hoa hồng theo đơn thuốc…    

Ông Tiên cũng cho biết thêm thu nhập của những bác sĩ ở Nhật cao gấp 3 lần so với người bình thường nhưng họ vẫn chấp nhận được vì được kiểm soát rất chặt chẽ.

Trong khi ở Việt Nam, lương của những bác sĩ ở các bệnh viện lớn vẫn là một dấu chấm hỏi vì hệ thống lương còn rất chung chung.

Và chỉ khi chúng ta kiểm soát được thu nhập cá nhân qua các khoản chi của tài khoản thì việc chống tham nhũng mới thực hiện được, còn hiện tại bây giờ rất khó.    

Điều tra từ đầu là được!

Chánh Thanh tra Bộ Y tế Đặng Văn Chính cho rằng cần lần lại từ đầu, từ nơi công ty cung ứng, nơi bệnh viện mua hóa chất, thiết bị, qua đó mới xem có sai phạm không, sai phạm như thế nào.

Ngoài ra ông khẳng định sẽ đề nghị Bộ Y tế và các cơ quan phối hợp điều tra vụ việc, đề nghị cơ quan pháp luật của Mỹ cung cấp thông tin cho phía VN, xem ai liên quan, liên quan thế nào.         

“Có gì mà tìm không ra?”

Xung quanh câu chuyện này, báo Tuổi Trẻ đã nhận được rất nhiều ý kiến của độc giả.

Độc giả Đỗ Quang Đán gửi comment: “Trong nước cũng hối lộ để trúng thầu, cũng "quân xanh quân đỏ" đủ chuyện! Làm ăn với nước ngoài cũng hối lộ thế này thì chúng ta đang đứng ở nơi đâu giữa thế giới này? Câu chuyện ra nước ngoài mua sắm, câu chuyện nhập thiết bị công nghệ đôn giá, đẩy giá bấy lâu nay ai nói là không có tư túi tham nhũng nhỉ?”.

Còn theo độc giả Phạm Quang Thạnh thì: “Cơ bản cơ quan chức năng có chịu vào cuộc điều tra hay không thôi. Có gì mà không tìm ra. Cái kim trong bọc lâu ngày cũng lòi ra".

Nhà báo Võ Hồng Quỳnh viết: “Cứ bắt đầu như vụ PCI, vụ JTC. Biết đâu, từ vụ Bio-Rad sẽ phanh phui ra được những bí ẩn đã lùm xùm quanh việc mua sắm trang thiết bị y tế, mua sắm - đấu thầu thuốc vốn gây nhức nhối dư luận bấy lâu nay để chấn chỉnh, bịt các lỗ hổng nảy sinh tham nhũng, hối lộ".

Theo hồ sơ của Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC), Bio-Rad là nhà cung cấp các thiết bị xét nghiệm và chẩn đoán y tế, có trụ sở tại Hercules, California.

Theo kết quả điều tra của Bộ Tư pháp và SEC, Bio-Rad đã chi 7,5 triệu USD để hối lộ các quan chức ở Việt Nam, Thái Lan và Nga từ năm 2005-2010 nhằm bôi trơn công việc kinh doanh.

Ước tính từ năm 2005-2009, văn phòng Bio-Rad Việt Nam đã chi 2,2 triệu USD cho bên trung gian và bên trung gian này đưa lại cho các quan chức bệnh viện.