Tỉnh Lạng Sơn: Đề xuất đưa pháo hoa vào danh mục hàng hóa cấm kinh doanh và xử lý hình sự.

Trả lời phỏng vấn của phóng viên Doanh nghiệp Việt Nam về vấn đề này, Đại tá Vũ Hồng Quang - Phó Giám đốc Công an tỉnh Lạng Sơn cho biết, trước đây Chính phủ đã có chủ trương cấm đốt các loại pháo vào dịp tết. Điều đó được quy định rõ tại Nghị định số 36 và Thông tư liên tịch số 06. Tuy nhiên, theo quy định mới, pháo hoa là mặt hàng kinh doanh có điều kiện. Vì vậy, không thể xử lý hình sự được. Tuy nhiên, pháo này nguy hiểm không khác gì pháo nổ. Chỉ những vụ buôn lậu pháo qua biên giới bắt được có trị giá trên 100 triệu đồng trở lên ( 100 triệu đồng tương đương với vài tạ pháo) mới khởi tố. Song những vụ như vậy không nhiều. Vì người ta có thể lách luật, chia các gói hàng có giá trị nhỏ hơn 100 triệu đồng để tránh bị truy cứu trách nhiệm hình sự. (Trước kia 10  kg đã xử lý hình sự). Do chế tài xử lý nhẹ đi khiến cho tình hình buôn bán, vận chuyển pháo từ Trung Quốc vào Việt Nam diễn biến phức tạp.  

Trước đó, ngày 27/11/2017, ông Nguyễn Công Trưởng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, Trưởng Ban chỉ đạo 389 tỉnh Lạng Sơn đã ký Công văn số 156/BCĐ-CQTTr gửi Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo 389 Quốc gia về việc giải quyết một số khó khăn, vướng mắc trong công tác đấu tranh, xử lý hoạt động buôn bán, vận chuyển pháo nổ từ Trung Quốc vào Việt Nam.

Theo lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn, những năm qua Lạng Sơn được xác định là địa bàn trọng điểm về hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép pháo nổ từ Trung Quốc vào Việt Nam. Hoạt động này diễn ra cả năm nhưng thường diễn biến phức tạp vào dịp cuối năm và đặc biệt là thời điểm giáp Tết Nguyên đán. Từ đầu năm 2017 đến nay, lực lượng chức năng tỉnh này đã phát hiện, bắt giữ 135 vụ, 175 đối tượng buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép pháo nổ, thu giữ trên 6 tấn pháo các loại. Đã khởi tố, điều tra 68 vụ, 89 bị can. Tuy nhiên, hiện nay việc đấu tranh, xử lý hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép các loại pháo gặp khó khăn do Luật Đầu tư 2014, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2017 đã quy định bổ sung “Kinh doanh pháo nổ” là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh, còn việc kinh doanh các loại pháo khác là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Theo đó thì hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ khi có đủ căn cứ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự, còn hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng các loại pháo khác (gồm pháo hoa, pháo hoa đơn, pháo hoa kép,…) là hàng hóa kinh doanh có điều kiện, không xem xét trách nhiệm hình sự.

Công văn nêu thực trạng, thời gian qua khi đưa xét xử các vụ án về pháo thì Tòa án nhân dân các cấp của tỉnh Lạng Sơn yêu cầu phải giám định tang vật để kết luận là pháo nổ hoặc pháo hoa để làm căn cứ xác định có phạm tội hay không. Khi tiến hành trưng cầu giám định các vụ pháo bắt giữ được thì Cơ quan Giám định khoa học hình sự - Bộ Công an đã đưa ra kết luận pháo dạng hộp loại 25, 36, 50 quả/1hộp và pháo hình cầu (pháo lựu đạn) do Trung Quốc sản xuất khi đốt phát ra tiếng nổ và màu sắc, ánh sáng là loại “pháo hoa” nên không xử lý hình sự. Trong khi đó, loại pháo này xét về tính chất, mức độ nguy hiểm tương tự như pháo nổ và chiếm khoảng 80% số lượng pháo được phát hiện, bắt giữ tại địa bàn tỉnh Lạng Sơn.

Trước đây, các cơ quan tố tụng đã vận dụng Thông tư liên tịch số   06/2008/TTLT/BCA,VKSNDTC,TANDTC ngày 25/12/2008 giữa Bộ Công an, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Tòa án Nhân dân tối cao để xử lý về hình sự nếu đủ định lượng. Tuy nhiên, với việc áp dụng các quy định pháp luật như hiện nay thì việc xác định các loại pháo bị cấm và chế tài xử lý hành vi vi phạm về pháo là không phù hợp với thực tiễn, không đảm bảo sức răn đe, dẫn đến tình hình buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép các loại pháo trong thời gian tới sẽ tiềm ẩn diễn biến rất phức tạp cả ở địa bàn biên giới và trong nội địa, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán Mậu Thân 2018.

Từ thực trạng nêu trên, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Lạng Sơn đã đề xuất Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia kiến nghị với cấp có thẩm quyền xem xét, đưa loại pháo hoa khi đốt có phát ra tiếng nổ, màu sắc, ánh sáng (gồm pháo hoa, pháo hoa đơn, pháo hoa kép,…) vào danh mục hàng hóa cấm kinh doanh như các văn bản quy định trước đây để có chế tài đủ mạnh phục vụ công tác đấu tranh, xử lý, truy tố có hiệu quả, không để tình hình diễn biến phức tạp. 

Trả lời phỏng vấn Doanh nghiệp Việt Nam về đề xuất này, ông Nguyễn Công Trưởng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, Trưởng BCĐ 389 tỉnh Lạng Sơn cho biết, hiện nay BCĐ 389 quốc gia chưa có trả lời.

Đại tá Vũ Hồng Quang cho biết thêm, về việc này, cơ quan liên ngành tư pháp tỉnh Lạng Sơn đã có kiến nghị trình lên cơ quan liên ngành tư pháp Trung ương để giải quyết những khó khăn vướng mắc trong công tác đấu tranh, xử lý hoạt động buôn bán, vận chuyển pháo nổ từ Trung Quốc vào Việt Nam.